Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Arılarda Sonbahar Bakımı Ve Beslenmesi Nasıl Yapılır?
Arıcılıkta İlkbahar Dönemi Çalışmaları ; İyi bir arıcılık faaliyeti için, doğa koşullarının elverdiği ölçüde, bal arılarının yaşamını sağlıklı kılacak birtakım koşulların sağlanması gerekir. Arıcılık çalışmalarında çeşitli dönemlerde uygulanan çalışmalar dönemin özelliğine göre büyük farklılık gösterdiğinden her dönemin ayrı ayrı incelenmesi gerekir.
Arıcılık sezonunun başlangıcı olan ilkbahar dönemindeki bakımın ana amacı, yüksek miktarda bal verimi sağlamak için ana nektar akımından önce kolonilerin güçlenmesini sağlamaktır. Bunun için de, ilkbahar başlangıcından kışlık dinlemeye kadar olan dönemdeki bakım ve beslemeye ilişkin tüm işlemlerin zamanında ve uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu dönemde kovanlar; ana arı, besin maddesi ve popülasyon düzeyini belirleme amacıyla kontrol edilirler.
Kışlatılmış kolonilerin ilk izlenmesi erken ilkbaharda ve arıların ilk uçuşlarını gerçekleştirdiği hava sıcaklığının 12–15 °C olduğu ılık bir günde yapılmalıdır. Arılar bu ilk uçuşlarında yakın mesafelere giderek, karınlarında biriken maddeleri boşaltırlar. Bu dönemde yapılacak dış muayene ile kovandaki arı ailesinin normal çalışıp çalışmadığı da tespit edilir. Kovana girip çıkan arı sayısı ile uçuştan dönen arıların polen taşımaları ise kovanda işlerin yolunda olduğunun kanıtıdır.
İlkbaharın tehlikeli geç donları geçmeden ve bitkilerde uyanma başlamadan kovanların açılıp karıştırılması doğru değildir. Kolonilere ilk bakım, ılık güneşli günlerdeki ilk temizlik uçuşlarından hemen sonra yapılmalıdır. İlkbaharda çevre sıcaklığının 15–20 °C olması en uygun ayrıntılı kontrol zamanıdır.
Kovan içi kontrolleri 15 gün ara ile yapılmalı ve kovanlar saat 10–14 arası açılmalıdır. Koloni kontrolü, arıları ve yavru gözlerini üşütmeden kısa sürede tamamlanmalıdır. Kontroller sırasında elden geldiğince seri fakat gürültüsüz ve sakin çalışılmalı, bir kovan birkaç dakikadan fazla açık tutulmamalıdır.
Kovan hakkında verilecek en sağlıklı karar, kovanının açılarak çerçevelerin tek tek elden geçirilmesiyle mümkündür. Kovan kontrolünde ana arının bulunup bulunmadığına, bal ve polen stoklarının olup olmadığına, kovandaki arı mevcuduna, yavrulu çerçeve sayısına, hastalık ve zararlıların olup olmadığına ve iki zayıf kovanı birleştirmeye gerek olup olmadığına bakılır.
Kovan kontrolü esnasında çerçeve altlarında, kovanın dibinde ve kenarlarında örümcek ağı ve petek kırıntıları görülürse petek güvesi tahribatı olduğu anlaşılır. Böyle durumda kovan dip tahtası temizlenmeli ve zarara uğramış petekli çerçeveler çıkarılmalıdır. Kovan dibinde çıkan kalıntılar balmumu için kaynatılır ya da yakılarak imha edilir.
Kovan içi temizliğinde sonra üzerinde arı bulunmayan boş ya da petekli çerçeveler ile kışlatma esnasında kristalize olup arılar tarafından kullanılamayan petekli ballar dışarı çıkarılır. Kovana bölme tahtası koyup arı ailesinin gücü kadar çerçeve bırakılmalıdır. Boş kısmı bölme tahtası ile ayırmak gerekir. Bunun için bölme tahtası arılı tarafa iyice yaklaştırılıp, arılar toplanmalıdır. Zira arılar petekler üzerinde ne kadar yoğun bulunursa gelişmeler o kadar çabuk olur.
Ballı ve arılı çerçeveler, gerek görülürse temiz kovanlara aktarılır. Aktarma yapılan kovanların rengi ve yeri aynı olmalıdır. Tüm bu işlemler arılar fazla rahatsız edilmeden iyi havada kısa zamanda ve pratik olarak gerçekleştirilmelidir. Boşalan kovanlar yeniden kullanılmak üzere dezenfekte edilir.
İlk uyanış döneminde 6–7 adet, popülâsyonun en düşük olduğu daha sonraki dönemde 3–4 arılı çerçeve içeren koloniler genellikle kendilerini toparlayabilecek düzeydedirler. Bu dönemde belirtilen düzeyin altında bulunan koloniler ya güçlü kolonilerle veya kendi aralarında birleştirilerek daha güçlü kolonilere dönüştürülmelidirler.
Kovandaki ana arının daima genç olması gerekir. Bu nedenle iki yıldan daha yaşlı ya da verimi düşük ve yumurtlaması muntazam olmayan yaşlı ana arıların kovanda bulundurulması uygun değildir ve derhal değiştirilmelidir. Bu işlem için yedek ana arılar kullanılmalı, böyle bir imkân yoksa ana arı yüksüğü verilmeli bu da mümkün değilse başka kovanlardan günlük yumurtalı çerçeveler verilmelidir.
Kovanların denetiminde dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir konu da kovanda yeterli düzeyde besin maddelerinin bulunup bulunmadığının belirlenmesidir. Bal düzeyinin belirlenen ölçünün altında olması durumunda bal veya şeker, çiçek tozunun düşük düzeyde olduğu durumlarda ise kek ile besleme yapılmalıdır.
İlkbahar beslenmesinde uygulanacak en iyi yöntemlerden birisi bir önceki yıldan sırlı bal içeren petekleri saklayarak ilkbahar başlangıcında koloniye vermektir. Böylelikle daha çok bal, daha az alan kullanılmak suretiyle koloniye kazandırılabilir.
Bal ile beslemenin imkânsız olduğu koşullarda, nektar mevsimine güçlü kolonilerle girmek için bu dönemde arıları beslemek amacıyla bal veya kristal toz şekerle hazırlanmış şurup kullanılır. İlkbaharda arılara kaynatılmış ve soğutulmuş suda toz şekerin eritilmesiyle hazırlanmış şurup çeşitli tipteki şurupluklarla verilir.
İlkbahar şuruplamasında su ve şeker oranı 1:1 veya 1:2 olmalıdır. Yağmacılığa karşı şurubun her akşam azar azar ve bütün kovanlara, arıların tüketebileceği ölçüde verilmesi gerekir. Besleme sırasında uçuş delikleri daraltılmalı ve etrafa şerbet bulaştırmamaya dikkat edilmelidir.
Ana arının yumurtlamasını teşvik etmeyi ve kuvvetli işçi arı popülâsyonu oluşmasını amaçlayan bu besleme, ana nektar akımından 50–60 gün önce başlatılmalıdır. Şurupla besleme yaparken gerektiği takdirde şurup içerisine koruyucu dozda mineral madde, vitamin ve antibiyotik katılmasının büyük yararları bulunmaktadır.
Kolonilerin larva ve genç işçi arıların beslenmesinde kullandıkları çiçek tozunun yetersiz olduğu durumlarda, yaşlı işçi arılar bu gereksinimi kısa bir süre için kendi yapılarından karşılarlar. Bu durum kolonilerin gücünü yitirmesine ve daha sonraları da kuluçka faaliyetinin durmasına neden olur.
Bu ihtiyacı karşılamak için polen ya da eşdeğer protein kaynağının verilmesi gerekir. Bu ihtiyaç polenli petek veya polenin yetersiz olduğu durumlarda ise kek vermek sureti ile karşılanır. Kek yapımında pudra şekeri, süzme bal, yağsız süttozu veya yağsız soya unu kullanılır. Farklı karışımların yanı sıra piyasada hazır halde satılan kekler de verilebilir. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar polen katılmış keklerin daha iyi sonuç verdiğini ortaya koymuştur.
Diğer yandan arı ailesinin sağlık durumu da kontrol edilmelidir. Herhangi bir paraziter veya mikroskobik hastalık tespiti yapılan kolonilerde ilk fırsatta gerekli önlemler alınmalıdır. İlkbaharda ishal olan arılar kovan içini pislettiklerinden temizliğe de çok önem verilmelidir. Varroa zararlısına karşı kuluçka faaliyetinin ve kapalı yavru gözlerinin en az olduğu erken ilkbaharda ilaçlı mücadele yapılmalıdır.
Havalar yeterli derecede sıcaklığa ulaşıncaya kadar tedbirler devam etmelidir. Arı geliştikçe çerçeve ilave edilmelidir. Bahar mevsiminin çok elverişli gitmesinden dolayı kovandaki arı mevcudu hızla çoğalacağından, ilkbaharın ilerleyen günlerinde amaca uygun olarak oğul kontrolü de yapılmalı, ballıklar zamanında ilave edilmeli, ayrıca sıcak yaz günlerine doğru kovanlar güneşten gölgelik aracılığıyla korunmalıdır.
Kış Kayıplarına Karşı Alınması Gereken Önlemler
- Kolonin ana arıları genç olmalıdır.
- Kurak geçen yaz mevsimi sonuna doğru genç işçi arı yetiştirilmelidir. Bunun için bal hasadından sonra 1/1 oranında 4-5 litre şeker şurubu verilerek ana arının yumurtlaması sağlanmalıdır.
- Kışa girecek arının balı iyi kontrol edilmelidir.
- Kovanlar havasız bırakılmamalıdır.
- Varroa ve diğer hastalıklara karşı mutlaka uygun ve ruhsatlı ilaçlarla mücadele edilmelidir.
- Kolonide gereğinden fazla çerçeveler çıkarılarak arılar sıkıştırılmalıdır. Zayıf koloniler içeriden bölgü tahtası veya örtü ile sarılmalıdır.
- Kışın konaklanacak yer rutubetsiz, rüzgar almayan, daha fazla güneş alan sıcak yerlerden seçilmelidir.
Kışın bitimine yakın kolonilere uygun hava şartlarında 0,5-1 kg arası kek verilmesi, bahara sağlıklı bir şekilde çıkmasına neden olur.
Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Recep SIRALI
Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Başkanı – ORDU
Konu İle İlgili Dokümanlar
- Arıcılıkta Mevsimsel Bakımlar 1 135 kb
- Arıcılıkta Mevsimsel Bakımlar 2 1555 kb
- Arıcılıkta Sonbahar Bakımı 1195 kb
- Arıcılıkta Ilkbahar Bakımı 2170 kb
Anne sütünü arttıran anason-mürver-lahana-rezene vs. gıdalar, hayvanın sütünü de arttırır. Süt artırmak için her yola başvuran yem fabrikalarının dikkatine arz olunur.
Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri