Zeytin Aşısı Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?

Zeytin Aşısı, zeytin ağaçlarının verimliliğini artırmak, farklı çeşitlerin çoğaltılmasını sağlamak veya hastalıklara karşı dayanıklılığı artırmak amacıyla yapılan bir tekniktir. Zeytin ağaçları, aşılama yoluyla daha verimli hale getirilebilir, çeşitli iklim koşullarına daha dayanıklı hale getirilebilir ve daha kaliteli meyve veren zeytin ağaçları yetiştirilebilir.

Zeytin Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Zeytin aşısı için en uygun zaman, ilkbahar (Mart-Mayıs) dönemi ve sonbahar (Eylül-Ekim) dönemidir. Aşı yapılacak dönemde, bitkiler aktif büyüme aşamasına girmeli, yani kambiyum tabakasının aktif olduğu dönemde yapılması gerekir.

• İlkbahar (Mart-Mayıs): Bu dönemde zeytin ağaçları uyanmaya başlar ve yeni sürgünler gelişir. Aşı bu dönemde yapılırsa, bitki hızla iyileşir ve büyür.

• Sonbahar (Eylül-Ekim): Zeytin ağaçları meyve verdikten sonra, bu dönemde de aşı yapılabilir. Bu dönemde yapılan aşılama daha az yaygındır ama yine de başarılı olabilir.

İdeal Hava Sıcaklıkları: Zeytin aşısı için ideal hava sıcaklıkları 15-25°C arasındadır.

Zeytin Aşısı Yöntemleri

Zeytin aşısı yaparken birkaç farklı yöntem kullanılabilir. En yaygın yöntemler:

1. Kalem Aşısı (Çentik Aşısı)

2. Yarma Aşısı

3. Koparma Aşısı

4. Biftek Aşısı

Kalem Aşısı ve Yarma Aşısı, zeytin ağaçlarında en sık uygulanan ve en başarılı sonuçlar alınan yöntemlerdir.

1. Kalem Aşısı (Çentik Aşısı)

Kalem aşısı, zeytin ağaçlarında kullanılan en yaygın aşı yöntemlerinden biridir. Bu yöntem, zeytin kaleminin (yani, istenilen çeşidin dalının) anaç dalına yerleştirilmesiyle yapılır.

Kalem Aşısı İçin Adımlar:

1. Aşı Zamanı ve Malzemeler:

   • Anaç: Zeytin fidanı ya da sağlıklı bir zeytin dalı.

   • Kalem: İstenilen zeytin çeşidinin dalı. Kalemler 1-2 yaşında, sağlıklı ve hastalıksız olmalıdır.

   • Kesici Aletler: Keskin bir aşı bıçağı veya bıçak.

   • Aşı Bandı veya İpi: Kalemi ve anacı bağlamak için kullanılır.

   • Aşı Macunu veya Parafin: Aşı bölgesini korumak için gereklidir.

2. Anaçta Çentik Yapma:

   • Anaç dalının üst kısmında yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda bir çentik açılır. Çentik, dikey olmalıdır. Bu çentik, kalemin yerleşebileceği bir alan oluşturur.

3. Kalemi Hazırlama:

   • Kalemin alt kısmına dikey bir çentik yapılır. Bu çentik, anaçtaki çentiğe uyacak şekilde hazırlanmalıdır.

   • Kalem, anaçla uyumlu olacak şekilde, kabuğu sıyrılarak kambiyum tabakasına kadar açılır.

4. Kalemi Anaçtaki Çentiğe Yerleştirme:

   • Kalemi dikkatlice anaçtaki çentiğe yerleştirin. Kalemin kambiyum tabakasının anaçtaki kambiyum tabakasıyla tam örtüşmesi gerekir. Bu, aşının tutması için çok önemlidir.

5. Bağlama ve Koruma:

   • Aşı bölgesini sıkıca aşı bandı ile sarın. Aşı yerini aşı macunu veya parafin ile kapatın, böylece nem kaybını engellersiniz.

   • Aşıdan sonra gölgelik ve nemli bir ortamda tutulmalıdır.

2. Yarma Aşısı

Yarma aşısı, zeytin ağaçlarında daha güçlü bir birleşim sağlar. Anaç ve kalem arasındaki bağ oldukça güçlüdür ve bu nedenle verimli bir ağaç yetiştirilmesi sağlanabilir.

Yarma Aşısı İçin Adımlar:

1. Aşı Zamanı ve Malzemeler:

   • Anaç: Sağlıklı ve uygun bir zeytin dalı.

   • Kalem: İstenilen zeytin çeşidinin dalı.

   • Kesici Aletler: Keskin bir bıçak ya da aşı bıçağı.

   • Aşı Bandı ve Aşı Macunu

2. Anaçta Yarma Yapma:

   • Anaç dalının üst kısmında, dikey bir yarık açılır. Yarık, yaklaşık 4-5 cm uzunluğunda olmalıdır.

   • Yarık açılırken dikkat edilmesi gereken şey, anaç dalının fazla zarar görmemesi ve kambiyum tabakasının sağlam kalmasıdır.

3. Kalemi Hazırlama:

   • Kalemin alt kısmına dikkatlice dikey bir çentik yapılır.

   • Kalemin alt kısmındaki kabuk, sıyırılarak kambiyum tabakasına kadar açılır.

4. Kalemi Anaçtaki Yarığa Yerleştirme:

   • Kalem, anaçtaki yarığa dikkatlice yerleştirilir. Kambiyum tabakalarının birbirine temas etmesi gerekir.

   • Kalemin yerleştirildiği yer sıkıca aşı bandı ile bağlanır ve kalemin hareket etmemesi sağlanır.

5. Koruma ve Bakım:

   • Aşı yerini, nem kaybını engellemek ve hastalıklardan korumak için aşı macunu ile sıvayın.

   • Zeytin fidanı, ilk 2-3 hafta boyunca gölge bir ortamda tutulmalıdır.

3. Koparma Aşısı

Koparma aşısı, yaprak dökümü döneminde yapılan bir aşılama yöntemidir. Bu yöntemde, kalem ve anaç birbirine tutturulmaz, ancak birleştirilmiş dal bir süre boyunca bağlı tutulur.

Zeytin Aşısı İçin İpuçları:

• Anaç Seçimi: Zeytin ağacının başarılı bir şekilde aşılanabilmesi için uygun anaç seçimi önemlidir. Sağlıklı ve güçlü bir anaç, aşıyı daha verimli hale getirecektir.

• Temizlik ve Hijyen: Aşı sırasında kullanılan kesici aletlerin ve malzemelerin temiz olması, hastalıkların bulaşmasını engeller.

• Aşı Yerinin Korunması: Aşı bölgesinin nemden korunması ve dış etkenlere karşı korunması çok önemlidir. Bu, aşının daha hızlı tutmasına yardımcı olur.

• Takip ve Bakım: Zeytin aşısı yapılan bitki, ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde düzenli olarak kontrol edilmeli, aşının tutup tutmadığı gözlemlenmelidir.

Zeytin Aşısı Başarı Oranı:

Zeytin aşısı, doğru teknikler ve doğru zamanlama ile genellikle başarılı sonuçlar verir. Aşı yapıldıktan sonra 4-6 hafta içinde, eğer aşılama başarılı olmuşsa, kalem yeni sürgünler vermeye başlar.