Yazlık Ve Kışlık Mercimek Tarımı Nasıl Yapılır?
Mercimek tarımı, ekim zamanına göre yazlık ve kışlık olmak üzere iki ana yöntemle yapılır. Ülkemizde genellikle İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygındır.
Kışlık ekim, genellikle daha yüksek verim potansiyeli sunarken, yazlık ekim ise iklim koşullarının daha sert olduğu ve kışlık ekimin riskli olduğu yerlerde tercih edilir.
İşte yazlık ve kışlık mercimek tarımının temel farkları ve uygulama adımları:
1. ❄️ Kışlık Mercimek Tarımı (Daha Yüksek Verim Potansiyeli)
Kışlık mercimek, bitkinin kış dönemi boyunca tarlada kalmasını ve erken ilkbaharda hızla gelişmesini sağlar.
Uygulama Bölgeleri ve Zamanlama
| Özellik | Detaylar |
| Bölgeler | Güneydoğu Anadolu (Ana üretim bölgesi), Akdeniz ve Ege Bölgeleri'nin bazı kısımları. |
| Ekim Zamanı | Genellikle Ekim sonu - Kasım başı. Bitkinin kışa girmeden önce 3-4 yapraklı döneme (rozet dönemi) ulaşması hedeflenir. |
| Avantajları | Toprak nemini daha iyi kullanır, erken gelişir, daha uzun ve güçlü kök sistemi oluşturur, yazlık ekime göre %20-40 daha fazla verim potansiyeli taşır, yaz sıcaklarından kaçınır. |
| Dezavantajları | Dondan zarar görme riski (özellikle sert geçen kışlarda). |
Kışlık Tarım için Önemli Adımlar
-
Çeşit Seçimi: Mutlaka bölgenin kış koşullarına dayanıklı, sertifikalı kışlık çeşitler seçilmelidir.
-
Toprak Hazırlığı: Toprak, erken ekim için iyi hazırlanmalı; tohumun toprak nemine ulaşması sağlanmalıdır.
-
Hastalık Mücadelesi: Kışlık ekimlerde nemli ve soğuk koşullar nedeniyle antraknoz ve pas gibi mantar hastalıkları riski yüksektir. Ekim öncesi tohum ilaçlaması ve erken baharda koruyucu fungisit uygulaması kritik öneme sahiptir.
-
Yabancı Ot Mücadelesi: Yabancı ot rekabeti kış boyunca devam eder. Erken dönemde çıkan yabancı otlara karşı etkili herbisit uygulaması şarttır.
2. ☀️ Yazlık Mercimek Tarımı (İç ve Doğu Anadolu)
Yazlık mercimek, kışları çok sert geçen ve kışlık çeşitlerin donma riski taşıdığı bölgelerde veya kışlık ekimin geciktiği durumlarda tercih edilir.
Uygulama Bölgeleri ve Zamanlama
| Özellik | Detaylar |
| Bölgeler | İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek rakımlı yerleri. |
| Ekim Zamanı | Toprak tava gelir gelmez Erken İlkbaharda (Mart sonu – Nisan başı). Geç ekim, bitkinin yaz sıcaklarına yakalanmasına neden olur. |
| Avantajları | Don riski yoktur. |
| Dezavantajları | Verim potansiyeli daha düşüktür. Bitki, büyümesinin en kritik aşamasını yaz sıcaklarında ve kuraklıkta geçirmek zorundadır. |
Yazlık Tarım için Önemli Adımlar
-
Erken Ekim: Toprak işlenmeye uygun hale gelir gelmez, gecikmeden ekim yapılmalıdır. Geç ekim verimi doğrudan düşürür.
-
Toprak Nemi: Tohumun çimlenmesi için yeterli toprak nemi sağlanmalıdır.
-
Kuraklık Yönetimi: Yazlık mercimek, özellikle çiçeklenme ve kapsül dolumu döneminde kuraklık stresi yaşayabilir. Bu dönemde sulama imkanı varsa, verim artışı sağlanır.
🎯 Ortak Uygulama Prensipleri (Her İki Sistem İçin)
Yüksek verim elde etmek için hem yazlık hem de kışlık mercimek tarımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
-
Toprak Hazırlığı: Toprak gevşek ve tohum yatağı düzgün olmalıdır. Tohumun 3-5 cm derinliğe ekilmesi idealdir.
-
Ekim Yöntemi: Sıraya ekim, elle serpme ekime göre daha iyi verim ve daha kolay bakım sağlar.
-
Rhizobium Aşısı: Mercimek bir baklagil olduğu için, havadan serbest Azot bağlama yeteneğini artırmak amacıyla ekimden hemen önce tohumların özel Rhizobium bakterisi ile aşılanması (inokülasyon) tavsiye edilir. Bu, Azot gübresi ihtiyacını büyük ölçüde azaltır.
-
Gübreleme: Baklagil olduğu için Azot ihtiyacı düşüktür. Genellikle sadece ekimde bir miktar başlangıç Azotu (taban gübresi) ve yeterli miktarda Fosfor gübresi verilir.
