Zeytin Tarımı Nasıl Yapılır?

Zeytin Tarımı

Zeytin ağacı, özellikle Akdeniz iklim kuşağının tipik bir ürünüdür ve Türkiye'de Ege, Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

🌳 Zeytin Tarımının Temel İhtiyaçları

Zeytin ağacının iyi gelişmesi ve verimli olması için gereken temel ekolojik koşullar şunlardır:

• İklim:

  • Yıllık ortalama sıcaklığın $15-20\,^{\circ}\text{C}$ civarında olması idealdir.

  • Maksimum $40\,^{\circ}\text{C}$'ye sulama ile dayanabilir.

  • Dayanabildiği minimum sıcaklık $-7\,^{\circ}\text{C}$'dir. Daha düşük sıcaklıklar ağaca zarar verebilir.

  • Işığı çok sever, bu nedenle soğuk bölgelerde güney yamaçlar tercih edilmelidir.

  • Ekonomik yetiştiricilik için rakım 800 metreden yüksek olmamalıdır.

• Toprak:

  • Zeytin'fakir toprakların zengin ağacı' olarak bilinse de, tınlı, killi-tınlı bünyeye sahip, hafif kireçli ve çakıllı topraklar en iyisidir.

  • Toprak derinliği en az $1.5-2$ metre olmalı, pH'sı ise $6-8$ civarında bulunmalıdır.

  • Taban suyunun yüksekliği (1 metreden daha yakın olması) zeytin ağacının sevmediği bir durumdur ve bu tür arazilerde drenaj yapılmalıdır.

• Su ve Yağış:

  • Yıllık yağış isteği optimum $700-800$ mm'dir.

  • Yetersiz yağış alan yerlerde sulama gereklidir. Ağacın en çok suya ihtiyacı olduğu dönem yaz ayları ve eylül ayıdır. Bu dönemde yapılacak 4-5 sulama verimi artırabilir.

🇹🇷 Türkiye'de Zeytin Tarımı

• Türkiye, 171 milyonu aşkın ağaç varlığı ile dünya zeytin üreticileri arasında önemli bir yere sahiptir.

• Ege Bölgesi (özellikle Aydın, Manisa, İzmir) ve Marmara Bölgesi (Gemlik, Ayvalık, Edremit Körfezi) başlıca üretim merkezleridir.

• Üretilen zeytinlerin yaklaşık %75'i yağlık, %25'i sofralık olarak değerlendirilir.

• Gemlik, Ayvalık, Memecik, Nizip Yağlık gibi bölgelere özgü pek çok zeytin çeşidi bulunmaktadır.

🌿 Kültürel Uygulamalar

• Toprak İşleme: Toprak tavında iken, genellikle yılda 2-3 kez (hasattan sonra, ilkbaharda) 10-15 cm derinlikte işleme yapılabilir.

• Gübreleme: Azotlu gübreler taç izdüşümüne serpilerek, fosforlu ve potaslı gübreler ise sonbaharda hendeklere gömülerek verilebilir.

• Budama: Verimi düzenlemek ve ağacın sağlığını korumak için düzenli budama yapılmalıdır.

• Hasat: Hasat zamanı zeytinin kullanım amacına (yağlık, yeşil sofralık, siyah sofralık) göre değişir.