Fosforlu Gübreler Nelerdir?

💎 Başlıca Fosforlu Gübreler

Fosforlu gübreler, bitkilerin kök gelişimini, enerji transferini, çiçeklenmesini ve tohum oluşumunu desteklemek amacıyla kullanılan, ana bileşeni Fosfor  olan gübrelerdir. Bu gübreler, suda çözünürlüklerine, içerdiği diğer besin elementlerine ve toprağa olan pH etkilerine göre farklı türlere ayrılır.

İşte tarımda en yaygın kullanılan fosforlu gübreler:

1. Kompoze (Birleşik) Fosforlu Gübreler

Bu gübreler, Fosfor ile birlikte Azot (N) ve/veya Potasyum (K) içerir ve genellikle taban gübrelemesinde (ekim/dikim öncesi) kullanılır.

• DAP (Diamonyum Fosfat):

  • İçerik: Yüksek oranda Fosfor (%46) ve %18 Azot içerir. (NPK: 18-46-0).

  • Kullanım: Güçlü bir kök başlangıcı sağlamak için en yaygın taban gübresidir.

• MAP (Monoamonyum Fosfat):

  • İçerik: DAP'tan daha yüksek oranda Fosfor (%52-61) ve daha az Azot (%11-12) içerir. (Örn: 11-52-0).

  • Kullanım: Asidik yapısı nedeniyle, yüksek pH'lı (alkali) topraklarda Fosfor alınımını artırmak için tercih edilir. Tohuma yakın uygulamalarda DAP'tan daha güvenli olabilir.

• NPK Gübreleri (Fosforlu Kombinasyonlar):

  • İçerik: Azot, Fosfor ve Potasyumu dengeli veya farklı oranlarda içeren karışımlardır (Örn: 15-15-15, 20-20-0). Fosfor, bu karışımların önemli bir bileşenidir.

2. Tek Besin İçerikli Fosforlu Gübreler

Bunlar, ana besin elementi olarak yalnızca Fosfor içeren veya Fosforun yanı sıra sadece ikincil besin elementlerini (Kalsiyum) içeren gübrelerdir.

• Triple Süper Fosfat (TSP):

  • İçerik: Çok yüksek oranda Fosfor (%46-48) içerir ve azot içermez.

  • Kullanım: Sadece Fosfor ihtiyacının karşılanması gereken durumlarda kullanılır. Suda çözünürlüğü yüksektir.

• Süper Fosfat (SSP):

  • İçerik: Düşük oranda Fosfor (%18-20) içerir. Aynı zamanda önemli miktarda Kalsiyum ve Kükürt (ikincil besinler) sağlar.

  • Kullanım: Kalsiyum ve Kükürt eksikliği olan topraklarda Fosfor takviyesi için idealdir.

• Kaya Fosfatı (Rock Phosphate):

  • İçerik: Doğal mineral kayaçlardan elde edilen Fosfor içerir.

  • Kullanım: Fosforun yavaş salınımı istendiğinde ve özellikle asidik topraklarda uzun vadeli besleme sağlamak için kullanılır (asidik topraklarda çözünürlüğü artar).

3. Suda Çözünür Formda Fosforlu Gübreler

Bu gübreler, genellikle damla sulama (fertigasyon) sistemlerinde veya yapraktan uygulamalarda, suda tam çözünürlükleri nedeniyle kullanılır.

• Mono Potasyum Fosfat (MKP):

  • İçerik: Yüksek oranda Fosfor (%52) ve %34 Potasyum içerir. (NPK: 0-52-34).

  • Kullanım: Bitkinin çiçeklenme ve meyve gelişim dönemlerinde (Azota ihtiyacın azaldığı dönemler) hem Fosfor hem de Potasyum ihtiyacını karşılamak için mükemmeldir.

•  

Seçim Kriteri: Hangi fosforlu gübrenin kullanılacağı, toprağın pH seviyesine, bitkinin gelişim aşamasına ve topraktaki diğer besin elementlerinin (özellikle Azot ve Potasyum) durumuna göre bir toprak analizi sonucunda belirlenmelidir.