• notifications1
  • menü

Bugün : 7 Şubat 2025 Cuma

Patoloji (Hastalıkların Oluşumu)

Patoloji (Hastalıkların Oluşumu)

Patoloji 

Hastalıkların oluşabilmesi için önce hastalığın ortaya çıkacağı bitkilere ve daha sonra hastalık etmenine ve onun yaşayacağı çevre koşullarına gereksinim vardır. Çok sıcak, kurak veya çok soğuklarda hastalık etmenleri çoğalamaz. Hastalığın yerleşmesi için bitkilerde bağışıklık olmamalıdır. Bu durumda bir hastalık patojen, konukçu ve çevre gibi üç etmenin meydana getirdiği üçgen içinde dolaşım yapar. Bu üçlü ne kadar birbirine uyumlu olursa hastalık o kadar çabuk gelişir ve şiddetli olur. Bu üçlüye hastalık çemberi adını verebiliriz. Hastalık çemberi patojenin hayat döngüsüne bağlı olarak gelişim gösterir. 

Hastalık çemberinde herhangi bir patojenin (mantarlarda sporlarının, misel parçalarının, bakteri ve virüslerde organizmanın tamamının ki bunlara “inokum” denir) konukçu bitkiye temas etmesiyle (inokulasyon), hastalık etmeni burada tutunur ve bitki dokuları içine girer (penetrasyon), ancak hastalığa mukavim olan bitkilerde herhangi bir belirti ortaya çıkmaz ve hastalık bu bitkilerde zarar meydana getiremez. Bazılarında ise hastalık “latent bir döneme” girer ve hatta latent süre birkaç yıl kadar uzayabilir. Buna karşın hastalığa yakalanan ve zayıf bitkilerde kısa bir süre sonra hastalığın belirtileri (enfeksiyon) baş gösterir.

 

Bitki içine giren hastalık amili ya sistemik olup bütün bitki içine yayılır yada sadece girdiği organlarda kendini gösterir veyahut da lokal bir yerde kalır. Hastalık bitki içindeki seyrini tamamlamağa başlar. Eşeyli veya eşeysiz çoğalma organlarını geliştirir (fruktifikasyon veya sporulasyon). Böylece hastalığın yaşam çemberi tamamlanmış olur. Bu çemberin tamamlanması bazı hastalık etmenlerinde bir yıl içinde gerçekleştirilirken, bazılarında bu süre birkaç yıla çıkar. Doğal koşullarda (hastalıkla mücadele edilmezse) bu çember sürekli tekrarlanır. Ancak yaşam şartlarının kötüleşmesi durumunda, kendisini korumak üzere dayanıklı yapılar şekline geçer ve o şekilde kalır. Koşullar normale döndüğünde tekrar eski yaşamına döner.

 

Bitkiler, hastalık etmenlerinin saldırılarına karşı kendilerini korumaya ve savunmaya çalışır. Bitkilerde savunma mekanizması doğal olarak bulunur. Hastalık etmeni ortaya çıktığında, sistemi hemen ve kendiliğinden çalışmaya başlar. Savunma mekanizması öncelikle bitki yapısından kaynaklanır. Bitkilerin üst yüzeylerinde mum tabakası, tüyler ve bunların yoğunluğu, kabuk hücrelerindeki mantar dokusunun oluşumu ve bunun kalınlığı, bitkilerde bulunan gözenek, hidadot, lentisel sayıları, yapıları ve bunların açık kalış süresi, hastalıklara karşı direnci belirler. İkinci olarak bitkilerde hastalık etmeni kendisini gösterdiği an, bitki içinde bazı biyokimyasal maddeler meydana gelerek, bunlarla kendisini savunur.

 

Kaynak: Genel Sebzecilik Kitabı Prof. Dr. Atila Günay

x
Bu konu hakkında kafanıza takılan bir şey var mı?

Sorhocam

23.02.2022 22:06:13

Pas hastalıkları, küf hastalıkları, ur nemarıdları, rastık hastalığı, kurşuni küf, beyaz çürüklük vb

Emine

23.02.2022 19:09:04

Bazı hastalıklarda bitki ürünleri üzerinde, insanlar için toksik olan, hastalık etmeninin artık metabolitleri de birikebilmektedir. Buna örnek verebilirmisiniz rica etsem

Sorhocam

14.10.2020 15:04:02

Mantarların konukçusu olduğu bitkide uygun ortam olmuştuğu zaman bitkiyi hastalandırması normaldir. Bunu önlemek için o hastalığıa karşı dayanıklı çeşitler ekilmeli ya da mantar gelişimi için uygun ortam oluşturulmamalıdır. Oluştuysa da o mantarının gelişimini engelleyecek fungusitler kullanılmalıdır.

Büşra

14.10.2020 13:57:32

Mantarlar neden bitkileri daha çok hasta yapar?

(34859 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

reflesh

Saadet bizim dilediğimizle, Allah’ın bizim için dilediği şeyin bir araya gelmesinden doğar.

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri

Site Haritası - Rss Beslemesi