Fosfor Dap Map Gübresi Nedir?
💎 Fosfor, DAP ve MAP Gübreleri: Kök Gelişiminin Üç Temel Taşı
Fosfor (P), bitkiler için enerji (ATP) transferi, kök gelişimi, çiçeklenme ve tohum/meyve oluşumu için hayati öneme sahip bir makro besin elementidir.'Fosfor Gübresi' terimi genel bir kategoriyi ifade ederken; DAP (Di-Amonyum Fosfat) ve MAP (Mono-Amonyum Fosfat) ise piyasada en yaygın kullanılan, yüksek konsantrasyonlu fosforlu kompoze (birleşik) gübrelerdir.
Bu üç kavramı, içerikleri ve tarımdaki işlevleri açısından inceleyelim.
1. 🔍 Fosfor Gübresi (Genel Tanım)
Fosfor Gübresi, ana besin içeriği olarak Fosfor ($\text{P}_2\text{O}_5$) barındıran tüm gübreleri kapsayan genel bir terimdir.
-
Temel Amaç: Bitkinin ilk gelişim döneminde güçlü kök sistemi kurmasını sağlamak, çiçeklenmeyi teşvik etmek ve genetik materyalin oluşumunu desteklemektir.
-
Örnekler: Basit süper fosfat, üçlü süper fosfat, DAP ve MAP.
2. 💎 DAP Gübresi (Di-Amonyum Fosfat)
DAP, yüksek azot ve fosfor içeriği sayesinde dünya çapında en çok kullanılan taban gübresidir.
-
NPK Oranı: Genellikle 18-46-0 (18% Azot, 46% Fosfor, 0% Potasyum).
| İçerik | Oran (%) | Form ve Etkisi |
| Azot (N) | 18 | Tamamı Amonyum Formundadır. Yavaş çözünür, bitkiye sürekli Azot sağlar. |
| Fosfor ($\text{P}_2\text{O}_5$) | 46 | Yüksek konsantrasyonda, suda çözünür ve kök gelişimi için anında etki sağlar. |
| Toprak pH'ına Etkisi | Hafif alkali (bazik) etki yaratır, ancak toprakta asitlenme eğilimi gösterebilir. |
-
Kullanım Amacı: Güçlü bir başlangıç kök gelişimi sağlamak için ekim öncesi veya ekim sırasında taban gübresi olarak kullanılır.
3. 🛡️ MAP Gübresi (Mono-Amonyum Fosfat)
MAP, DAP'a göre daha az azot ve daha yüksek oranda fosfor içeren, ancak en önemli farkı asidik yapısı olan bir gübredir.
-
NPK Oranı: Genellikle 11-52-0 veya 12-61-0 gibi oranlarda bulunur.
| İçerik | Oran (%) | Form ve Etkisi |
| Azot (N) | 11-12 | Amonyum formunda, DAP'a göre daha düşük oranda azot sağlar. |
| Fosfor ($\text{P}_2\text{O}_5$) | 52-61 | DAP'tan daha yüksek fosfor konsantrasyonu sağlar. |
| Toprak pH'ına Etkisi | Kuvvetli asidik etki yaratır. |
-
Kullanım Amacı:
-
Asidik Etkisi: Özellikle yüksek pH'lı (alkali) ve kireçli topraklarda tercih edilir, çünkü asidik etkisi fosforun çözünürlüğünü ve bitki tarafından alımını artırır.
-
Daha Güvenli: Tohuma daha yakın uygulamalarda veya fide yataklarında DAP'a göre daha düşük tuz konsantrasyonuna sahip olması nedeniyle yakma riski daha azdır.
-
📝 Özet Karşılaştırma
| Gübre Adı | Azot (N) Oranı | Fosfor (P2O5) Oranı | Toprak pH'ına Etkisi |
| DAP | Yüksek (18%) | Yüksek (46%) | Hafif Alkali/Nötr |
| MAP | Orta (11-12%) | Çok Yüksek (52-61%) | Kuvvetli Asidik |
Her iki gübre de mükemmel fosfor kaynaklarıdır, ancak MAP yüksek pH'lı topraklarda fosforun alınımını artırması için asidik etkisi nedeniyle avantajlıdır. DAP ise daha dengeli bir Azot/Fosfor başlangıcı isteyen bitkiler için idealdir.
Hangi gübrenin sizin bitkiniz ve toprağınız için daha uygun olduğunu belirlemek için toprak analizi yapılması en doğru yaklaşımdır.