Yaban Mersini Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Yaban Mersini Yetiştiriciliği

Yaban mersini (blueberry), yüksek pazar değeri, ihracat potansiyeli ve sağlık açısından değeri nedeniyle son yılların en popüler meyvelerinden biridir. Ancak bu bitki özel toprak ve pH gereksinimleri nedeniyle diğer meyvelere göre daha dikkatli yetiştirilmelidir. Aşağıdaki adımlar doğru bir yaban mersini bahçesi kurmanıza yardımcı olacaktır.

İklim ve Ekolojik İstekler

• Serin ve nemli iklimleri sever.

• Kışın soğuklama ihtiyacı vardır (genellikle 600–1500 saat).

• Sıcağa dayanıklılığı sınırlıdır; 35°C üzeri sıcaklıklarda gölgeleme ve düzenli sulama gerekir.

• Donlara karşı orta dayanıklıdır, çiçek dönemi hassastır.

 

Toprak Gereksinimleri

Yaban mersini yetiştiriciliğinin en kritik noktası topraktır.

Toprak pH’ı

• En ideal pH: 4.5 – 5.5

• Nötr ve alkali topraklarda mutlaka asitlendirme yapılmalıdır.

Toprak Yapısı

• Organik madde oranı yüksek (en az %5–10)

• Gevşek, iyi drene olan topraklar

• Kum–torf–çam iğnesi karışımları çok uygundur.

Drenaj

• Kökler hassastır; su birikmesi kök çürüklüğüne yol açar.

• Gerekirse yükseltilmiş yastık sistemi (raised bed) kullanılmalıdır.

 

Fidan Seçimi

• Yüksek çalı tipi (Highbush) çeşitler Türkiye’de en çok tercih edilir.

• Sertifikalı, hastalıksız ve tüplü fidanlar kullanılmalıdır.

• Verimi artırmak için en az 2–3 farklı çeşit birlikte dikilmelidir (tozlanma için).

Yaygın çeşitler

• Bluecrop

• Duke

• Legacy

• Misty

• Emerald

 

Dikim

Dikim Zamanı

• İlkbahar (Mart–Nisan) en uygun dönemdir.

• Sonbahar dikimi de yapılabilir ancak don riski dikkate alınmalıdır.

Dikim Aralıkları

• Sıra üzeri: 1.0 – 1.2 m

• Sıra arası: 2.5 – 3.0 m

Dikim Tekniği

• Çukurlar torf, çam kabuğu, perlit veya asitli toprak karışımı ile doldurulur.

• Fidan kök boğazı toprağın hemen üst seviyesinde kalacak şekilde dikilir.

 

Sulama

• Yaban mersini kökleri yüzlek olduğu için düzenli sulamaya ihtiyaç duyar.

• En ideal yöntem: Damla sulama

• Sulama için hafif asidik su (pH 5–6) tercih edilmelidir.

• Yaz aylarında su stresi oluşmaması kritik önem taşır.

 

Gübreleme

pH düşük tutulmalı ve tuzlu gübrelerden kaçınılmalıdır.

 

Önerilen Gübreler

• Amonyum sülfat (asitliği korur)

• Organik materyal (fermente kompost, çam iğnesi)

• Azot, küçük dozlarda ve bölünmüş şekilde verilmelidir.

• Demir, çinko ve magnezyum eksikliği sık görülür → yapraktan uygulama yapılabilir.

 

Budama

• İlk 2 yıl sadece şekillendirme budaması yapılır.

• Verim döneminde yaşlı dallar temizlenir, genç sürgünler teşvik edilir.

• Hava sirkülasyonunu artıran seyreltilmiş bir taç oluşturulmalıdır.

 

Hastalık ve Zararlılar

• Kök çürüklüğü (Phytophthora)

• Mantar hastalıkları

• Kuş zararı (en büyük sorunlardan biri)

• Yaprak bitleri ve trips

Mücadele

• Kuş ağları

• Drenajın iyileştirilmesi

• Düzenli budama

• Biyolojik ve kültürel önlemler

 

Hasat

• Çiçeklenmeden hasada kadar süre: 60–100 gün

• Yaban mersini olgunlaştığında kolayca kopar ve mavi-mor toz tabakası belirginleşir.

• Sofralık üretimde elle, büyük işletmelerde makine ile hasat yapılabilir.

 

Sonuç

Yaban mersini yetiştiriciliği doğru uygulandığında yüksek getirili bir yatırım olabilir. Özellikle pH, drenaj, sulama ve çeşit seçimi bu üretimde başarıyı doğrudan belirler. Uygun ekolojik koşullar sağlandığında hem iç pazar hem de ihracat için kaliteli ürün elde etmek mümkündür.