Antep Fıstığı Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?
Antep fıstığı (Pistacia vera) yetiştiriciliğinde dengeli gübreleme, ağaç sağlığı, verim ve meyve kalitesi için kritik öneme sahiptir. Antep fıstığı, kurak iklim ve tuzlu/kireçli topraklara dayanıklı olmasına rağmen, toprak ve yaprak analizine dayalı gübreleme verimi artırır. Aşağıda genel bir Antep Fıstığı Gübreleme Programı verilmiştir:
🌱 1. Toprak ve Yaprak Analizi
| Analiz Türü | Zaman | Açıklama |
|---|---|---|
| Toprak Analizi | Hasat sonrası (Eylül-Ekim) veya ilkbahar (Şubat) | 0–30 cm ve 30–60 cm derinlikten numune alınmalı |
| Yaprak Analizi | Temmuz ortası | Olgun ve sağlıklı yapraklardan, sürgün ortasındaki yapraklar tercih edilir |
Analiz sonuçları gübre dozlarını belirler. Aşağıdaki değerler ortalama dozlar olarak verilmiştir.
📅 2. Antep Fıstığı Gübreleme Takvimi
| Dönem | Amaç | Kullanılacak Gübre | Açıklama / Notlar |
|---|---|---|---|
| Kış Sonu (Şubat - Mart) | Kök ve sürgün gelişimi | 🔸 4–5 kg/dekar Amonyum Sülfat (21% N) 🔸 3–4 kg/dekar Triple Süper Fosfat (TSP %43 P₂O₅) 🔸 3–4 kg/dekar Potasyum Sülfat (%50 K₂O) | Taç izdüşümüne serpilip toprağa karıştırılır |
| Tomurcuk Şişme ve Çiçeklenme Öncesi (Mart - Nisan) | Çiçek ve meyve tutumu | 🔸 %0.3 Üre + %0.2 Bor (H₃BO₃) (yapraktan) | Bor, çiçek dökümünü azaltır |
| Meyve Tutumu ve Erken Gelişim (Nisan - Mayıs) | Sürgün ve meyve gelişimi | 🔸 4–5 kg/dekar Amonyum Nitrat (33% N) 🔸 %0.5 Kalsiyum Nitrat (yapraktan) | Kalsiyum, meyve kalitesi ve kabuk sertliği için önemlidir |
| Meyve Gelişimi (Mayıs - Temmuz) | Meyve iriliği ve kalite | 🔸 2–3 kg/dekar Potasyum Sülfat 🔸 %0.3 Potasyum Nitrat (yapraktan) | Potasyum şeker birikimini ve meyve kalitesini artırır |
| Hasat Sonrası (Temmuz - Ağustos) | Ağaç besin rezervini yenileme | 🔸 3–4 kg/dekar Amonyum Sülfat 🔸 %0.2 Üre (yapraktan) | Gelecek sezon için besin sağlanır |
💧 3. Sulama ile Gübreleme (Fertigasyon)
Damla sulama sistemi varsa, gübreleme şu şekilde yapılabilir:
| Dönem | N (ppm) | P₂O₅ (ppm) | K₂O (ppm) | Önerilen Gübreler |
|---|---|---|---|---|
| Sürgün başlangıcı | 70–80 | 20–30 | 50–60 | Amonyum Nitrat + MAP + Potasyum Sülfat |
| Meyve tutumu | 90–100 | 30–40 | 80–100 | Kalsiyum Nitrat + MKP + Potasyum Sülfat |
| Meyve büyüme dönemi | 70–80 | 20 | 100–150 | Potasyum Nitrat + Üre Fosfat |
| Hasat sonrası | 40–50 | 10 | 60 | Amonyum Sülfat + Potasyum Sülfat |
EC değeri 2.0 dS/m’yi geçmemelidir.
🍃 4. Mikro Besinler
| Element | Eksiklik Belirtisi | Uygulama |
|---|---|---|
| Bor (B) | Çiçek dökümü, küçük meyve | H₃BO₃ %0.2 (yapraktan) |
| Çinko (Zn) | Kısa sürgün, küçük yaprak | ZnSO₄ %0.3 (yapraktan) |
| Demir (Fe) | Sararmış yaprak (kloroz) | Fe-EDDHA (damlamadan 5–10 g/ağaç) |
| Mangan (Mn) | Yaprak damar arası sararma | MnSO₄ %0.3 (yapraktan) |
| Kalsiyum (Ca) | Meyve eti ve kabuk kalitesi | Kalsiyum Nitrat %0.5 (yapraktan) |
⚠️ 5. Dikkat Edilecek Noktalar
-
Fazla azot → aşırı sürgün gelişimi ve düşük meyve kalitesi.
-
Kireçli ve tuzlu topraklarda Amonyum Sülfat ve Potasyum Sülfat tercih edilir.
-
Ağaç yaşına göre gübre dozları ayarlanmalı:
-
1–3 yaş: %30
-
4–6 yaş: %60
-
7 yaş ve üzeri: tam doz
-
-
Yapraktan uygulamalar sabah erken veya akşam serinliğinde yapılmalıdır.
-
Düzenli sulama ile gübre verimi artar.
🌿 6. Örnek Sezonluk Plan (7 yaş üstü, damla sulamalı Antep fıstığı bahçesi)
| Ay | Uygulama | Gübre ve Miktar |
|---|---|---|
| Şubat-Mart | Dip gübresi | 400 g Amonyum Sülfat + 300 g TSP + 300 g Potasyum Sülfat |
| Mart-Nisan | Yaprak gübresi | 0.3% Üre + 0.2% Bor |
| Nisan-Mayıs | Fertigasyon | Haftalık 1.5–2 kg Amonyum Nitrat + 1.5–2 kg Potasyum Sülfat |
| Mayıs-Haziran | Fertigasyon | Haftalık 1–1.5 kg Potasyum Nitrat + 0.5 kg MKP |
| Temmuz | Yaprak gübresi | 0.5% Kalsiyum Nitrat |
| Ağustos | Dip gübresi | 300–400 g Amonyum Sülfat |
- Sorhocam
- ***@sorhocam.com
Sonbaharda verseniz daha güzel olur. Ama her dönemde verebilirsiniz.
- HK
- ***@sorhocam.com
- Faruk
- ***@sorhocam.com