En Doğru Ağaç Aşılama Zamanı
☀️ En Doğru Ağaç Aşılama Zamanı: Mevsim ve İklime Göre Detaylı Rehber
Meyve ağacı aşılama işleminin başarısını belirleyen en önemli faktör, doğru zamanlamadır. Yanlış zamanda yapılan en kusursuz uygulama bile başarısızlıkla sonuçlanabilir. Aşılama zamanı; uygulanan tekniğe, ağacın türüne ve bulunulan bölgenin iklim koşullarına göre büyük farklılıklar gösterir.
Bu rehber, ağaç aşılarınızın tutma oranını maksimize etmek için ideal mevsimleri, ayları ve dikkat etmeniz gereken kritik fizyolojik dönemleri adım adım açıklamaktadır.
I. Temel Kural: Aşı Türüne Göre Zamanlama
Aşılama zamanı, genellikle kullanılan tekniğe göre iki ana döneme ayrılır:
1. İlkbahar Aşılama Dönemi (Kalem Aşıları)
Bu dönem, ağaçlar uykudan uyanmadan hemen önce veya su yürümeye başladıktan hemen sonra yapılan kalem aşıları (Yarma, Kabuk Altı, İngiliz Aşısı) için idealdir.
-
Ne Zaman? Ocak sonu - Mart sonu / Nisan başı.
-
Kritik Koşul: Havanın ısınmaya başladığı, ancak ağacın henüz aktif olarak sürgün vermeye başlamadığı anı yakalamaktır.
-
Su Yürümesinden Önce (Dinlenme Dönemi): Yarma ve İngiliz Dilcikli Aşı (Genellikle Mart). Bu dönemde anaç kabuğu odundan ayrılmaz.
-
Su Yürümesi Başlayınca (Aktif Dönem): Kabuk Altı Aşısı (Nisan). Bu dönemde anaç kabuğu kolayca kalkar.
-
2. Yaz Aşılama Dönemi (Göz Aşıları)
Bu dönem, fidan üretiminde yaygın olarak kullanılan göz aşıları (T Göz, Yongalı Göz) için idealdir.
-
Ne Zaman? Temmuz sonu - Ağustos - Eylül başı.
-
Kritik Koşul: Anaçta kabuğun kolayca kalktığı (aktif su yürümesi) bir dönem olması gerekir. Bu, göze takılan tomurcuğun anaç ile hızla birleşmesini sağlar. Bu aşıya genellikle Durgun Göz Aşısı denir, çünkü aşı tutar ancak o yıl sürmez, kışı geçirip ertesi ilkbaharda uyanır.
II. İklime ve Bölgeye Göre Aşı Takvimi
Aşılama zamanı, Türkiye'nin farklı iklim bölgelerinde değişiklik gösterebilir.
| Bölge Türü | Kalem Aşısı (Yarma, Kabuk Altı) | Göz Aşısı (T Göz, Yongalı Göz) |
| Ilıman Bölgeler (Ege, Akdeniz) | Şubat ortası - Mart sonu | Temmuz sonu - Ağustos sonu |
| Orta Bölgeler (İç Anadolu, Marmara) | Mart başı - Nisan ortası | Ağustos başı - Eylül başı |
| Soğuk Bölgeler (Doğu Anadolu) | Nisan başı - Mayıs başı | Ağustos ortası - Eylül ortası |
| Özel Durum: Ceviz | Mayıs başı - Haziran başı | Ağustos (Yama Göz) |
💡 Pratik İpucu: Soğuk bölgelerde aşı mevsimi 3-4 hafta kadar geç başlar. Ağacın uyanmaya başladığını, tomurcukların şişmesinden ve anaç kesildiğinde hafifçe nemlenmeye başlamasından anlayabilirsiniz.
III. Aşı Başarısını Etkileyen Türlere Özel Kritik Anlar
Bazı ağaç türleri, fizyolojik yapıları gereği spesifik zamanlamalara ihtiyaç duyar:
| Ağaç Türü | İdeal Aşılama Tekniği ve Zamanı | Neden Farklıdır? |
| Ceviz (Juglans) | Mayıs-Haziran: Kabuk Altı Kalem Aşısı (Geç Dönem) | Cevizde su yürümesi çok hızlı ve yoğundur. Erken aşıda kesim yerinden yoğun 'ağlama' (sıvı akıntısı) olur ve aşıyı boğar. Bu yüzden tehlike geçtikten sonra geç aşı yapılır. |
| Asma (Bağcılık) | Şubat sonu - Mart başı: Yarma Aşısı (Erken Dönem) | Asmalarda erken ilkbaharda şiddetli ağlama başlar. Bu başlamadan önce, henüz kış uykusundayken aşı bitirilmelidir. |
| Kiraz (Prunus) | Yaz Ortası: Yongalı Göz Aşısı | Kiraz, T göz aşıya karşı hassastır ve kabuk kalınlığı uygun değildir. Yongalı göz, kabuk kalkmasa bile yüksek başarı sağlar. |
| Narenciye (Turunçgiller) | Bahar veya Yaz: T Göz Aşısı | Narenciye, kabuk kalktığı sürece yılın birçok zamanı aşılanabilir; ancak en ideal dönemler ilkbahar sonu ve yaz sonudur. |
IV. Kalem Hazırlığı ve Saklama Zamanlaması
Aşılama zamanlaması kadar, kullanılacak aşı kalemlerinin ne zaman toplandığı da kritiktir.
-
Toplama Zamanı: Kalemler (özellikle ilkbahar kalem aşıları için) ağaçlar derin kış uykusundayken, yani Aralık sonu veya Ocak ayında toplanmalıdır. Bu, kalemin enerjisini içinde tutmasını sağlar.
-
Saklama: Toplanan kalemler, aşılanacak zamana kadar kesinlikle kurumamalıdır. Nemli bir bez, gazete veya yosuna sarılarak buzdolabının sebzelik kısmında (0°C - 4°C) muhafaza edilmelidir.
Sonuç: Doğru Zamanda, Doğru Teknik
Aşılama takviminizi belirlerken, öncelikle bölgenizdeki ilkbahar don riskinin geçtiğinden ve sıcaklıkların stabil hale geldiğinden emin olun. Ardından:
-
Kalın anaçlar ve çeşit değiştirme için: İlkbahar (Yarma/Kabuk Altı).
-
Genç fidan üretimi ve hızlı üreme için: Yaz sonu (Göz Aşısı).
Bu fizyolojik işaretleri takip ederek ve ikliminize özel ayarlamalar yaparak, aşılarınızın tutma oranını önemli ölçüde artırabilirsiniz.
Hangi meyve ağacı türüne aşılama yapmayı düşünüyorsunuz? Size o türe özel, bölgenizdeki güncel takvimi araştırmamda yardımcı olabilirim.