Kırmızı Tavuk Biti (Dermanyssus Gallinae)

Kırmızı tavuk biti (Dermanyssus gallinae)

Özellikle kanatlı hayvanlar (tavuk, hindi, güvercin gibi) üzerinde yaşayan, gece aktif olan ve kan emerek beslenen parazitik bir akar türüdür. Kanatlı hayvancılıkta ciddi ekonomik kayıplara ve hayvan refahında bozulmalara neden olabilir.

🐔 Kırmızı Tavuk Biti (Dermanyssus gallinae) Hakkında Genel Bilgi

🔬 Taksonomi:

• Tür: Dermanyssus gallinae

• Aile: Dermanyssidae

• Sınıf: Arachnida (örümceğimsiler)

• Boyut: 0.5 – 1 mm arası

• Renk: Açık gri → kan emdikten sonra kırmızı/kahverengi

⚠️ Zararları

• Hayvanın kanını emer, anemi (kansızlık) oluşturur.

• Stres, uykusuzluk, huzursuzluk yapar.

• Yumurtlama oranında düşüşe yol açar.

• Ciddi enfestasyonlarda ölüm olabilir.

• Tüy yolma, deri tahrişi, zayıflama gibi belirtiler gözlenir.

• Bazı hastalıkların taşıyıcısı olabilir (örn. Salmonella spp., E. coli).

🌙 Yaşam Döngüsü ve Özellikleri

• Gece aktiftir, gündüz yuvalarda, çatlaklarda saklanır.

• Konakçı üzerinde sürekli yaşamaz, sadece beslenmek için gelir.

• Yumurta → larva → protonimf → deutonymph → ergin olmak üzere 5 evreden oluşur.

• Uygun koşullarda 1 haftada ergin hale gelir.

• Bir dişi 300'den fazla yumurta bırakabilir.

• Kuluçkahaneler, folluklar, ahır çatlakları gibi sıcak ve karanlık alanları tercih eder.

🔍 Belirtiler (Kümes Hayvanlarında)

• Yumurta veriminde düşüş

• Solgun ibik ve ağız içi (anemi)

• Gece huzursuzluk, yerinde duramama

• Sürekli tüy yolma, kaşınma

• Kümes içinde kırmızı veya siyah noktalar (akar ve dışkıları)

• Folluklarda ve çatlaklarda hareket eden küçük böcekler

🧼 Bulaşma Yolları

• Yeni alınan enfeste hayvanlar

• Tahta kasalar, taşıma kutuları, kıyafetler

• Yabani kuşlar (özellikle güvercinler)

• Komşu kümeslerden taşınma

🛡️ Mücadele Yöntemleri

1. Temizlik ve Hijyen

• Kümeslerin periyodik temizliği ve dezenfeksiyonu çok önemlidir.

• Hayvan yokken yüksek sıcaklıkla yıkama yapılmalı.

• Folluklar, çatlaklar, altlıklar dikkatle kontrol edilmelidir.

2. Kimyasal Mücadele

• Akarisitler (ör. permetrin, spinosad, fluralaner) kullanılır.

• Uygulama:

  • Gece öncesi yapılmalı

  • Hayvanların bulunmadığı zamanda uygulanması tercih edilir

  • Yumurtlama döneminde yumurtalara bulaşmaması çok önemlidir

⚠️ Direnç gelişimini önlemek için rotasyonlu ilaç kullanımı önerilir.

3. Biyolojik Mücadele

• Akarların doğal düşmanı olan yırtıcı akarlar (örn. Androlaelaps casalis) kullanılabilir.

• Bu tür biyolojik ajanlar henüz ticari olarak sınırlı sayıda mevcuttur.

4. Doğal Yöntemler / Alternatifler

• Diatomlu toprak (kızıl tavuk bitiyle temas edince kabuğunu deler ve öldürür)

• Neem yağı, esansiyel yağlar (lavanta, nane, çay ağacı yağı) sınırlı etki gösterir.

• Kireçle badana, geleneksel ama destekleyici bir uygulamadır.

5. Koruyucu Önlemler

• Yeni hayvanları karantina süresinden geçirmeden kümese sokmamak

• Kümeslerde çatlak ve boşlukları silikon veya çimento ile kapatmak

• Yabani kuşların kümes içine girişini engellemek

📌 İnsanlara Bulaşır mı?

• İnsana geçici olarak geçebilir, ısırarak kaşıntı yapabilir.

• Kalıcı olarak insanlarda barınmaz, ancak alerjik reaksiyonlara yol açabilir.

• Özellikle kümes temizliği yapan kişilerde deri irritasyonu görülür.

🔚 Sonuç

Kırmızı tavuk biti, küçük boyutuna rağmen büyük zararlar verebilen sinsi bir zararlıdır.

Erken teşhis + doğru ilaçlama + hijyenik kümes yönetimi, başarılı bir mücadele için şarttır.