Di-Amonyum Fosfat (Dap) Gübresi Nedir?
💎 DAP Gübresi Nedir? (Di-Amonyum Fosfat)
DAP Gübresi (Di-Ammonium Phosphate - Diamonyum Fosfat), tarımda en yaygın kullanılan kompoze (birleşik) gübrelerden biridir. Kimyasal formülü $(\text{NH}_4)_2\text{HPO}_4$ olan DAP, bitkilerin özellikle ilk gelişim aşamalarında ihtiyaç duyduğu iki hayati besin elementini yüksek oranda sağlar: Azot (N) ve Fosfor (P).
Genellikle 18-46-0 NPK oranıyla temsil edilir.
🧪 İçeriği ve Rolü
DAP gübresi, içerdiği besin formları ve oranları nedeniyle ideal bir taban (başlangıç) gübresi olarak kullanılır.
| Besin Elementi | Oran (%) | Form ve Bitkiye Etkisi |
| Azot (N) | 18 | Tamamı Amonyum NH4 Azotu formundadır. Amonyum, toprak tarafından tutulur ve yavaşça nitrata NO3 dönüşerek bitkiye uzun süreli Azot beslemesi sağlar. |
| Fosfor | 46 | Yüksek oranda ve suda çözünür formdadır. Kök gelişimini, erken büyümeyi, çiçeklenmeyi ve enerji transferini doğrudan teşvik eder. |
| Potasyum | 0 | DAP gübresi Potasyum içermez. |
🌱 Neden Taban Gübresi Olarak Kullanılır?
DAP'ın ekim veya dikim sırasında temel gübre olarak kullanılmasının başlıca nedenleri şunlardır:
-
Kök Gelişimini Hızlandırma: Fosfor, bitkilerin gençlik döneminde güçlü ve derin bir kök sistemi oluşturması için şarttır. Fosfor toprakta hareketliliği en az olan element olduğu için, bitkinin kök bölgesi yakınına (tabana) uygulanması gerekir.
-
Erken Başlangıç Enerjisi: İçerdiği Amonyum Azotu, çimlenme ve fide aşamasında bitkinin hızlı bir şekilde vejetatif büyümeye başlaması için gerekli olan ilk enerjiyi sağlar.
-
Toprak pH'ına Etkisi: Amonyum içerdiği için, toprakta çözündüğünde hafif bir asitlenme etkisi yaratır. Bu, özellikle yüksek pH'lı (alkali) ve kireçli topraklarda kilitlenmiş olan mikro besinlerin (Demir, Çinko gibi) çözünürlüğünü artırmak açısından faydalıdır.
⚠️ Uygulama Notu
DAP gübresi, tohum veya fide ile doğrudan temas ettirilmemelidir. Yüksek tuz içeriği nedeniyle tohumu yakabilir. Genellikle ekim sırasında tohumun yanına veya altına (sıra altı) bant şeklinde uygulanır.