Mantar Yetiştiriciliği Ranza Sistemi Nedir?

Mantar Yetiştiriciliği Ranza Sistemi

Üretim odalarına genelde iki adet ranza yapılır. Ranza sayısı arttıkça odanın genişliği artar. Fazla ranzalı odalarda havalandırmayı düzgün bir şekilde yapmak güçleşir. Değişik yerlerden verilen hava bazı yerlerde birbiri ile karşılaşarak etkiyi azaltabilir veya birbiri ile birleşerek etkiyi arttırabilir. Odanın her yerinde aynı hızda ve eşit miktarda havalandırma yapılması zorlaşır. Bu bakımdan iki ranzalı odalar tercih edilir. Ranzaların genişliği 120–140 cm'dir. İki ranza arasında 100 cm ve kenarlarda ranza ile duvar arasında 60–80 cm genişliğinde, ranzalardaki bakım işlerini yapmak üzere yol bırakılır.

Ranzaların her birinde 4–6 adet raf vardır. En alttaki raf yerden 25–30 cm yükseklikte olmalıdır. Daha düşük yükseklik kullanıldığında işçilerin alt raflarda çalışmaları zorlaşır. Rafların kompost konan kısmının kenarları 20–30 cm yüksekliktedir. Bundan sonra Bundan sonra 40–60 cm bir boşluk bırakılır. Böylece iki raf arasındaki mesafe 60–90 cm arasındadır.

Bir ranzanın yüksekliği raf sayısı ve raflar arasında bırakılan mesafeye göre 240-540 cm arasında oynar. Ranzanın üst tarafı ile odanın tavanı arasında en az 100 cm mesafe bırakılmalıdır. Ancak bu şekilde iyi bir hava sirkülasyonu sağlanabilir. Bu durumda odanın yüksekliği 340-640 m arasında oynar. Ranzalar eskiden tahtadan yapılırdı. Tahtanın temizlenmesi ve hijyenik duruma getirilmesi oldukça güçtür. Tahta içine giren hastalık etmenlerinin ortadan kaldırılması, hemen hemen olanaksızdır. Üretim sırasında, temizlenmemiş, hastalıklı kısımlardan bulaşma meydana gelmesi söz konusudur.

Bu yüzden son yıllarda tahtanın yerine çelik, galvanizli çelik, alüminyum ve sert plastikler almakta ve hatta ranzalar betondan bile yapılmaktadır. Ranzanın konstrüksiyon kafesli yapıldığında, kompostun dökülmemesi için, ayrıca kafes üzerine yumuşak veya sert levha halinde plastik, eternit ve alüminyum levha konarak üretim yeri hazırlanır. Ranza sistemi eskiden daha çok tek odalı sistemlerde kullanılmaktaydı. Günümüzde çift odalı sistemlerde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle torba ve küçük kasa sisteminde ranzalar, taşıyıcı görev almaktadır.