Yumurta Tavukçuluğu Nasıl Yapılır?

🥚 Yumurta Tavukçuluğu (Salma ve Kafes) Nasıl Yapılır?

Yumurta tavukçuluğu, doğru planlama, uygun ortam ve iyi bir bakım gerektiren kârlı bir tarım faaliyetidir. İşletmenizin ölçeğine, sermayesine ve pazarlama stratejinize göre'Salma (Serbest Gezen)' veya'Kafes' sistemini tercih edebilirsiniz.

İşte başarılı bir yumurta tavukçuluğu için adım adım rehber:

1. 📋 İş Planı ve Yasal İzinler

Tavukçuluk işine başlamadan önce temel kararlar alınmalı ve yasal süreçler tamamlanmalıdır.

• Pazar Araştırması: Bölgenizdeki yumurta talebini, rekabeti ve yumurta fiyatlarını belirleyin.

• Sistem Seçimi:

  • Salma (Serbest Gezen): Daha az maliyetli başlangıç, daha yüksek birim fiyatlı (organik/doğal) yumurta satışı, ancak daha fazla arazi ve işçilik gerektirir.

  • Kafes (Endüstriyel): Yüksek ilk yatırım maliyeti, maksimum hayvan sayısı, daha az işçilik ve alan gerektirir. (Yasal düzenlemeler değişmektedir; özellikle AB standartlarında kafes sistemleri kısıtlanmıştır.)

• Yasal İzinler: İşletme kuracağınız bölgenin Tarım İl/İlçe Müdürlüklerinden ve yerel yönetimlerden (ruhsat) gerekli izinleri alın.

2. 🐓 Irk Seçimi ve Temini

Yumurta verimi yüksek, bölgenize adapte olabilecek bir ırk seçimi kritiktir.

• En Popüler Yumurta Irkları:

  • Beyaz Yumurta: Leghorn türleri (Yüksek verimli, ancak hassas).

  • Kahverengi Yumurta: Lohman Brown, Atak-S, Nick Brown, Isa Brown (Türkiye'de en yaygın ve dayanıklı ırklardır).

• Temin Aşaması: Genellikle 1 günlük civciv veya 16-18 haftalık (yumurtaya yakın) yarka olarak temin edilir. Yarka almak daha hızlı üretime başlamanızı sağlar ancak maliyeti yüksektir.

3. 🏡 Kümes Kurulumu ve Şartları

Tavukların sağlıklı olması, verimin anahtarıdır.

A. Kümesin Yapısı

• Havalandırma: Kümes içinde amonyak birikimini önlemek ve temiz hava sağlamak için etkili bir havalandırma sistemi (pencere, fan) olmalıdır.

• Sıcaklık ve Nem: İdeal sıcaklık 18°C - 24°C arasıdır. Civcivler için bu sıcaklık daha yüksek olmalıdır. Nem oranı %60-70 civarında tutulmalıdır.

• Aydınlatma: Yumurta üretimi için kritik öneme sahiptir. Tavuklar günde ortalama 14-16 saat aydınlık ortama ihtiyaç duyar.

• Tüneme ve Folluk (Yumurta Yuvası): Her 4-5 tavuk için 1 adet folluk (yumurta yuvası) olmalıdır.

B. Salma (Serbest Gezen) Şartları

• Kapalı Alan: Tavuk başına minimum 7-8 tavuk/m² (endüstriyel sistemler için) ancak salma sistemde daha az yoğunluk idealdir.

• Açık Alan: Tavuk başına en az 4 m² serbest gezinti alanı sağlanmalıdır.

4. 🍚 Yemleme ve Su

Yumurta kalitesi ve miktarı doğrudan yem kalitesiyle ilişkilidir.

• Yem Çeşitleri: Tavukların yaşına ve gelişim dönemine göre özel yemler kullanılmalıdır:

  1. Civciv Yemi (0-8 hafta): Yüksek proteinli.

  2. Geliştirme Yemi (9-18 hafta): Protein yavaş yavaş azaltılır.

  3. Yumurta Yemi/Verim Yemi (18 hafta ve sonrası): Yüksek protein, Kalsiyum (Ca) ve enerji içeriğine sahiptir.

• Kalsiyum Takviyesi: Yumurta kabuğu kalitesi için yüksek Kalsiyum (İstiridye kabuğu tozu, kireç taşı) takviyesi şarttır.

• Su: Temiz ve taze içme suyu sürekli erişilebilir olmalıdır. Kirli su, hastalık riskini artırır.

5. 🩺 Sağlık ve Bakım

Hastalıklar hızla yayılabilir ve tüm sürüyü etkileyebilir.

• Aşılama: Civcivler için Marek, Newcastle gibi temel hastalıklara karşı aşılama programı titizlikle uygulanmalıdır.

• Biyogüvenlik: Kümes giriş-çıkışlarında dezenfeksiyon havuzları bulundurmak ve yabancı hayvan (fare, kuş) girişini engellemek önemlidir.

• Tavuk Ömrü: Tavuklar genellikle 1.5 - 2 yıl boyunca en yüksek yumurta veriminde kalır. Bu süreden sonra verim düşer ve sürü yenilenir.

6. 🧺 Yumurta Toplama ve Saklama

• Toplama: Yumurtalar günde en az 2-3 kez toplanmalıdır. Bu, yumurtaların kırılmasını, kirlenmesini ve tavukların yumurta yeme alışkanlığı kazanmasını engeller.

• Temizlik: Yumurtaların yıkanması önerilmez, çünkü doğal koruyucu tabakası (kütikül) bozulur. Kuru bir bezle temizlenmeli veya kirli olanlar ayrılmalıdır.

• Saklama: Yumurtalar 10°C - 15°C sıcaklıkta ve %75-80 nem oranında saklanmalıdır.

Özetle Başlangıç Adımları

1. Yer Seçimi: Uygun arazi ve kümes yeri belirleyin.

2. Yarka Alımı: 16-18 haftalık yarkaları kümesinize yerleştirin.

3. Yemleme: Yüksek kalitede yumurta yemi kullanın.

4. Aydınlatma: Günde 14-16 saat aydınlatmayı sağlayın.

5. Verim: Yarkalar yaklaşık 20. haftada yumurtlamaya başlar ve 30-40. haftalarda zirve verime ulaşır.