Bağlarda Görülen Hastalık Ve Zararlıları Nelerdir?

Bağlar (Üzüm Bağı) ve Hastalık/Zararlıları. Bağcılık, Akdeniz ve Ege gibi ılıman bölgelerde büyük önem taşır ve bu bitkiler, özellikle nemli ve sıcak dönemlerde fungal hastalıklara ve çeşitli böcek zararlılarına karşı çok hassastır.

İşte Bağlarda (Asma) en sık görülen önemli hastalıklar ve zararlılar:

🍇 Bağlarda Önemli Hastalıklar

Bağ hastalıkları, genellikle bağcılığın en büyük kabuslarıdır; yüksek nem ve sıcaklıkta hızla yayılarak verimi tamamen yok edebilir.

1. Bağ Mildiyösü (Hastalıkların Kraliçesi)

• Etmen: Fungus (Plasmopara viticola)

• Zarar Şekli: Bağcılığın en yıkıcı hastalığıdır.

  • Yaprakta: Hastalığın tipik belirtisi, yaprağın üst yüzeyinde oluşan 'yağ lekesi' görünümünde, sarımsı, yuvarlak lekelerdir. Nemli havalarda bu lekelerin yaprak alt yüzeyinde beyaz, pamuksu küf tabakası oluşur.

  • Salkımda: Genç salkımlara bulaşarak onların hızla kahverengileşmesine, büzülmesine ve dökülmesine neden olur.

• Mücadele Önemi: Koruyucu ilaçlama, sürgünler 25-30 cm uzunluğa ulaştığında başlamalı ve yağışlı, nemli dönemler boyunca aksatılmamalıdır.

2. Bağ Küllemesi (Oidium)

• Etmen: Fungus (Uncinula necator / Erysiphe necator)

• Zarar Şekli: Mildiyö'den sonra en önemli fungal hastalıktır.

  • Belirti: Bağın tüm yeşil aksamında (yaprak, sürgün, salkım) kül serpilmiş gibi grimsi-beyaz, pudralı bir küf tabakası oluşur.

  • Meyvede: Taneler üzerinde küf tabakası oluşur, gelişimi durur, çatlar ve dökülür. Külleme, kuru ve sıcak havayı sever.

• Mücadele Önemi: Kış sonunda durgun dönemde kükürt uygulaması ve ilkbaharda sürgünler 20-25 cm iken başlayan koruyucu ilaçlamalar kritiktir.

3. Bağ Antraknozu

• Etmen: Fungus (Elsinoë ampelina)

• Zarar Şekli:

  • Sürgünde: En belirgin zararı sürgünlerde görülür. Sürgün üzerinde çökük, oval, kenarları koyu, ortası kül renginde lekeler oluşur ('Kuş Gözü' lekesi).

  • Meyvede: Meyve üzerinde de benzer çökük lekeler oluşturarak meyvenin kalitesini bozar.

• Mücadele Önemi: Kış sonunda Bakırlı ilaçlarla yapılan mücadele ve ilkbaharda koruyucu uygulamalar önemlidir.

4. Kurşuni Küf

• Etmen: Fungus (Botrytis cinerea)

• Zarar Şekli: Özellikle olgunlaşma döneminde, yüksek nemin olduğu yerlerde görülür.

  • Meyvede: Salkımlarda yumuşak çürümeye ve üzeri grimsi-kahverengi küfle kaplanmış bir görünüme neden olur. Salkımın tamamı hızla çürüyebilir.

• Mücadele Önemi: İyi havalandırma, sık budama ve uygun zamanda yapılan ilaçlama kritiktir.

🐛 Bağlarda Önemli Zararlılar

Bağ zararlıları, özellikle salkımlara zarar veren türler ve özsu emen böcekler olarak ayrılır.

1. Bağ Maymuncukları (Göz Kurtları)

• Etmen: Böcek (Otiorhynchus spp.)

• Zarar Şekli:

  • Erginler: Kışlaklarından çıkan ergin böcekler, ilkbaharda asmanın uyanmaya başladığı dönemde gözleri ve genç sürgünleri yiyerek zarar verir. Bu, sürgün gelişimini engeller.

  • Larvalar: Köklerde beslenerek ağacın zayıflamasına neden olabilir.

2. Salkım Güveleri

• Etmen: Güve (Lobesia botrana – İki Yıldızlı Bağ Maymuncuğu)

• Zarar Şekli: Bağların en önemli zararlılarından biridir, yılda 3 döl verebilir.

  • 1. Döl: Larvalar, çiçek tomurcukları ve çiçeklerle beslenir.

  • 2. ve 3. Döl (En Önemlisi): Larvalar, genç ve olgunlaşan tanelerin içine girerek beslenir. Zarar gören taneler çürür, bu da Kurşuni Küf hastalığına (Botrytis) davetiye çıkarır.

• Mücadele Önemi: Feromon tuzakları ile uçuş takibi yapılarak her döl için yumurtlama öncesi ilaçlama zamanlaması çok kritiktir.

3. Filoksera

• Etmen: Yaprak Biti (Viteus vitifolii)

• Zarar Şekli: Bağcılığın geçmişte tüm Avrupa bağlarını yok eden en tehlikeli zararlısıdır.

  • Kök Formu: Asmanın köklerinde beslenerek şişkinlikler oluşturur ve kökün tahrip olmasına, dolayısıyla asmanın kurumasına yol açar.

  • Yaprak Formu: Yapraklarda kabarcıklar (galler) oluşturur.

• Mücadele Önemi: Günümüzde mücadele, zararlıya dayanıklı Amerikan asma anacı kullanarak yapılmaktadır (Kültürel önlem).

4. Bağlarda Yaprak Bitleri

• Etmen: Böcek (Aphis illinoisensis vb.)

• Zarar Şekli:

  • Taze sürgün ve yapraklardan özsu emerler, yapraklarda kıvrılma oluştururlar.

  • Yoğun balımsı madde salgılayarak üzerinde Karaballık (Fümaj) mantarının gelişmesine neden olurlar.

5. Kırmızı Örümcekler

• Etmen: Akar (Tetranychus urticae vb.)

• Zarar Şekli:

  • Yaprakların alt yüzeyinde beslenir. Yaprak üzerinde sarımsı-kırmızı lekeler ve ince ağlar oluşturur.

  • Yaprakların erken dökülmesine ve üzüm tanelerinin şeker içeriğinin düşmesine neden olur.

🛡️ Genel Mücadele Prensipleri

1. Erken ve Koruyucu Mücadele: Mildiyö ve Küllemeye karşı mücadele, hastalık belirtisi görülmeden koruyucu olarak (sürgünler 25-30 cm'de) başlamalıdır.

2. Kükürt Kullanımı: Külleme mücadelesinde kükürt (toz veya ıslanabilir) çok etkilidir ve genellikle ana ilaçlama programının bir parçasıdır.

3. Hassas Zamanlama: Salkım Güvelerine karşı mücadele, feromon tuzakları ile ergin uçuşları takip edilerek ve yumurtlama öncesi döneme denk getirilerek yapılmalıdır.

4. Doğal Düşmanları Koruma: Özellikle Kırmızı Örümcekler'e karşı doğal düşmanların korunması için (örn. Typhlodromus gibi faydalı akarlar) mümkün olduğunca seçici akarisitler kullanılmalıdır.

5. Kültürel Önlemler: Bağın havalanmasını artırmak için uygun budama ve dip temizliği, fungal hastalıkların nemli ortamda gelişmesini engeller.