Tütün Thripsi Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Tütün Thripsi

(Trips Tabaci)

Morfoloji; Erginleri 0.8 - 0.9 mm boyda, açık sarı veya esmerimsi renktedir. Vücutları silindir şeklinde olup, abdomen incelerek son bulur. Duyargaları 7 segmentlidir. Kanatların kenarları kirpik şeklinde saçaklıdır.Yumurta oval şeklinde 0.3 mm boyda ve beyaz renktedir. Yaprakların alt yüzüne veya içine paketler halinde bırakılır. Genel olarak yumurtadan 4 - 5 gün içinde larva çıkar. Birinci dönem nimf beyaz, ikinci dönem nimf açık sarı renkte 0.9 mm boydadır.

Biyolojisi; Erkekleri çok nadirdir. Dişileri partenogenez ile çoğalırlar. Yılda 4 - 6 döl verir. Kışı ergin halde çeşitli bitkiler üzerinde geçirirler.

Konukçuları; Kozmopolit ve polifag bir türdür. Tütün, pamuk, yonca, soğan, sarmısak, domates, patlıcan, patates, bezelye, kabak, hıyar, pancar, ve yaban bitkilerinde bulunurlar.

Zararı;  mm. kadar boyda ince kahverengi, saman sarısı veya grimsi renkte olan Thrips'in ağız parçaları çok kısadır. Bu nedenle kütikulin hemen altındaki hücreleri emerler. Boşalan hücrelere hava girer. Böylece yukarda belirtilen renksizleşme ortaya çıkar.  Ergin ve nimfleri pamuk ve tütün bitkilerinin yaprak ve saplarının epidermisini ağız parçaları ile yırtarak özsuyunu emerler ve bu arada klorofil taşıyan hücreleri de tahrip ederler. Bitkilerde zararlının beslendiği yerler bir süre sonra gümüşi veya beyazımsı bir renk alır. En belirgin zararı yaprakların alt yüzünde damarlar boyunca oluşan gümüşi lekelerdir (akdamar). Yoğun olduklarında yapraklar kıvrılır daha sonra esmerleşir ve vaktinden önce dökülürler. Bitkide genellikle yaprakların alt yüzlerinde beslenirler. Erken dönemdeki zararı önemlidir.

Thrips tütünden başka daha birçok bitkilere saldırır. Thrips kışı çoğu halde ergin olarak geçirir. Saklandığı yerler bitki artıkları veya topraktır. İlkbaharda ergin dişi yumurtalarını teker teker genç yapraklara koyar. Yumurtalar 5-8 günde açılır. Larva 7-12 günde olgunlaşır. Pup toprak içinde olur ve 4-6 gün sonra ergin halde açılır. Böylece hayat devresini 16-26 gün içerisinde tamamlar. Yılda uygun dış şartlarda 5 döl kadar verir.

Doğal düşmanları; Aelothrips spp. (Thysanoptera: Aeolothripidae), Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae), Deraeocoris spp. (Heteroptera: Miridae), Nabis spp. (Heteroptera: Nabidae), Orius spp. (Heteroptera: Anthocoridae), Scymnus spp. (Coleoptera: Coccinellidae), Thripoctenus spp. (Hymenoptera: Eulophidae)

Mücadelesi: Tütünde ekonomik zarar yapacak seviyede Thrips tesbit edilirse kimyevi mücadele yapılmalıdır. İlâçlamada bitkinin iyice ıslanmasına dikkat edilmelidir.