Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Patateste Bitki Besleme Ve Gübreleme Nasıl Yapılır?
Patateste Bitki Besleme Gübreleme
Patates yüzlek kök yapısına sahip bir bitkidir. Buğday gibi tahıl grubu bitkilerde kök 120 cm kadar gelişirken patateste kök 60 cm ile sınırlanmaktadır. Bu nedenle bitki besleme ürünlerinin seçimine ve uygulamasına özen gösterilmelidir.
Klasik Patates Gübreleme Programı
Dönem |
Dekara (1000 m2) |
Dekara |
Ekim öncesi toprak hazirliginda veya ekimde tabana |
80 kg 15-15-15 + Zn kompoze |
- |
Üst gübreleme |
Birinci çapada 15 kg üre | Ikinci çapada (bogaz doldurma) 18 kg AN (%33 N) |
Ilk yagmurlama ile |
Ikinci yagmurlama ile 1 L sivi hümik asit (iz elementli) |
Patateste kök ve sürgün gelişiminde sıcaklık önemli rol oynamaktadır. Düşük sıcaklıklarda kök gelişimi sınırlı kalmaktadır. Özellikle ekim sırasında bu özelliğe dikkat edilmelidir. 10°C gibi düşük toprak sıcaklıklarında kök gelişimi sınırlı kalmakla birlikte bu dönemde uygulanan besin maddelerinin de bitkiye alınımında önemli aksaklıklar meydana gelmektedir. Düşük sıcaklıklar yanında 35°C ve üzeri sıcaklıklarda bitkide olumsuz etkiler meydana getirmektedir. Sıcaklıkların yüksek seyrettiği dönemlerde yeşil aksamın gelişiminin iyi olması kök bölgesini sıcaklıklardan korumada etkilidir. Bitki besin maddelerinin erken dönemde yumru oluşumunun başlangıcı ile uygulanmaya başlaması verimde önemli değişiklikler yapmaktadır.
Almanya da yumru gelişimi üzerine yapılan bir çalışmada çimlenmeden sonraki 45-60 gün içerisinde patates yumrularının 140 kg/da ağırlık kazandıkları saptanmıştır. Besin maddelerinin uygulama dönemi yanında uygulama biçimi de verimi etkileyen önemli faktörlerden biridir. Patateste besin maddesi uygulamaları serpme ve sıra üzeri uygulama olmak üzere iki şekilde olmaktadır. İyi bir verim ve kalite için besin maddeleri sıra üzerine uygulanmalıdır. Bu uygulama sırasında gübre ana yumrudan 5 cm uzağa ve 5 cm derinliğe verilmelidir. Ağır bünyeli topraklara göre belirlenen bu değerler hafif bünyeli topraklarda arttırılmalıdır (örneğin 8 cm derinlik ve 8 cm uzaklık). Gübreler ana yumru ile temas etmemelidir. İngiltere'de sürekli olarak patates yetiştirilen bir tarlada yapılan bir gübre uygulama çalışmasında sıra üzeri gübrelemenin serpme gübrelemeye göre %12,8 daha fazla verim verdiği saptanmıştır.
Her bitki besin maddesinin patates gelişiminde farklı rolü vardır. Bu rolleri kısaca özetleyen tablo aşağıda verilmiştir.
Tabloda da görüldüğü üzere azot patates yumrularının iriliğinin arttırılmasında önemli rol oynamaktadır. Bununla birlikte azotlu gübrelerin fazla uygulanması özellikle sanayide kullanılacak yumruların kalitesini olumsuz etkilemektedir. Artan azot miktarı yumrularda yassılaşmaya, pişirme kalitesinin düşmesine, cipslerde kahverengi lekelerin oluşmasına ve yavaş kabuk oluşumuna neden olmaktadır. Artan azot miktarı ile yumrudaki kuru madde ve nişasta oranı önemli oranda azalmaktadır. Azotlu gübrelerin uygulama şekli ve gübre içerisindeki azot formuda verimi önemli ölçüde etkilemektedir. Verimin parçalı olarak azotlu gübre uygulamalarında arttığı saptanmıştır. Nitrat formundaki azot özgül ağırlığı arttırmaktadır.
Patates gübreleme programlarında fosfor verim, kalite ve yumru sayısını etkilemektedir. Erken dönemde yüksek miktarda fosfor uygulamaları tavsiye edilmektedir. Yumru oluşumu başlangıcında yapılan uygulamalar yumru sayısını arttırır. Daha öncede belirtildiği gibi gübrenin sıra üzerine verilmesi özellikle fosforca fakir veya ağır bünyeli topraklarda fosforun etkinliğini arttırır. Patates bitki besleme programlarında 12:5:15:8:1.6 Mg+ iz elementler formülündeki HydroComplex, özellikle fosfor bağlama kapasitesi yüksek topraklarda fosfor etkinliğini önemli ölçüde arttırmaktadır.
Granüller yapıdaki bu fosforlu gübre düşük oranda kadmiyum içermektedir. Yumru sayısını arttıran diğer bir besin elementi de potasyumdur. Anti stres elementidir. Yumru çürümeleri ve pişirme esnasında oluşabilecek enzimatik kararmaları azaltır. SQM tarafından gerçekleştirilen denemelerde potasyum kaynaklarının verimi önemli ölçüde etkilediği saptanmıştır.
Serin iklim bitkisi olan patates, çok sıcak ve kurak iklimlerde yeterli gelişim gösteremez. Yapraklardaki gözeneklerin açılıp-kapanmasını düzenleyen potasyumun aktif taşınımında kalsiyum önemli rol oynar. Yapraklarda kalsiyum seviyesinin düşük olması bitkiyi sıcak stresine karşı hassas hale getirir ve yeşil aksamda zararlanmaya neden olur. Potasyum seviyesi yüksek olsa da yapraklarda düşük kalsiyum seviyesi gözeneklerin kontrolünü olumsuz etkiler. Wisconsin Üniversitesinde yapılan çalışmalarda kalsiyum uygulamalarının verimi %30 arttırdığı görülmüştür. Aşağıdaki resimde de görüldüğü üzere laboratuar şartlarında kalsiyum uygulanan bitki ve uygulanmayan bitki arasında önemli gelişme farklılıkları gözlenmiştir.
Kalsiyum uygulanan bitkilerde, bitki başına 1,0 kg yumru alınırken, uygulanmayan bitkilerde sıcaklık stresi görülmüş ve bitki başına 0,7 kg yumru alınmıştır. Ca sıcaklık stresine karşı bitkiyi korumakla birlikte hastalıklara karşı direnci de arttırır. Kalsiyum seviyesindeki küçük orandaki değişiklikler bile yumru etindeki kararmaları önemli ölçüde azaltmıştır. Yapılan araştırmalar kabuktaki kalsiyum oranı arttıkça yumuşak çürüklük olarak bilinen Erwinia görülme oranının da azaldığını göstermektedir. Ca ayrıca kabuk oluşumuna ve buna bağlı olarakta hastalıklara dirence etki etmektedir. Yumru kabuğunda en az % 0.15 oranında Ca olmalıdır. % 0.2 hastalıklara karşı dirençte daha iyi sonuçlar verir.
Kalsiyumun patateste bitki beslemedeki önemi, patates tohumlarının kalsiyum varlığında ve yokluğunda yetiştirilmesi ile ilgili bir denemede ortaya konulmuştur. Bitkinin gelişimi bu iki tohum örneklerinde göze çarpan faklılıklar göstermiştir. Çiçeklenme başlangıcında yapraklardaki Ca seviyesi %1-2 olmalıdır. Bu değerlerin altında ise verim düşer. Yaprak ya da toprak analizleri yumrulardaki kalsiyum seviyesinin belirlenmesinde iyi bir yöntem değildir. Bu nedenle yumru analizleri patateste tam bir bitki besleme programının belirlenmesinde önem taşımaktadır. Tam bir bitki besleme programı en iyi sonuçları verir. Gerek makro gerekse mikro besin maddelerinin tümü patateste verim ve kaliteyi etkiler. Dengeli beslenme iyi verim ve kalitenin elde edilmesinde temel teşkil etmektedir.
Konu İle İlgili Dokümanlar
- Patateste Bitki Besleme Gübreleme 500 kb
- Patates Gübreleme Programı 283 kb
Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri