Zeytin Çeliklerinin Köklendirilmesinde Hormon Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Zeytin çeliklerinin köklendirilmesinde hormon kullanımı, köklenme oranını ve hızını önemli ölçüde artırır. Genellikle auksin grubu hormonlar (IAA, IBA, NAA) tercih edilir. İşte detaylı bir rehber:

1. Hormon Seçimi

• IBA (Indol-3-bütirik asit): Zeytin çeliklerinde en etkili köklenme hormonu olarak bilinir.

• NAA (Naftalenasetik asit): Alternatif olarak kullanılabilir.

• IAA (Indol-3-asetik asit): Doğal auksin, ancak köklenme süresi daha uzun olabilir.

Profesyonel üretimde çoğunlukla IBA toz veya çözeltisi tercih edilir.

2. Konsantrasyon ve Hazırlık

• Çeliklerin boyuna ve odunsuluk derecesine göre hormon konsantrasyonu değişir:

  • Genç sürgün çelikleri: 500–1000 ppm

  • Odunsu çelikler: 2000–3000 ppm

• Toz şeklinde kullanılacaksa çeliklerin alt ucu doğrudan toza batırılır.

• Çözelti şeklinde kullanılacaksa 2–24 saat arasında çelikler bekletilebilir.

3. Uygulama Yöntemi

1. Alt uç hazırlığı: Çeliğin alt ucu keskin bir bıçakla çapraz kesilir, böylece köklenme bölgesi genişler.

2. Hormon uygulaması:

   • Toz yöntemi: Alt uç doğrudan hormona batırılır. Fazla toz silkelemeden dikim yapılır.

   • Çözeltisi yöntemi: Çelik alt ucu hormon çözeltisine batırılır veya bekletilir.

3. Dikim: Hormon uygulanmış çelik, köklenme ortamına hemen dikilir.

4. Önemli Noktalar

• Hormon konsantrasyonu çok yüksek olursa çeliklerde yanma ve doku hasarı olabilir.

• Çok düşük konsantrasyon ise köklenmeyi yeterince teşvik etmez.

• Sera veya gölgeli alanlarda, nemli ve sıcak ortamda köklendirme yapılmalıdır.

• Çeliklerin yaprak sayısı azaltılarak (2–3 yaprak bırakılır) su kaybı kontrol edilir.

5. Beklenen Sonuç

• İyi uygulanmış hormon yöntemi ile zeytin çeliklerinin köklenme oranı %70–90 civarına ulaşabilir.

• Kökler genellikle 6–8 hafta içinde oluşur ve sağlıklı, beyaz renklidir.

💡 Özet: Zeytin çeliklerinde hormon kullanımı, köklenme başarısını artıran kritik bir adımdır. Doğru hormon, doğru konsantrasyon ve uygun uygulama köklenme oranını maksimize eder ve fidanın gelişimini hızlandırır.