Gül Ağacı Ne Zaman Ve Nasıl Aşılanır?

Gül ağacı (Rosa spp.) aşılama, istenen çeşidin özelliklerini (renk, koku, dayanıklılık) çoğaltmak için ticari ve amatör yetiştiricilikte en yaygın kullanılan yöntemdir. Gül, çoğunlukla Göz Aşısı teknikleriyle aşılanır.

İşte gül ağacının aşılanması için en uygun zamanlar ve adım adım teknikler:

🌹 Gül Ağacı Aşısının Zamanlaması (Ne Zaman Yapılır?)

Gül aşısı, ağacın aktif büyüme döneminde, yani kabuğun kolayca kalkabildiği zamanda yapılır. Bu döneme, göz aşıları hâkimdir.

1. Yaz Ortası: En İdeal Göz Aşısı Dönemi

• İdeal Zaman: Temmuz ortası – Eylül başı.

• Anaç Durumu: Bu dönemde gül, aktif olarak büyümektedir. Bu aktiflik sayesinde kabuk (floem) odun dokusundan (ksilem) kolayca ayrılır (kaygan durum).

• Kullanılan Teknikler: T-Göz Aşısı (T-Budding).

• Amaç: Aşılanan gözün sonbaharda kaynaşması ve kış uykusuna girmesi, ertesi ilkbaharda kuvvetli bir sürgün vermesidir.

2. İlkbahar/Sonbahar: Yongalı Göz Aşısı (Alternatif)

• İdeal Zaman: Nisan – Mayıs veya Eylül – Ekim.

• Anaç Durumu: Kabuğun tam olarak kalkmadığı, daha az aktif büyüme dönemlerinde kullanılır.

• Kullanılan Teknikler: Yongalı Göz Aşısı (Chip Budding).

🔪 Gül Ağacı Aşısı Teknikleri (Nasıl Yapılır?)

Gül, genellikle tek bir tomurcuğun anaca aktarıldığı Göz Aşısı yöntemleriyle çoğaltılır.

1. T-Göz Aşısı (Kalkan Göz Aşısı / T-Budding)

Güllerde ticari olarak en yaygın kullanılan ve en yüksek başarı oranına sahip metottur.

• Ne Zaman: Yaz Ortası (Temmuz – Eylül).

• Ne İçin: Anaç kabuğunun kaygan olduğu durumlar.

Adım Adım Uygulama

1. Anaç Hazırlığı: Anaç (genellikle yabani gül fidanı), toprak seviyesinden 15-20 cm yukarıdan diken ve yapraklardan temizlenir.

2. T Kesimi: Anaç kabuğuna, hafifçe oduna inecek şekilde, bıçakla T harfi şeklinde bir kesik atılır. Yatay kesik kısa, dikey kesik uzun olmalıdır.

3. Gözün Hazırlanması: Aşı kaleminden, bir yaprağın hemen altındaki tomurcuğu (gözü) içeren, kalkan şeklinde bir parça kesilir. Bu parçada odun dokusu ya hiç olmamalı ya da çok ince bir tabaka halinde bulunmalıdır.

4. Yerleştirme: Bıçağın ucuyla T kesiğindeki kabuk, her iki yana nazikçe aralanır. Kalkan şeklindeki göz, kabukların arasına, aşağı doğru kaydırılarak yerleştirilir. Gözün tepe kısmı T'nin yatay çizgisiyle tam olarak çakışmalıdır.

5. Bağlama: Göz (tomurcuk) açıkta kalacak şekilde, kesiğin tamamı aşı bandı (plastik veya elastik bağ) ile sıkıca sarılır.

2. Yongalı Göz Aşısı (Chip Budding)

Kabuğun tam olarak kalkmadığı dönemlerde ve daha az nem hassasiyetine sahip olması nedeniyle tercih edilir.

• Ne Zaman: İlkbahar veya Sonbahar.

• Ne İçin: T-Göz aşısının yapılamadığı zamanlarda.

Adım Adım Uygulama

1. Yonga ve Yuva: Anaç gövdesinden, aşılanacak göz yongası ile aynı büyüklükte ve derinlikte dikdörtgen şeklinde bir yuva açılır.

2. Göz Alma: Aşı kaleminden, bir tomurcuğu ve altında bir miktar odun dokusu bulunan dikdörtgen bir yonga kesilir.

3. Yerleştirme: Göz yongası, anacın üzerindeki yuvaya tam olarak oturtulur. Kambiyum katmanlarının (kabuk ve odun arası) çakışması bu aşamada kritiktir.

4. Bağlama: Gözün etrafı da dahil olmak üzere yonganın üzeri, aşı bandı ile sıkıca sarılır.

💡 Başarı İçin Kritik İpuçları

1. Kambiyum Teması: Başarının anahtarı, anacın ve gözün kambiyum dokularının (kabuk ve odun arasındaki ince katman) birleşmesidir.

2. Sıkı Sarmalama: Bağlama, yonganın anaca hava almayacak şekilde yapışmasını ve su kaybetmemesini sağlamalıdır.

3. Hız: Kesme ve yerleştirme işlemleri çok hızlı yapılmalıdır ki kesik yüzeyler kurumadan kaynaşabilsin.

4. Aşının Tuttuğunu Anlama:

   • 2-3 hafta sonra: Göz canlı, parlak ve yeşil kalmışsa aşı tutmuştur. Kararmış veya buruşmuşsa başarısızdır.

   • Bir Sonraki İlkbahar: Aşı tutmuşsa, kış uykusundan uyanırken aşı gözünün 1 cm üzerinden anacı kesmek, gözün patlamasını teşvik edecektir.