Koruyucu Ve Sistemik Fungusitler Nedir?

Koruyucu ve Sistemik Fungusitler Nedir? Farkları, Özellikleri ve Kullanım Alanları

Tarımda fungal hastalıklarla mücadelede fungusitler temel bir yer tutar. Fungusitler genel olarak koruyucu (kontak) ve sistemik olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Her iki grup farklı etki mekanizmalarına, kullanım zamanlarına ve dayanıklılık yönetimi açısından farklı rollere sahiptir.

🌱 Koruyucu (Kontak) Fungusitler Nedir?

Koruyucu fungusitler, bitki yüzeyinde bir koruyucu tabaka oluşturarak mantar sporlarının çimlenmesini ve bitkiye girişini önleyen ilaçlardır.

Bunlar bitki içine işlemez, sadece temas ettiği yüzeyde etkilidir.

Özellikleri

• Bitki üzerinde koruyucu film tabakası oluşturur.

• Hastalık etmeni bitkiye girmeden önce uygulanmalıdır.

• Yağış, sulama veya rüzgâr ile yüzeyden kolayca uzaklaşabilir.

• Direnç (resistance) geliştirme riski düşük veya yoktur.

• Düzenli aralıklarla tekrar uygulama gerektirir.

Avantajları

• Geniş etki spektrumuna sahip olabilirler.

• Direnç gelişme riski minimal olduğundan direnç yönetiminde önemlidir.

Dezavantajları

• Hastalık çıktıktan sonra tedavi edici etkileri yoktur.

• Yaprağın dökülen veya yeni çıkan kısımlarına etki etmez; yeni sürgünler için tekrar uygulama gerekir.

Örnek Koruyucu Fungusit Etken Maddeleri

• Kükürt (Sulphur)

• Bakır bileşikleri (Bakır oksiklorür, bakır hidroksit)

• Kaptan

• Mancozeb

• Chlorothalonil

🌿 Sistemik Fungusitler Nedir?

Sistemik fungusitler, bitki tarafından emilerek bitki dokuları içinde iletim demetleri aracılığıyla taşınan ve hastalığı hem önleyici hem tedavi edici etkisi olabilen ilaçlardır.

Özellikleri

• Bitkinin yaprak, gövde veya köklerinden alınarak iç kısımlara taşınır.

• Hastalık gelişmeye başladıktan sonra bile etkili olabilir.

• Uzun süre kalıcıdır, yağışla yıkanma riski düşüktür.

• Etki mekanizmaları genelde daha spesifiktir.

• Direnç gelişme riski koruyucu ilaçlara göre daha yüksektir.

Avantajları

• Tedavi edici (kuratif) veya durdurucu (eradicant) etki gösterebilir.

• Yeni gelişen bitki dokularını koruyabilir.

• Yağıştan fazla etkilenmez.

Dezavantajları

• Direnç gelişimi riski yüksektir → Tekrar ve tek etken kullanımı önerilmez.

• Etki spektrumu daha sınırlı olabilir.

Örnek Sistemik Fungusit Etken Maddeleri

• Triazoller (tebukonazol, difenokonazol, propikonazol)

• Strobilurinler (azoksistrobin, piraklostrobin)

• Fosfitler / Fosforöz asit

• Metalaksil

• Benomil (benzimidazoller)

🌾 Koruyucu vs Sistemik Fungusitlerin Karşılaştırması

🌾 Fungusit Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Direnç gelişimini engellemek için etki mekanizması farklı ürünler dönüşümlü kullanılmalıdır.

• Hastalık riski yüksek dönemlerde koruyucu ilaçlar, hastalık görüldüğünde sistemik ilaçlar tercih edilmelidir.

• Etiket dozlarına tam uyulmalıdır.

• Hasat öncesi süreye (PHI) dikkat edilmelidir.

• Aynı etki mekanizmasının (FRAC kodu) sürekli kullanımından kaçınılmalıdır.

✔️ Sonuç

• Koruyucu fungusitler, hastalığın bitkiye bulaşmasını engeller.

• Sistemik fungusitler, bitki içine girerek hastalığı hem önler hem tedavi eder.

• En iyi sonuç için her iki grup birlikte, planlı ve dönüşümlü şekilde kullanılmalıdır.
  Bu yaklaşım, hem bitki sağlığını korur hem de direnç gelişimini engeller.