Armut Ağacı Aşılama Rehberi: Doğru Zamanlama Ve Püf Noktalar
🍐 Armut Ağacı Ne Zaman ve Nasıl Aşılanır? Yüksek Başarı Rehberi
Armut ağacı, elma ile birlikte ılıman iklim kuşağında en yaygın aşılanan meyve türlerinden biridir. Aşılama, özellikle dayanıklı ayva veya yabani armut anaçları üzerine istenen kaliteli çeşidi (Deveci, Santa Maria vb.) aktarmak için yapılır.
Armut ağacı aşılama süreci, kullanılan tekniğe bağlı olarak yılın iki ana dönemine ayrılır:
BÖLÜM 1: ARMUT AĞACI AŞISININ ZAMANLAMASI
Armutta en ideal aşılama zamanı, ağacın kış uykusundan uyanıp özsu yürütmeye başladığı ilkbahar dönemidir.
1. Kış Sonu ve Erken İlkbahar: Kalem Aşısı Dönemi
Bu dönemde yapılan aşılar, armutta genellikle en yüksek tutma oranını verir.
-
İdeal Zaman: Şubat sonu – Nisan başı.
-
Anaç Durumu: Anaç uyanmaya başlamış olmalı (özsu yürümeye başlamalı), ancak üzerinde gözler patlamamış olmalıdır.
-
Kalem Durumu: Aşı kalemi (istenen çeşidin dalı) ise kışın en derin uykusunda (Aralık-Ocak) alınmış ve soğuk bir ortamda ($0^\circ\text{C}$ - $4^\circ\text{C}$) uykuda tutulmuş olmalıdır.
-
Kullanılan Teknikler: Dilcikli Aşı, Yarma Aşı.
2. Yaz Ortası: Göz Aşısı Dönemi
Bu dönem, fidan üretimi için ya da erken ilkbaharda kalem aşısı yapılamadığında yedek yöntem olarak kullanılır.
-
İdeal Zaman: Temmuz sonu – Eylül başı.
-
Anaç Durumu: Ağaç aktif olarak büyümeli ve kabuk, odun dokusundan kolayca ayrılabilmelidir (kayganlık).
-
Kullanılan Teknikler: T-Göz Aşısı, Yongalı Göz Aşısı.
BÖLÜM 2: EN BAŞARILI ARMUT AŞISI TEKNİKLERİ
Armut ağacında yaygın olarak kullanılan ve başarı oranı yüksek olan üç temel teknik bulunmaktadır:
1. Dilcikli Aşılama (Whip-and-Tongue Grafting)
Genç armut fidanlarında ve ayva anaçları üzerinde en çok tercih edilen, mekanik olarak en sağlam aşıdır.
-
Ne Zaman: İlkbahar başı (Dormansi).
-
Ne İçin: Anaç ve aşı kalemi çapları eşit veya çok yakın olduğunda.
-
Uygulama: Anaç ve kaleme aynı eğimde ($45^\circ$) kesik atılır ve bu kesik yüzeylerin ortasına birleşmeyi kilitleyen küçük bir dilcik açılır. Dilcikler birbirine geçirilip kilitlendikten sonra sıkıca aşı bandı ile sarılır.
2. Yarma Aşısı (Cleft Grafting)
Verimsiz, kalın yabani armutları veya eski dalları verimli çeşitlere dönüştürmek için kullanılır.
-
Ne Zaman: İlkbahar başı (Dormansi).
-
Ne İçin: Anaç dal veya gövde kalın, kalem ince olduğunda.
-
Uygulama: Kalın anaç düz kesilir ve ortasından dikey bir yarık açılır. Kalemler kama şeklinde hazırlanarak yarığın içine, kambiyumları çakışacak şekilde yerleştirilir. Açıkta kalan tüm kesik yüzeyler (yarığın içi dahil) mutlaka aşı macunu ile kapatılır.
3. Yongalı Göz Aşısı (Chip Budding)
Kabuğun tam kaygan olmadığı dönemlerde veya fidan üretiminde esneklik sağlamak için kullanılır.
-
Ne Zaman: İlkbahar veya Yaz Ortası.
-
Ne İçin: Erken veya geç mevsim aşılamalarında.
-
Uygulama: Anaçtan bir yonga yuvası çıkarılır. İstenen çeşidin tomurcuğunu ve altında bir miktar odun dokusunu içeren yonga, yuvasına yerleştirilir ve üzeri, göz açıkta kalacak şekilde aşı bandı ile sıkıca sarılır.
BÖLÜM 3: BAŞARILI BİR ARMUT AŞISI İÇİN KRİTİK İPUÇLARI
-
Anaç Seçimi: Armutta en yaygın kullanılan anaç ayvadır. Ayva üzerine aşılama yapılıyorsa, armut-ayva uyuşmazlığı olabileceği için bazen araya uyumlu bir çeşit (araç) kullanılması gerekebilir.
-
Kambiyum Teması: Başarının anahtarıdır. Hem anaç hem de kalemin kabuk altındaki ince, yeşil kambiyum katmanlarının en az bir kenarda tam olarak temas etmesi gerekir.
-
Sıkı Sarmalama ve Macun: Özellikle ilkbahar kalem aşılarında, birleşme noktasını sıkıca sararak ve tüm kesik yüzeyleri aşı macunu ile kapatarak su kaybı ve enfeksiyon kesinlikle önlenmelidir.
-
Hız ve Hijyen: Kesme ve yerleştirme işlemleri çok hızlı yapılmalı, aletler daima temiz tutulmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
-
Armut aşısı ne zaman yapılır
-
Ayva üzerine armut aşısı
-
Dilcikli aşılama armut
-
Yarma aşısı armut
-
Armut fidanı aşılama