Meyvecilikte Unlu Bit Ve Mücadelesi Nasıl Yapılır?

Meyvecilikte Unlu Bitler (Pseudococcidae), meyve ağaçlarının ve fidanlarının en yaygın ve zararlı emici böceklerinden biridir. Bitki öz suyunu emerek bitkiyi zayıflatır ve bıraktıkları tatlı madde (balımsı madde) ile karaballık (fumajin) denen mantarların gelişimine neden olarak meyve kalitesini düşürür.

İşte meyvecilikte unlu bit zararı ve entegre mücadele yöntemleri:

🐞 Unlu Bit Nedir ve Zararı Nasıl Anlaşılır?

Unlu bitler, genellikle pamuksu, beyaz ve mumsu bir maddeyle kaplı, oval şekilli, küçük (1-4 mm) böceklerdir.

Zarar Şekilleri

1. Öz Su Emme: Yaprak, dal ve meyveden bitki öz suyunu emerek bitkinin zayıflamasına, yaprakların sararmasına, dökülmesine ve meyve gelişiminin durmasına neden olur.

2. Balımsı Madde (Honeydew): Bitkiler üzerinde bıraktıkları yapışkan, tatlı salgı, karıncaları çeker ve üzerine karaballık (fumajin) mantarları yerleşir.

3. Karaballık Zararı: Bu siyah mantar tabakası, meyvenin pazar değerini düşürür ve yaprak yüzeyini kaplayarak fotosentezi engeller.

4. Virüs Taşıyıcılığı: Bazı türleri bitki virüslerini sağlıklı bitkilere taşıyabilir.

🛡️ Unlu Bit Mücadelesi (Entegre Yaklaşım)

Unlu bit mücadelesi, genellikle sadece kimyasal mücadeleden ibaret değildir; kültürel, biyolojik ve kimyasal yöntemlerin bir arada kullanıldığı Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) yaklaşımı esastır.

1. Kültürel Mücadele Yöntemleri

Zararlının barınma ve yayılma imkanlarını kısıtlamaya odaklanır.

• Budama ve Temizlik: Özellikle kış aylarında, yoğun unlu bit kolonileri barındıran kurumuş veya hastalıklı dallar budanarak bahçeden uzaklaştırılmalı ve yakılarak imha edilmelidir.

• Ağaç Kabuğu Temizliği: Yaşlı ağaçlarda kabuk çatlakları unlu bitler için ideal barınma yeridir. Kabuk temizliği ve pırçakların kazınması, kışlayan formları azaltır.

• Karınca Kontrolü: Karıncalar, unlu bitlerin salgıladığı balımsı maddeyi çok severler ve karşılığında unlu bitleri düşmanlarından korur ve taşırlar. Bu nedenle, bahçedeki karınca popülasyonunu kontrol altına almak (gövdeye yapışkan bant çekmek gibi) mücadelenin önemli bir parçasıdır.

• Doğru Sulama ve Gübreleme: Bitkinin strese girmesini önleyecek dengeli sulama ve gübreleme, bitki direncini artırır.

2. Biyolojik Mücadele Yöntemleri

Doğal düşmanları kullanarak unlu bit popülasyonunu baskılamayı amaçlar.

• Faydalı Böceklerin Korunması: Unlu bitlerin birçok doğal düşmanı vardır.

  • Avcı Böcekler: Ladybird böcekleri (uğur böcekleri, özellikle Cryptolaemus montrouzieri), bazı yırtıcı sinek türleri ve ağızları.

  • Parazitoitler: Bazı küçük yaban arıları, unlu bitlerin içine yumurtalarını bırakarak onları parazitler.

• Salım: Özellikle seralarda ve bazen meyve bahçelerinde, doğal düşmanlar (örneğin Cryptolaemus montrouzieri larvaları) ticari olarak üretilip zararlı popülasyonun yoğun olduğu bölgelere salınabilir.

3. Kimyasal Mücadele Yöntemleri

Kimyasal ilaçlar, diğer yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda veya popülasyonun ekonomik zarar eşiğini geçtiğinde kullanılır.

• Dormansi Dönemi (Kış Mücadelesi): Ağaçlar yaprağını döktükten sonra, unlu bitin kışlayan yumurta ve ergin formlarına karşı kışlık yağlar (Mineral yağlar) kullanılabilir. Bu yağlar, bitin nefes almasını engelleyerek boğar ve ilkbahardaki popülasyonu önemli ölçüde baskılar.

• İlaçlama Zamanı: İlaçlama, zararlının hareketli olduğu dönemde ve genellikle ilkbaharda ilk çıkan larvalara (nimflere) karşı yapılmalıdır. Unlu bitlerin mumsu ve pamuksu koruyucu tabakaları, kimyasalın bitkiye ulaşmasını zorlaştırır.

• Etkili İlaç Seçimi: Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış ve zararlının yaşam döngüsünün o aşamasına etkili olan sistemik veya kontak etkili insektisitler kullanılmalıdır.

• İlaçlama Tekniği: İlaçlama, özellikle yoğun kolonilerin bulunduğu dal çatalı, tomurcuk çevresi ve kabuk altı gibi bölgelerin ilaçla iyice ıslatılması gerekmektedir.

⚠️ Önemli Not: Kimyasal mücadele yapmadan önce, ilaç seçimini ve dozajını belirlemek için mutlaka yerel Tarım Müdürlüklerine danışılmalı ve ilaçlama zamanı için zirai mücadele teknik talimatları takip edilmelidir. Rastgele ilaçlama, faydalı böceklere zarar vererek zararlı popülasyonunun kontrolsüzce artmasına neden olabilir.