Yarma Aşısı Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?

🔪 Yarma Aşısı: Kalın Anaçlar İçin İdeal Çözüm ve Uygulama Rehberi

Yarma aşısı (Wedge Grafting), en eski ve en yaygın olarak kullanılan kalem aşısı yöntemlerinden biridir. Özellikle genç fidanlarda veya kalınlaşmış, yaşlı ağaçların çeşitlerinin değiştirilmesinde (ağaç ıslahı) büyük başarı gösterir. Anaç ve kalemin sıkıca birleşmesini sağlayarak yüksek tutma oranları sunar.

Bu makalede, yarma aşısının ne olduğunu, neden tercih edildiğini, en doğru zamanda nasıl ve hangi ağaçlara yapılacağını detaylıca inceleyeceğiz.

Yarma Aşısı Nedir ve Neden Tercih Edilir?

Yarma aşısı, anaç olarak kullanılacak dal veya gövdenin tepe noktasının ortadan ikiye yarılması ve hazırlanan aşı kalemlerinin kama şeklinde açılarak bu yarığın içine yerleştirilmesi işlemidir.

✨ Temel Özellikleri ve Avantajları

• Kalın Anaçlara Uygulanabilirlik: 2,5 cm'den 10 cm'ye kadar kalın çaplı anaçlara kolaylıkla uygulanabilir. Gövdesi bilek kalınlığında olan ağaçların çeşit değiştirilmesi için idealdir.

• Yüksek Tutma Oranı: Anaç ve kalem arasındaki kesim yüzeylerinin geniş ve sıkı temas etmesi sayesinde, kambiyum dokularının (bitkinin büyüyen kısmı) çakışma olasılığı artar ve tutma başarısı yükselir.

• Güçlü Birleşme: Başarılı bir yarma aşısı, rüzgâra ve fiziksel etkilere karşı oldukça dayanıklı, sağlam bir birleşme noktası oluşturur.

• Kolay Öğrenilebilirlik: Diğer bazı aşı tekniklerine göre öğrenilmesi ve uygulanması daha kolay bir yöntemdir.

📅 Yarma Aşısı Ne Zaman Yapılır? En İdeal Zamanlama

Yarma aşısı, ağaçların dinlenme dönemi boyunca yapılabilir, ancak en yüksek başarı oranı ilkbahar başında, yani bitkilerde su yürümesi başlamadan hemen önceki dönemde elde edilir.

⚠️ Önemli Not: Yarma aşısı, anacın kabuğunun odundan kolayca ayrıldığı (aktif su yürümesi) dönemde yapılırsa, açılan yarıkta sorunlar oluşabilir ve tutma olasılığı düşebilir. Bu nedenle, su yürümesinden hemen önce yapılması kritiktir.

🛠️ Yarma Aşısı Nasıl Yapılır? Adım Adım Uygulama

Yarma aşısı, genellikle iki gözlü aşı kalemleriyle ve 3 ila 10 cm çapındaki anaçlara uygulanır.

1. Anaç Hazırlığı

1. Kesim: Aşılanacak anaç, toprak seviyesinden veya dalın uygun bir noktasından, aşı tokmağı/balyoz yardımıyla düzgünce kesilir. Kesim yüzeyi aşı bıçağı ile perdahlanarak düzleştirilir.

2. Yarık Açma: Özel bir yarma aşısı bıçağı/usturası veya temiz bir bıçak, anacın tam merkezine dik bir şekilde yerleştirilir. Aşı tokmağı ile bıçağın üst kısmına yavaşça vurularak 5-8 cm derinliğinde bir yarık açılır.

3. Açık Tutma: Yarık, aşı kaması yardımıyla nazikçe açık tutulur.

2. Kalem Hazırlığı

1. Kalem Seçimi: İstenilen çeşide ait, iki gözlü ve tercihen aşı yapılacağı yılın sürgününden alınan kalemler kullanılır.

2. Kama Şeklinde Kesim: Kalemin alt kısmı, iki gözün hemen altından başlayarak, anaçtaki yarığa tam oturacak şekilde, her iki yanı da simetrik ve keskin bir kama şeklinde yontulur.

3. Birleştirme ve Kapatma

1. Yerleştirme: Hazırlanan kalemler (anaç kalınlığına göre bir veya iki adet), anacın yarığına yerleştirilir. En önemli kural: Kalemin kabuğu ile anacın kabuğu (kambiyum katmanları) tam olarak karşılıklı gelecek şekilde hizalanmalıdır.

2. Sıkıştırma: Aşı kaması çıkarılır, böylece anaç, kalemleri sıkıca kavrar.

3. Bağlama ve Macunlama: Aşı yeri; rafya, özel aşı bantları veya streç film ile sıkıca bağlanır. Ardından, anacın kesik yüzeyi ve yarığın tamamı, hava ve su girişini önlemek için aşı macunu ile tamamen kapatılır.

🍎 Yarma Aşısı Hangi Ağaçlara Uygulanır?

Yarma aşısı, geniş bir meyve ağacı yelpazesinde başarıyla uygulanır:

• Yumuşak Çekirdekli Meyveler: Elma, Armut, Ayva, Muşmula (Sert ve kalın anaçlarda mükemmel sonuç verir.)

• Sert Çekirdekli Meyveler: Kiraz, Vişne, Erik (Kayısı ve erik gibi türlerde, fazla yara yüzeyi oluşturduğu için bazı uzmanlar kabuk altı aşısını daha çok tavsiye edebilir.)

• Bağcılık: Asma (Özellikle bağ tesisinde anaç değiştirme amacıyla toprak seviyesinden yapılan yarma aşısı yaygındır.)

Yarma aşısı, doğru zamanda ve temiz aletlerle uygulandığında, meyve bahçenizin verimini ve çeşitliliğini artırmak için güvenilir ve güçlü bir yöntemdir.

Bahçenizdeki hangi meyve ağacına yarma aşısı yapmayı düşünüyorsunuz? Size o ağaç özelinde dikkat etmeniz gereken detayları aktarabilirim.