Nohut Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Nohut (Cicer arietinum), soğuğa ve kurağa oldukça dayanıklı, Türkiye'nin geleneksel ve ekonomik değeri yüksek bir baklagil türüdür. Kendi azotunu toprağa bağlama özelliği sayesinde toprak verimliliğini de artırır.

İşte Nohut Yetiştiriciliğinin temel aşamaları:

🌱 1. İklim ve Toprak İstekleri

Nohut, sert iklim koşullarına adaptasyon yeteneği yüksek bir bitkidir.

• İklim: Nohut bir serin iklim bitkisidir. Soğuğa dayanıklı olmasına rağmen, genç fideler ilkbahar geç donlarından zarar görebilir. Çiçeklenme dönemindeki aşırı sıcaklık ($30^{\circ}C$ üzeri) ve kuraklık, çiçek ve bakla dökülmesine neden olarak verimi düşürür.

• Toprak: İyi drenajlı, havalanan, kumlu-tınlı veya killi-tınlı toprakları sever. Toprak pH'sının 6.0-7.0 (nötr veya hafif alkali) civarında olması idealdir. Ağır ve su tutan topraklarda kök çürüklüğü riski artar.

📅 2. Toprak Hazırlığı ve Ekim

• Toprak Hazırlığı: Nohutun kökleri derine indiği için sonbaharda derin sürüm (20-25 cm) yapılmalıdır. Tohum yatağı; tohumun iriliğine uygun, keseksiz ve düzgün olmalıdır.

• Münavebe: Nohut, üst üste aynı tarlaya ekilmemelidir. Tahıllarla yapılan münavebe (örneğin buğday-nohut), hem toprak hastalıklarını önler hem de toprağın azotça zenginleşmesini sağlar.

• Ekim Zamanı: Don tehlikesi tamamen geçtikten sonra, toprak sıcaklığı $8-10^{\circ}C$'ye ulaştığında erken ilkbahar (Mart sonu – Nisan başı) en uygun zamandır. Erken ekim, bitkinin çiçeklenme dönemini yaz sıcaklarından korur.

• Ekim Derinliği: 6-8 cm derinliğe ekim yapılmalıdır. Bu, diğer baklagillere göre daha derindir.

• Ekim Şekli ve Miktarı: Mibzerle sıraya ekim en verimli yöntemdir (40-45 cm sıra arası). Tohum miktarı, çeşide ve tohum iriliğine göre dekara 10-15 kg arasında değişir.

💪 3. Gübreleme ve Sulama

Nohutun azot (N) ihtiyacı düşüktür, ancak fosfor (P) hayati önem taşır.

• Azot (N): Nohut, kendi azotunu bağlayabildiği için dışarıdan azotlu gübreye ihtiyacı çok azdır. Bitkinin ilk gelişimini desteklemek amacıyla ekimle birlikte dekara 2-3 kg saf azot verilmesi yeterlidir.

• Fosfor (P): Kök gelişimi, çiçeklenme ve bakla dolumu için kritik elementtir. Ekimle birlikte taban gübresi olarak dekara 6-8 kg saf fosfor verilmelidir.

• Sulama: Nohut, kuru tarım bitkisi olsa da, verimi artırmak için sulama yapılabilir. En kritik sulama dönemi çiçeklenme öncesi ve başlangıcıdır. Bu dönemde bir kez sulama yapmak bile verimi önemli ölçüde artırır.

✂️ 4. Bakım ve Hasat

• Yabancı Ot Mücadelesi: Nohutun ilk gelişimi yavaştır ve yabancı otlarla rekabet edemez. Yabancı otlar verimi %50'ye kadar düşürebilir. Bu nedenle ekim öncesi veya sonrası ruhsatlı herbisitlerle kimyasal mücadele şarttır.

• Hastalıklar: Nohutta en önemli hastalık Antraknoz (Pas)'dur. Bu hastalığa karşı dayanıklı çeşit seçmek ve uygun ilaçlama yapmak önemlidir.

• Hasat Zamanı: Bitkilerin yaprakları sararıp döküldüğünde ve baklalar tamamen kuruyup sertleştiğinde hasat edilir. Hasat, genellikle Temmuz sonu - Ağustos aylarında yapılır.

• Hasat Yöntemi: Biçerdöverle hasat edilir. Nohut bitkisi yere yakın olduğu için biçerdöverin alçak kesim yapabilmesi önemlidir.