Kültür Mantarı Tarımı Nasıl Yapılır?
Kültür mantarı yaygın olarak Agaricus bisporus yetiştiriciliği, kontrollü bir ortamda gerçekleştirilen ve hassas sıcaklık, nem ve karbondioksit yönetimi gerektiren aşamalı bir süreçtir. İşte profesyonel kültür mantarı yetiştiriciliğinin adım adım süreci:
🍄 Kültür Mantarı Tarımı Aşamaları
Kültür mantarı yetiştiriciliği, esas olarak Kompost Hazırlığı, Kuluçka (Misel Gelişimi) ve Ürün (Hasat) Dönemi olmak üzere üç ana aşamadan oluşur.
1. Hazırlık ve Kompost Üretimi (Besin Ortamı)
Kültür mantarının besin kaynağı olan kompost, mantar yetiştiriciliğinin en kritik ve teknik kısmıdır. Kaliteli kompost, yüksek verimin anahtarıdır.
| Aşama | Süre | İşlem | Önemli Koşullar |
| A. Kompost Hammaddeleri | - | Saman (genellikle buğday), at gübresi (tercihen), alçı taşı, azotlu aktivatörler (üre, amonyum sülfat vb.) ve su kullanılır. | Samanın kuru ve temiz olması önemlidir. |
| B. Ön Islatma ve Fermantasyon (Dış Mekan) | 10-20 gün | Hammaddeler ıslatılır, karıştırılır ve yığınlar halinde aerobik (oksijenli) fermantasyona bırakılır. | İç sıcaklığın $70-80^\circ C$ aralığına ulaşması hedeflenir. Bu, zararlı organizmaları öldürmeye başlar. Kompost sık sık karıştırılarak havalandırılır. |
| C. Pastörizasyon ve Koşullandırma | 6-10 gün | Yığın, özel buhar odalarına alınır. Buhar yardımıyla sıcaklık $60^\circ C$ seviyesine çıkarılarak 12 saat tutulur. Ardından sıcaklık kademeli olarak düşürülür. | Bu aşama, komposttaki zararlıları ve rekabetçi mikroorganizmaları tamamen yok ederken, miselin kullanacağı besinleri oluşturur. Amonyak kokusunun tamamen kaybolması gerekir. |
2. Misel Gelişimi (Kuluçka Dönemi)
Pastörize edilmiş ve soğutulmuş komposta, mantar tohumu olarak bilinen miseller eklenir.
| Aşama | Süre | İşlem | Önemli Koşullar |
| A. Misel Ekimi | - | Kompost sıcaklığı $20-25^\circ C$'ye düştükten sonra misel taneleri kompost ile karıştırılır veya yüzeye serpilir. | Kompostun nem oranı yaklaşık %65-67 olmalıdır. |
| B. Kuluçka (İnkübasyon) | 15-20 gün | Misellerin tüm kompostu sararak beyazlatması beklenir. | Oda Sıcaklığı: $23-27^\circ C$ (Kompost iç ısısı $26-27^\circ C$). CO2 Konsantrasyonu: Yüksek ($5000-12000$ ppm). Oda havalandırılmaz, kapalı tutulur. |
| C. Örtü Toprağı Serilmesi | - | Miseller kompostu tamamen sardıktan sonra, kireçli ve nemli torf (turba) veya özel örtü toprağı, kompostun üzerine $3-5 \text{ cm}$ kalınlığında serilir. | Örtü toprağı da misel gelişimine uygun nemde olmalıdır (yaklaşık %72-76 nem). |
3. Ürün Dönemi (Hasat)
Örtü toprağının da misellerle sarılmasından sonra, ortam koşulları değiştirilerek mantar taslaklarının oluşumu (pin oluşumu) teşvik edilir.
| Aşama | Süre | İşlem | Önemli Koşullar |
| A. Şapka (Pin) Oluşumu | 8-10 gün | Oda sıcaklığı ve $\text{CO}_2$ seviyesi düşürülerek taze hava verilmeye başlanır. | Hava Sıcaklığı: $17-18^\circ C$'ye düşürülür. Nem: %90-95 aralığında tutulur. Havalandırma: $\text{CO}_2$ seviyesi $1000-1200$ ppm'ye çekilir (Taze hava verilir). |
| B. Hasat (Flaş Dönemleri) | 35-45 gün | İlk taslaklar nohut büyüklüğüne ulaştıktan sonra mantarlar olgunlaşır ve toplanmaya başlanır. | Sıcaklık: $15-18^\circ C$ sabit tutulur. Sulama: Hasat döneminde mantarın su ihtiyacı artar. Toplanan $1 \text{ kg}$ mantar için yaklaşık $1 \text{ litre}$ su hesap edilir. Flaş aralarında kuvvetli sulama yapılır. |
| C. Flaşlar | - | Kültür mantarı hasadı, arka arkaya gelen 3 ila 5 flaş (ürün dalgası) halinde yapılır. Her flaş arasında sulama ile bir sonraki flaş için taslak oluşumu tetiklenir. | Toplam üretim süresi (ekimden son hasada) yaklaşık 60-110 gün sürer. |
⚠️ Başarı İçin Kritik Koşullar
-
Sıcaklık ve Nem Kontrolü: Mantar yetiştiriciliği tamamen kontrollü bir ortam gerektirir. Odaların iyi izole edilmiş, ısıtma, soğutma ve nemlendirme sistemleri ile donatılmış olması şarttır.
-
Hijyen: Mantarhane içindeki hijyen, hastalık (kuru kabarcık, küf) ve zararlı (sinek, nematod) oluşumunu engellemek için hayati öneme sahiptir. Odaların düzenli olarak formaldehit veya DDVP gibi ilaçlarla dezenfekte edilmesi gerekir.
-
Karbondioksit CO2 Yönetimi: Kuluçka döneminde yüksek CO2 istenirken, meyve oluşumu ve hasat döneminde bol taze hava ile $\text{CO}_2$ seviyesinin düşürülmesi şarttır.
Ticari bir üretim düşünüyorsanız, ilk aşamada hazır miselli kompost alarak üretime başlamanız, kompost hazırlama aşamasındaki teknik riskleri en aza indirerek daha güvenli bir başlangıç yapmanızı sağlayacaktır.
- Kültür Mantarı Hastalıkları Nedenleri, Belirtileri Ve Çözüm Yöntemleri
- Kültür Mantarı Hastalıkları Ve Ortam Yönetimi: Başarılı Üretim İçin
- Kültür Mantarı Kompost Hazırlama Yeri Nasıl Olmalıdır?
- Kültür Mantarı Kompost Pastörizasyon Yeri Nasıl Olmalıdır?
- Kültür Mantarı Kuluçka Odaları Nasıl Olmalıdır?
- Diyar
- ***@sorhocam.com
- Erol
- ***@sorhocam.com
- Gizem
- ***@sorhocam.com
- Hümmət
- ***@sorhocam.com
- Huriye Sude
- ***@sorhocam.com
- ramazan kaya
- ***@sorhocam.com
teşekkürler
- Erhan Arslan
- ***@sorhocam.com
- Adnan
- ***@sorhocam.com
- Sorhocam
- ***@sorhocam.com
Yaklaşık 6 ton mantar alırsınız. %30 a tekabül eder.
- Zeynep Sür
- res***@hotmail.com
- Admin
- ***@sorhocam.com
- Mikail
- ***@sorhocam.com
- Ali Sandal
- ***@sorhocam.com
- Admin
- ***@
- selçuk şat
- ***@