• notifications1
  • menü

Bugün : 28 Mart 2024 Perşembe

Çay Yetiştiriciliği

Çay bitkisi genellikle Yengeç ve Oğlak dönenceleri arasında, yıllık ortalama 1000-1250 mm yağış alan ve ortalama sıcaklığın 10-30 derece arasında olduğu bölgelerde yetişmektedir. Yetiştirildiği bölge deniz seviyesinden 2400 metre kadar yüksekte olmalıdır. Çay bitkisi yaklaşık olarak bir metre kadar aralıklarla satırlar halinde ekilmektedir. Bahçede gerekli düzenin sağlanabilmesi için 4-5 yılda bir budama yapılması gerekmektedir. Çay bitkisinin ömrü 50 ila 70 yıl arasındadır. Bu süre zarfında bu bitkilerden verimli çay hasadı yapılabilir. Bitki verimi yaklaşık 50. yıldan itibaren düşmeye başlar. 50. yılı geçen bitkilerin genç bitkilerle değiştirilmesi önerilmektedir.

Çay Yetiştiriciliği

Çay Gübreleme

Çay bahçesinin gübrelenmesinde organik ve kimyasal gübreler kullanılır. Organik gübre olarak genellikle yanmış ahır gübresi kullanılmaktadır. Çaylıklara 3-4 senede bir dönüme 3 ton gelecek şekilde yanmış ahır gübresi uygulaması yapılır. Bu uygulama budama öncesinde yapılmalıdır. Budaması yapılmış olan çaylıklara Mart-Nisan, diğer çaylıklara ise Kasım-Aralık aylarında gübre verilebilir. Uygulanacak gübre çay ocaklarının arasına taç iz düşümü dikkate alınarak homojen şekilde atılmalı ve gübreleme sonrası hafif çapa yapılarak gübre ile toprağın karışması sağlanmalıdır.

 

Düz arazilere tesis edilmiş çaylıklarda gübreler bitkini taç iz düşümü dikkate alınarak, daire şeklinde bitki etrafına serpilerek uygulanmalıdır. Meyilli arazilerde ise mümkün olduğunca, gübreler homojen bir şekilde toprak yüzeyine serpilmelidir. Gübre uygulaması hiçbir zaman çaylıkların üzerine serperek uygulanmamalıdır. Eğer uygulama bu şekilde yapılırsa bitkini yapraklarında zarar meydana gelir. Serpilen gübrenin büyük bir kısmı toprağa ulaşmadan yıkanıp gider.

 

Kimyasal gübre uygulaması yapılmadan önce yetiştiriciliğin yapıldığı arazinin toprak analizi yapılmalı ve bu analiz sonuçları dikkate alınarak gübreleme programı hazırlanmalıdır. Genel olarak her yıl dönüm başına 70 kg 25:5:10 NPK gübresi uygulaması yapılmaktadır.

 

Gübreleme yapılmadan önce tarlada bulunan yabancı otlar sökülmelidir. Uygulanacak gübre bir seferde değil, birden fazla mevsimi kaplayacak şekilde üç seferde uygulanmalıdır. İlk gübreleme ürün miktarını arttırmak amacıyla mevsim başında kökler faaliyete geçmeden Şubat-Mart aylarında, ikinci gübreleme Mayıs ayında ocakların gücünü arttırmak için ve son olarak üçüncü gübreleme ise Eylül ve Ekim aylarında ürün artışı sağlamak için toprağa verilmelidir.

 

Çay Budama

Çalılaşmış, ürün verimi düşmüş çaylıkların eski gücünü yeniden kazanması, yeni sürgünler gelişmesi ve ürün kalitesinin arttırılması için budama yapılmalıdır. Budama yapıldıktan sonra gelişen yeni sürgünler kalite parametreleri bakımından zengin olmakla birlikte, büyüme kabiliyetleri de fazla olan sürgünlerdir. Bu sürgünlerden elde edilen çaylar çok kaliteli olmaktadır. Çay bitkisi yabani formda bırakıldığında ve haliyle budama yapılmadığında ağaç halini alır. Bu durumda yaprak hasadı güçleşir ve sürgün verimi düşer. Bu nedenle  toprağa yakın yükseklikte budanmalıdır.

 

Çay Bitkisinde Budama Çeşitleri

 

Çay Şekil Budaması

Fidan üç yaşını doldurduğunda ilk budama yapılır. Bu budama çay fidanının dallanıp ocak haline gelmesini sağlar. Şekil budaması fidanın üç yaşını dolduran senesini takip eden Kasım-Aralık veya Mart aylarında yapılır. Budama yerden 20 cm yükseklikten yapılmaktadır. Bütün fidanlar aylı yükselikte kesilir. Yaranın erken kapanması ve çay fidanının dışa doğru dallanması için kesik yüzey içten dışa doğru hafif meyilli olmalıdır. Budama yapılan ocaklarda hasat yapılabilmesi için sürgünlerin 30 cm sürmesi yani bitkinin yerden 50 cm yüksekliğe ulaşması beklenmelidir. Bu da Haziran ayının ortalarına veya Temmuz ayının ortalarına tekamül eder.

 

Çay  Ürün Budaması

Şekil budaması yapıldıktan ve bitki uzunluğu 50 cm’ye ulaştıktan sonra yapılan ilk hasadı izleyen dönemlerde ürün miktarı sürekli artış gösterir. Hasadı yapılmış çaylıkta ürün hasadına devam edilmesi çay ağaçlarının yıllık ortalama 10 cm uzamasına neden olmaktadır. Bitkinin uzaması çaylıkta gübreleme, hasat gibi tüm işlemlerin yapılmasını zorlaştırmaktadır. Aynı zamanda bitki uzunluğu, çay ocaklarının yüzeyinin çalılaşmasına, filizlerin kısa kalmasına hatta kör olmasına neden olmakta ve böylelikle çaylık veriminin düşmesine sebep olmaktadır. Ürün budaması yerden 25 cm yükseklikten yapılmaktadır.

 

Çay Gençleştirme Budaması

Her ürün budamasında bir önceki budama seviyesinden 5 cm yukardan budama yapılması sonucu tabla seviyesi gittikçe yükselir. Bu durumda çay ocakları yerden 20 cm yükseklikten budanır. Yapılan bu budamaya gençleştirme budaması adı verilir. Bundan sonra yapılan tüm budamalar ürün budaması ile aynıdır.

 

Çay Tabla Düzeltme (Çırpma)

Çay hasadının ardından çaylıklarda tabla seviyesi eşitliği bozulur. Bu eşitliğin tekrar sağlanması için yapılan budamaya tabla düzeltme veya çırpma denir. Her ne kadar bu eşitlik ürün budaması ile sağlanıyor olsa da bazı sürgünlerin daha hızlı gelişmesi ve hasat sırasında yapılan yanlışlıklar bu seviyenin bozulmasına neden olmaktadır. Bu düzensizlik hasadı zorlaştırmakla birlikte ürün verimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Tabla düzeltme yani çırpma işlemi çay ocakları uyku halindeyken, yaşamsal faaliyetleri başlamadan, bölgelere göre değişiklik göstermekle birlikte Kasım ve Aralık ayları ile Mart aylarında yapılmaktadır.

 

Yazın Budama Yapmanın Zararları

Çay yaz mevsiminde hasat edildiği için bu dönemde budama yapılması hasat yapılmasını engeller. Mayıs ayı ve sonrasında ocaklar ürünlerini vermiş, tarla toprağının bitki besin elementleri eksilmiş ve toprak yorgun düşmüştür. Böyle bir durumda budama yapılması, kesilen sürgünlerin yerine çıkacak olan taze sürgünlerin güçlü gelişememesine neden olmaktadır. Yeni oluşan sürgünler kısa zamanda körleşir. Bitkiye su yürümesi ile birlikte topraktaki gübre gövdeye ve dallara yürür. Bu esnada budama yapılması gübrenin bir kısmının kesilen dallar ile birlikte boşa gitmesi anlamına gelir.

 

Kasım, Aralık ve Mart aylarında ise besin maddesi köklerde veya köke yakın olan kalın gövdede yer alır. Bu esnada yapılan budamada besin maddeleri boşa gitmemiş olur. Budamanın sonbaharda yapılması bitki hastalık ve zararlılarının çoğalma dönemi gelmeden kesilen dallar ile temizlenmesine neden olur.

 

Çayda Budamanın Önemi

  1. Çay fidanları dallanarak kısa zamanda tabla oluşumu sağlanır.
  2. Tabla yüzeyi genişletilerek ürün verimi arttırılır.
  3. Ocak arasındaki mesafeler kısaltılarak yabancı otların gelişimi engellenir.
  4. Çalılaşmış, verimden düşmüş sürgünlerin yeni sürgünlerle değişimi sağlanır.

 

Çay Hasadı

Hasat zamanı iklim şartlarına göre değişiklik göstermektedir. Büyüme döneminde 7 ile 12 günde bir hasat yapılabilir. Çay hasadı oldukça zor bir iş olmakla birlikte tecrübe ve beceri isteyen bir iştir. Çay hasadını yapan kişilerin hasat zamanını doğru tayin etmeleri çok önemlidir.Hasat sonucu elde edilen çay yaprakları işlenmek üzere fabrikaya gönderilir. Genelde tarlalar ve fabrikalar birbirine yakın mesafededir.

 

Çay  Kurutma

Çay yapraklarının nem oranının %70’e kadar indirilmesi için kurutulması işlemine kurutma denir. Çay  yaprakları teknelerde tel ağ üzerine serilir. Çay yapraklarının arasında hava sirkülasyonu olması ve nemin uzaklaşması sağlanır. Bu işlem yaklaşık olarak 12 ile 17 saat sürmektedir. İşlem tamamlandığında yapraklar yumuşak ve esnek bir yapı kazanırlar. Bu da yaprakların kolayca yuvarlanabilmesini sağlar.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(89003 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Çay Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Çay Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Çay Yetiştiriciliği Çay bitkisi genellikle Yengeç ve Oğlak dönenceleri arasında, yıllık ortalama 1000-1250 mm yağış alan ve ortalama sıcaklığın 10-30 derece arasında olduğu bölgelerde yetişmektedir. Yetiştirildiği bölge deniz seviyesinden 2400 metre kadar yüksekte olmalıdır. Çay bitkisi yaklaşık olarak bir metre kadar aralıklarla satırlar halin...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi