Entomoloji Ders Çalışma Notu

Entomoloji 

Entomoloji genel olarak "Böcekler bilimi" anlamına gelir. Esas olarak, entomoloji Zoolojinin bir dalı ise de yeryüzünde mevcut hayvan türlerinin 4/5' inden fazlasini oluşturan böcekler ekonomik önemleri nedeniyle de ayri bir bilim olmustur.

Böceklerin Sistematikteki Yeri: Böcekler (Classis: Insecta) Arthropoda filum'una bağlıdır (Arthros: eklemli, eklem, oynak; podos: bacaklilar).

Arthropoda Filumunun Genel Karakterleri:

1.   Bilateral simetrilidirler.

2. Heteronom metamer (segment)'lidirler. Annelid'lerin aksine, vücudu olusturan segmentler ödevlerine göre gruplasarak özel biçimler gösterirler ve vücut birbirinden ayri bölgelere bölünür. Bu bölgeler:

1. baş: cephalo,
2. göğüs: thorax,
3. karın: abdomen' dir. Ancak bu bölgeler bazi gruplarda birbirine kaynasmis olabilir.

3.   Vücut, kitin'den olusan bir dis iskelet ile kaplanmistir. Bu kabuk seklindeki sert yapi, harekete engel olmamak için segmentler arasinda incelir ve bir eklem derisi halini alir. Büyüme sirasinda zaman zaman dis iskelet atilarak yenilenir.

4.   Arthropodlarda esas olarak her segmentten bir çift eklemli ekstremite çikarsa da çesitli gelismeler sonucunda, Arthropoda filumunun her sinifinda ekstremite sayisi degismistir.

5.   Bu grupta kaslar, omurgali iskelet kaslarinda oldugu gibi, enine çizgili tiptedir.

6.   Arthropodlar iç morfolojileri ile ele alinirlarsa, sindirim sistemi agizla baslar anüsle sonlanir. Barsak kanali ön, orta ve art barsak olmak üzere 3 ayri bölümden meydana gelir. Sölom boslugu küçülmüstür. Hemosöl dolasim sisteminin  bir  kismini olusturur. Dolasim sistemi açiktir. Kan kismen damarlarda kismen de vücut bosluklarinda (lagün=Haemocoel) dolasir. 

Kalp genelde boru seklinde ve sirttadir (parazit formlar hariç). Bosaltim organlari çesitlilik gösterir; Maksil bezler, anten bezler, koksal bezler veya malpiki borucuklari seklindedir. Solunum solungaç, boru veya kitap seklindeki trakelerle ve bazi durumlarda bütün vücut yüzeyi ile de yapilir. Sinir sistemi basta bir serebral ganglionla baslar; ventralde bulunan sinir kordonlari ip merdiven seklindedir. Ayri eseyli hayvanlardir. Ancak bazi türlerde partenogenetik çogalma yani döllenmeden yavru meydana getirme görülür.

Böceklerin Kökeni ve Evrimi

Prekambriyumdan önce monofiletik ikiz grup olusturan Mandibulata (Crustacea) ve Tracheata (Myriapoda ve Insecta) prekambriyumda ayrilmistir. İki kardeş grup olan Myriapoda ve Insecta ayrildiklarinda, baslangiçtaki temel yapilarini (mandibul eklemleri, abdominal üye kalintilari ve trake sistemi, Symphyla (Myriapoda), Diplura  ve Thysanura'da (Insecta) bu ortak özellikler görülür) gösterirken, Myriapodlar saklanarak yasamaya uyum yaptigi için, bilesik gözlerini kaybetmeye baslamis ve saklanmaya uyum yapacak yassi vücut seklini kazanmislardir. Buna karsin böcekler serbest yasama uyum yaparak gövdenin, üç thoraks, onbir abdomen segmentinden yapili olmasi, gögüsteki kaslarin hareketi, abdomendekilerin sindirimi sagliyacak biçimde yogunlasmasi, thorakstaki paranotal loblardan kanat olusmasi ve abdomen bacaklarinin körelmesiyle Tracheata'dan farklilasmistir.