Yoğurt Çeşitleri ve Yoğurdun Faydaları Nelerdir?

Yoğurt Nasıl Oluşur?

Laktik asit fermantasyonu sonucu elde edilen yoğurt, yoğurt bakterisi olarak bilinen canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünü olarak tanımlanır. Sütün yoğurda dönüşme sürecini Türk Basili olarak adlandırılan bir organizma gerçekleştirir. Süt şekeri olarak bilinen laktozu laktik asite çeviren yoğurt bakterileri, ortamdaki asit seviyesini yükseltir. Yükselen asit seviyesi sonucunda yoğurt bilinen koyu kıvamlı yapısına kavuşur.

6000 yılı aşkın süredir tüketildiği düşünülse de uzmanlar ilk yoğurt nasıl yapıldı? sorusuna net bir cevap sunamaz. Yoğurt mayası olarak çiy damları ya da karınca yumurtaları kullanıldığı ileri sürülse de göçebe toplumların sütü taşımak için hayvan işkembesini kullanması daha akla yatkın bir teori olarak görülür. Görece asidik bir ortama sahip olan işkembenin, laktik asit fermantasyonunu bir şekilde başlatmış olması belki de günümüzde yüksek besin değeri ve lezzete sahip yoğurdu tüketebilmemizin en büyük nedeni olabilir.

Köken olarak Türkçe olan yoğurt kelimesi, neredeyse tüm dillerde aynı şekilde yer alır. Böyle olunca yoğurdu Orta Asya’daki atalarımızın bulduğu ve Orta Asya’dan tüm dünyaya yayıldığı teorisi ortaya atılmasına neden olur. En eski yoğurt tüketilen coğrafyanın Orta Asya olması hakkında elde edilen bilgiler bu tezi kuvvetlendirir. Diğer taraftan bazı Rus ve Bulgar uzmanların yoğurdu ilk olarak kendi atalarının ürettiğine dair iddiaları da bulunur. Yoğurt kelimesi ilk olarak 10. asırda Türk kaynaklarında kendine yer bulur. Avrupa tarihinde kendine yer bulması ise Türklerin 16. asırda Fransa kralı 1. Fransuva’ya sunmaları neticesinde gerçekleşir.

Yoğurt Çeşitleri Nelerdir?

Yoğurt neredeyse hayvansal kaynaklı tüm sütlerden mayalanabilir. Bu sebeple eskiden süt çeşitleri denildiğinde akla koyun yoğurdu, manda yoğurdu gibi isimler gelirdi. Yoğurdun tüm dünyaya yayılması ile birlikte, oldukça geniş bir lezzet yelpazesi ile raflarda kendine yer buldu.

Yoğurt çeşitleri; yağ oranlarına, yapım şekillerine, ve aromasına göre değişkenlik gösterir, özel yoğurt çeşitleriyle birlikte her damak tadına hitap eder. Çok yağlı, yağlı, yarım yağlı, az yağlı ve yağsız yoğurt çeşitleri tüketicilerin beslenme stillerine göre seçim yapmalarına olanak tanır. Klasik kaymaklı yoğurtlardan hoşlanmayanlar için kaymaksız ya da yoğurt yağı homojen olarak dağıtılmış çeşitler üretilir. Suyunun uzaklaştırılması ile üretilen koyu kıvamlı süzme yoğurtlar, vejeteryanler için üretilen soya ve benzeri yoğurtlar, dondurma gibi tüketilebilen dondurulmuş yoğurtların yanı sıra yoğurt tozu gibi özel ürünler de bulunur. İçine çeşitli meyvelerin katıldığı meyveli yoğurtları sarımsak ve vanilya gibi aromaların katıldığı yoğurtlar izler.

Diğer taraftan Kanlıca ve Silivri yoğurdu gibi yöreye özel çeşitler de bulunur. Son yıllarda vitamin, mineral ve omega-3 besin değerlerince zenginleştirilmiş çeşitlerin yanı sıra probiyotik yoğurt adı altında sunulan çeşitler de raflarda yer almaya başladı. Yoğurdun bu denli çeşitlendirilmesinin altında farklı lezzet beklentilerinin aksine faydaları yatar.

Yoğurdun Faydaları Nelerdir?

• Probiyotik kökenli besin maddeleri arasında yer aldığı için sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur. İnce bağırsak üzerinde yaşayan faydalı bakterilerin azalmalarını engeller.
• Araştırmalar üretiminde kullanılan laktik asit bakterilerinin kanserden astıma kadar pek çok hastalığı önleyici etkisi olduğunu gösterir. Bağışıklık sistemini uyaran yoğurt, antioksidan etki göstererek hücrelerin yenilenmesine de yardımcı olur.
• Yoğurt suyu ile birlikte tüketildiğinde B grubu vitaminlerin bağırsakta sentezlenmesini destekler. Diğer taraftan vitamin ve minerallerce zengin bir kaynak olarak kabul edilir.
• Yoğurdun faydaları saymakla tükenmese de midesi aşırı hassas olan ve oniki parmak bağırsağı ülseri gibi problemler yaşayanlarda problemlere neden olabilir. Bu sebeple tüketiminde doktor tavsiyelerine uyulması ve dikkatli olunması dile getirilir.