Meyve Ve Sebze Ürünlerinde Sodyum Benzoat (Benzoik Asit) Aranması Analizi Nasıl Yapılır?

Meyve ve Sebze Ürünlerinde Sodyum Benzoat (Benzoik asit) Aranması

Yöntemin Prensibi

Sodyum bezoat,  gıdalara mikroorganizmaların ölmesi veya çoğalmasını engellemek amacı ile eklenen koruyucu maddedir Yöntem, numunedeki koruyucu maddenin eter ile ekstraksiyonu sonucu spektrofotometrede absorbansının okunması ilkesine dayanır.

Kullanılan Malzemeler ve Cihazlar

1. Ayırma hunisi (500 mL)
2. Terazi
3. Turnusol kağıdı (mavi)
4. Spektrofotometre
5. Pipet (1,5, 10 mL)
6. Mezür (100 mL)
7. Quartz spektrofotometre küveti

Kullanılan Kimyasallar

1. Benzoik asit 
2. Doymuş sodyum klorür çözeltisi: Bir miktar su içerisinde çözünmeyen NaCl kalana kadar çözündürülür.
3. Seyreltik hidroklorik asit çözeltisi: 1 mL hidroklorik asit üzerine 1000 mL saf su yavaşça eklenir.
4. Dietil eter 

% 0,1’lik amonyum hidroksit çözeltisi: 0.1 mL amonyak çözeltisi  bir miktar saf su içerisinde çözülerek son hacmi 100 mL’ye tamamlanır.

Deneyin Yapılışı

Homojen hale getirilen numuneden 10 mL veya 10 g tartılarak üzerine 200 mL doymuş sodyum klorür çözeltisi eklenir. Turnusol kağıdı kullanılarak HCl asit ile asitlendirilir. Bu işlemdeki amaç sodyum bezoatın, benzoik asit formuna dönüşmesini sağlamaktır. Çözelti iyice karıştırılır.

Çözelti 500 mL’lik ayırma hunisine aktarılır ve sırasıyla 70, 50, 40, 30 ml eter eklenerek kuvvetlice 5 dakika süreyle çalkalanır. Bir süre beklenerek faz ayrımı oluşması sağlanır. Alttaki sulu faz baska bir ayırma hunisine aktarılarak üzerine hacmi belirtilen eter eklenerek işlem devam edilir. Üstteki eter fazları bir araya toplanır.  En sonunda sulu faz atılır. Toplanan eter fazları 500 mL’lik ayırma hunisine aktarılır ve bu sefer sırasıyla 50, 40, 30 mL seyreltik hidroklorik asit çözeltisi ile yıkanır. Eter ekstraktları ayrı bir 500 mL’lik ayırma hunisinde toplanır ve HCl asitli kısım atılır. Eter ekstraktı bu sefer sırasıyla 50, 40, 30, 20 mL % 0,1 ‘lik amonyum hidroksit çözeltisi ile ekstraksiyon edilerek bu sefer üstteki eter fazı atılır. Amonyum hidroksitli faz toplanır.  Seyreltik HCl asit ile nötralleştirilir. (Mavi turnusol kağıdının kırmızıya döndüğü ana kadar HCl asit eklenir ). Asidik ekstrakt tekrar sırasıyla 70, 50, 40, 30 mL’lik  eter ile muamele edilir ve eterli ekstraktlar toplanır.  Eterli ekstraktın son hacmi 200 mL’ ye seyreltilir.

 
Standart Çözeltilerin Hazırlanması ve Standart Eğrisinin Oluşturulması

20, 40, 60, 80, 100, 120 mg/L ‘lik benzoik asit çözeltileri dietil eter içerisinde hazırlanır.

 
Her bir standartın sırasıyla
 
A = 267,5 nm              B= 272 nm                  C = 276,5 nm de absorbansları okunur.

 
Hesaplamalar

Absorbans = B- (A + C) /2  formülünden herbir konsantrasyonun absorbansları bulunup, konsantrasyona karşı grafiğe geçirilir. Hazırlanan örneğin absorbansı 3 farklı dalgaboyunda okunarak yukarıdaki formülle hesaplanır ve standart eğrisinden konsantrasyonu bulunur (C)

 
Benzoik asit miktarı (mg/L) = (C x V)/ m

V = Numunenin son hacmi mL

m = Alınan numunenin hacmi veya ağırlığı

Sodyum Benzoat = benzoik asit x 1,18