Elma Anaçları Nelerdir?

Elma yetiştiriciliğinde anaç seçimi, ağacın boyutu, verimi, toprağa adaptasyonu ve hastalıklara dayanıklılığı gibi birçok kritik özelliği belirler. Elma anaçları, genel olarak ağacın büyüme gücüne göre üç ana kategoriye ayrılır:

🍎 Elma Anaçları (Ana Kategoriler)

Elma anaçları genellikle İngiltere'deki East Malling Araştırma İstasyonu'nda geliştirilen ve adını bu istasyondan alan 'M' (Malling) ve 'MM' (Malling-Merton) serileri ile tanımlanır.

1. Bodur Anaçlar (Dwarf Rootstocks)

Bu anaçlar, ağacın çok küçük kalmasını (2-3 metre) sağlar, böylece birim alandan daha fazla ağaç dikilebilir ve hasat/budama gibi işlemler kolaylaşır. Erken meyveye yatarlar.

Anaç Kodu	Büyüme Gücü (Standart'a Göre %)	Önemli Özellikler
M9	%25 - %35	En yaygın bodur anaçtır. Erken meyveye yatar, yüksek verim verir. Destek (tel örgü) sistemi gerektirir. Soğuğa dayanımı düşüktür.
M27	%15 - %20	Çok bodur anaçtır. Yüksek yoğunluklu dikimlerde kullanılır. Zayıf topraklarda verimsizdir.
Pajam 2	%30 - %35	M9'a benzer, M9'dan daha iyi kök yapısına sahiptir.

2. Yarı Bodur Anaçlar (Semi-Dwarf Rootstocks)

Bu anaçlar, ağacı orta büyüklükte (3-5 metre) tutar. Bodur anaçlar kadar olmasa da, yüksek yoğunluklu bahçeciliğe uygundur ve genellikle desteksiz yetiştirilebilir.

Anaç Kodu	Büyüme Gücü (Standart'a Göre %)	Önemli Özellikler
M26	%40 - %55	Popüler bir yarı bodur anaçtır. M9'dan daha kuvvetli, M7'den daha zayıftır. Ateş yanıklığına (Fire Blight) karşı orta derecede hassastır.
M7	%55 - %65	Ağacı daha az bodurlaştırır. Kök çürüklüğüne (Crown Rot) karşı dayanıklıdır. Dip sürgünü (piç) oluşturma eğilimi vardır.
MM106	%65 - %75	Kuvvetli yarı bodur anaç. Verimli ve erken meyveye yatar. Kök çürüklüğüne hassastır, bu yüzden ağır, ıslak topraklarda önerilmez.

3. Kuvvetli Anaçlar (Vigorous Rootstocks)

Bu anaçlar, eski tip yüksek ve büyük ağaçların oluşmasını sağlar. Standart tohum çöğürleri de bu kategoriye girer. Ticari bahçelerde kullanımı azalmıştır, daha çok yaygın bahçelerde veya özel şartlarda kullanılır.

Anaç Kodu	Büyüme Gücü (Standart'a Göre %)	Önemli Özellikler
MM111	%80 - %90	Kuraklığa ve kötü toprak şartlarına dayanıklıdır. İyi bir kök sistemi oluşturur. Destek gerektirmez. Geç meyveye yatar.
M25	%90 - %100	Standart ağaç büyüklüğüne yakındır. İyi gelişmiş, büyük ağaçlar oluşturur.
Tohum Anaçları	%100	(Elma çekirdeklerinden üretilen çöğürler) Ağaçlar çok kuvvetli ve büyük olur. Geç meyveye yatar ve bahçe bakımı zordur.

✅ Anaç Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Anaç seçimi yaparken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmalısınız:

Toprak Yapısı: Ağır ve nemli topraklarda kök çürüklüğüne dayanıklı (M7, MM111) anaçlar seçilmelidir. Kumlu, hafif topraklarda daha kuvvetli (MM111) anaçlar tercih edilebilir.
İklim ve Soğuk Toleransı: Kışları çok soğuk geçen bölgelerde dona dayanıklı anaçlar (MM111) daha iyidir.
Hastalık ve Zararlılara Dayanıklılık: Bölgenizde yaygın olan hastalıklara (Örn: Kök çürüklüğü, Ateş yanıklığı) dayanıklı anaçlar seçmek önemlidir.
Dikim Sıklığı ve Destek:
- Bodur Anaçlar (M9, M27): Yüksek yoğunluklu bahçeler için uygundur, ancak mutlaka destek sistemi (tel/herek) gerektirir.
- Yarı Bodur ve Kuvvetli Anaçlar: Daha geniş aralıklarla dikilir, genellikle destek gerektirmezler.
Aşılama (Uyuşma): Seçilen anaç ile üzerine aşılanacak elma çeşidinin (kalemin) birbiriyle iyi uyuşması şarttır.