Kayısı Meyvesi Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Kayısı Meyvesi Faydaları ve Zararları

Kayısı (Prunus armeniaca)

Kayısı: Dünya üzerinde Asya’da İran, Afganistan ve Türkistan’da; Avrupa’da özellikle Akdeniz kıyılarında; Güney Amerika’da Arjantin ve Şili’de; Afrika ve Avustralya’da; ABD’de özellikle Kaliforniya’da geniş ölçüde yetiştirilmekte, ülkemizde ise Karadeniz Bölgesinin çok nemli doğu kısımları ile Doğu Anadolu’nun kışları şiddetli yüksek yaylaların dışında kalan hemen her ilde yetişmektedir. 

Dünya kayısı üretimi yaklaşık 2,5 milyon ton olup, Türkiye 500 bin ton üretim ile dünyada birinci sırada yer almaktadır. Kuru kayısı dışsatımında Türkiye ilk sıralarda yer almakta ve bu pazarın %80'ini elinde tutmaktadır. Ülkemizde, yoğun kayısı yetiştiriciliği başta Malatya (%50) olmak üzere, Elazığ, Erzincan, Sivas, İçel(Mut), Antalya, Hatay, Kars, Iğdır yörelerinde yapılmaktadır. 

Dünya sofralık kayısı ticaretinin %80’den fazlası turfanda olarak yapılmaktadır. Bu durumdan Akdeniz ülkeleri çok iyi yararlanmaktadır. İspanya, Yunanistan, İtalya, Fransa ve Macaristan kayısı ihraç eden ülkelerdir. Aynı iklim kuşağına sahip Türkiye’nin ise taze kayısı dış satımı yok denecek kadar azdır, buna karşılık Türkiye dünya piyasalarında kurutulmuş kayısı dış satımı ile tanınmıştır. Türkiye’de piyasaya ilk olarak kayısı bölgemizdeki illerden İçel, Antalya, Hatay ve Adana çıkarmaktadır. 

 

Kayısı insan sağlığı bakımından önemli bir yere sahiptir. pH’sı 3-4 arasında değişen taze kayısı dokuz farklı şeker, on sekiz serbest amino asit, zengin A vitamini ve beta karoten, yüksek miktarda potasyum ve demir elementi ihtiva etmektedir. Yaş meyvede çağla döneminde yüksek olan C vitamini (50-60 mg/kg) meyvenin olgunlaşması ile birlikte azalmaktadır (30-50 mg/kg). Kayısının sodyumca fakir potasyumca zengin olması nedeniyle kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları, bağırsakların düzenli çalışması, hepatit siroz tedavisinde faydalı olmaktadır. 
 

Kayısı çekirdeklerin tatlı olanları çerez olarak tüketilmekte, acı olanlar ise kozmetik ve ilaç sanayisinde hammadde olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kayısı çekirdeğinin tohum ve kabuğundan badem yağı, yemeklik yağ, aroma esansı elde edilmektedir.