Meyvele Ağaçlarında Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?

Meyve Ağaçlarında Görülen Hastalıklar ve Zararlılar

Meyve ağaçları, verim ve kalite kaybına yol açan birçok fungal, bakteriyel, viral hastalık ve insekt (böcek) zararlılara maruz kalabilir. Ayrıca bazı nematod ve kuşlar da zarar verebilir.

 

1. Fungal (Mantar) Hastalıklar

Elma ve Armut

• Külleme (Podosphaera leucotricha)

  • Yaprak, çiçek ve genç sürgünlerde beyaz tozlu tabaka

• Karaleke (Venturia inaequalis / Venturia pirina)

  • Yaprak ve meyvede koyu lekeler, erken dökülme

• Mumya meyve hastalığı (Monilinia spp.)

  • Meyvelerde çürüme, mumyalaşma

Üzüm

• Mildiyö (Plasmopara viticola)

  • Yaprak alt yüzeyinde beyaz pudra, sararma

• Külleme (Uncinula necator)

  • Yaprak, meyve ve sürgünlerde beyaz tozlu tabaka

• Botrytis / Gri küf (Botrytis cinerea)

  • Meyve çürümesi, çiçek ve salkımda küf

Kayısı, Şeftali, Vişne

• Monilya (Monilinia spp.)

  • Çiçek ve meyve çürümesi

• Külleme (Sphaerotheca pannosa)

  • Yaprak ve sürgünlerde beyaz toz

• Yaprak kıvırcıklığı (Taphrina deformans)

  • Şeftali ve nektaride yapraklarda buruşma

 

2. Bakteriyel Hastalıklar

• Bakteriyel yanıklık (Xanthomonas spp.)

  • Dal ve yapraklarda yanık lekesi

  • Elma, armut, kayısı, şeftali

• Bakteriyel halka çürüklüğü (Erwinia amylovora – Ateş yanıklığı)

  • Yaprak, çiçek ve sürgünlerde kuruma

  • Elma ve armutta ciddi ekonomik kayıp

• Bakteriyel solgunluk (Ralstonia spp.)

  • Genellikle kök ve gövde çürümesi ile görülür

 

3. Viral Hastalıklar

• Elma mozaik virüsü (Apple mosaic virus, ApMV)

  • Yapraklarda sarı mozaik desen

• Şeftali yaprak kıvırcıklığı virüsü (PLMV)

  • Yaprak deformasyonu, erken dökülme

• Üzüm sarı yaprak virüsü (Grapevine yellow virus)

  • Yaprak sararması ve verim kaybı

 

4. Böcek ve Diğer Zararlılar

Elma ve Armut Zararlıları

• Elma iç kurdu (Cydia pomonella)

  • Meyve içinde larva beslenmesi, çürüme

• Yeşil elma yaprak biti (Aphis pomi)

  • Salkım ve yapraklarda beslenme → sararma

• Kabuklu böcekler (Parlatoria spp.)

  • Dal ve gövdede emgi yapar, büyümeyi yavaşlatır

 

Üzüm Zararlıları

• Üzüm güvesi (Lobesia botrana)

  • Meyve ve çiçeklerde larva beslenmesi

• Yaprak bitleri (Aphis illinoisensis)

  • Yaprak sararması ve deformasyonu

 

Kayısı, Şeftali ve Vişne Zararlıları

• Şeftali güvesi (Anarsia lineatella)

  • Meyve içi beslenme ve dökülme

• Meyve sinekleri (Ceratitis capitata)

  • Meyvede çürüme ve dökülme

• Kabuklu böcekler ve yaprak bitleri

  • Yaprak sararması ve sürgün zayıflaması

 

5. Nematodlar ve Diğer Zararlılar

• Kök nematodları (Meloidogyne spp.)

  • Köklerde yumru ve deformasyon → su ve besin alımı azalır

• Kuşlar ve kemirgenler

  • Olgun meyveleri tüketir, sürgün ve kabuk zararları

 

6. Mücadele Yöntemleri

Kültürel Önlemler

• Sağlıklı fidan ve tohum kullanımı

• Budama ile havalanmayı artırma

• Yaprak ve meyve döküntülerini bahçeden uzaklaştırma

 

Kimyasal Mücadele

• Fungusitler: Külleme ve mildiyö için

• Bakterisitler: Ateş yanıklığı ve bakteri yanıklığı için

• İnsektisitler: İç kurdu ve yaprak bitleri için

• Uygulama zamanlamasına ve dozajına dikkat

 

Biyolojik Mücadele

• Trichogramma spp. (iç kurduna karşı)

• Bacillus thuringiensis (larva zararlılara)

• Yararlı böceklerle yaprak biti kontrolü

 

Özet Tablo: Başlıca Meyve Ağacı Hastalık ve Zararlıları

Bitki	Hastalık	Zararlı	Belirtiler
Elma	Karaleke, Külleme	Elma iç kurdu, Yaprak biti	Yaprak lekesi, meyve çürümesi
Armut	Ateş yanıklığı	Kabuklu böcek	Dal kuruması, yaprak yanıklığı
Üzüm	Mildiyö, Külleme	Üzüm güvesi, Yaprak biti	Yaprak sararma, meyve çürümesi
Kayısı	Monilya, Yaprak kıvırcıklığı	Meyve sineği	Meyve çürümesi, yaprak buruşması
Şeftali	Külleme, Monilya	Şeftali güvesi	Yaprak ve meyve lekesi, dökülme
Vişne	Monilya, Külleme	Meyve sineği	Meyve çürümesi ve dökülme