Bitkilerde Çinko Elementinin Önemi Nelerdir?

ÇİNKO

Bitkilerin Çinko Alımı: Bitkiler çinkoyu genelde Zn2+ iyonu şeklinde alırlar. Toprakta  yada besin çözeltilerinde bulunan Zn-kileytler, bitkiler tarafından kileyt şeklinde değil doğrudan Zn şeklinde alınır.Bitki kökleri tarafından alınan Zn miktarında kitle akımının payı, toprak çözeltisinde bulunan Zn miktarının olağanüstü az olması nedeniyle düşüktür. Zn alımı büyük bir oranda difüzyon ile gerçekleşir.Çinko alımını;-Bitki etmenleri(Genotipi bitki türü ve yaşı), -Toprak etmenleri(pH,sıcaklık,diğer elementlerin cinsi) etkilemektedir.

Bitkilerin Çinko İçerikleri:Kültür bitkilerinin Zn içerikleri kuru madde ilkesine göre normal olarak 20-100 mg/kg arasında değişir. Çoğu tahıl bitkilerinde 10-15 mg/kg, çift çenekli bitkilerde 20-30 mg/kg dir.

Bitkilerde Çinkonun Metabolik İşlevleri:Çinko insan ve hayvanlarda olduğu gibi bitkilerde de çok çeşitli ve önemli metabolik işlevlere sahiptir. Çeşitli enzimlerin yapılarında yer alır ve çok sayıda enzimi aktive eder. Karbonhidrat, protein ve oksin metabolizmasında rol oynar. Bitkilerin klorofil içerikleri çinko noksanlığında olağanüstü azalmaktadır.

Bitkilerde Çinko Kaynakları:

Toprak; Oluştukları ana materyale bağlı olarak toplam Zn miktarı topraktan toprağa ayrımlılık gösterir. Genelde toplam Zn miktarının 10-300 mg/kg arasında olduğu kabul edilir.Çinko içeren minerallerin %90’ndan fazlası çözünemez şekildedir.Bitkiler öncelikle toprak çözeltisinde çözünmüş şekilde bulunan Zn2+ olmak üzere değişim komplekslerinde adsorbe edilmiş ve toprak çözeltisinde ya da toprağın katı fazında organik komleks oluşturmuş Zn2+ ‘dan yararlanırlar.

Gübreler;Organik ve kimyasal gübreler çinko kaynağı olarak başarılı şekilde kullanılmaktadır.Ahrı gübresi kuru madde ilkesine göre 82 mg/kg Zn içerir.En yaygın kullanılan çinko içeren kimyasal gübreler, Çinko sülfat (550 g/kg), çinko klorür (500 g/kg), çinko kileyt (140 g/kg) dir.

Bitkilerde Çinko Noksanlığı:Bitkilerde çinko noksanlığının en belirgin görüntüsü bodur büyümedir. Yapraklarda damarlar yeşil renklerini korurken damarlar arası açık yeşil, sarı ve hatta beyaza döner.    Çinko noksanlığında kök göreceli olarak daha fazla büyür ve kök salgıları artar.