Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Kirazda Kullanılan Önemli Anaç Çeşitleri Nelerdir?
Kiraz Anaçları
MAZZARD: Prynus Avium, Kuş Kirazı aynı zamanda Mazzard olarakta bilinir. Kuvvetli gelişir. Taban suyuna Mahaleb den daha toleranslıdır. Kök çürüklüğüne dayanıklıdır. Ağır topraklara birçok kiraz anacına göre daha dayanıklıdır. Kireçli topraklara fazla dayanıklı değildir. Ekonomik olarak 5-6. yaşta verim alınır. F12/1: Kuş kirazından selekte edilmiş F12/1 kuvvetli gelişir ve bütün çeşitlerle aşı uyuşması iyidir.
MAHALEP: İdris, Prunus Mahalep. Kuş kirazından daha küçük boylu ağaçlar oluşturur. Süzek, kumlu topraklarda iyi yetişir. Kireçli ve kurak topraklar için en iyi kök anacıdır. Kendine verimli çeşitlerde 3-4 yaşta verim verir. Ekonomik olarak 5-6 yaşta verim verir. Generatif yöntemlerle çoğaltması kolay olduğu için Ülkemizde en yaygınlaşmış anaç İdris ve Kuş Kirazıdır. SL-64 (Sainte Lucie 64): İdrisin SL64 adındaki klonal seleksiyonu genel özellikleri bakımından İdrise benzemekle beraber tekdüze ağaçlar meydana getirir. Sert dokulu kirazlara da vişnelere de iyi bir anaçtır.
Cab 6 P: Prunus Cerasus klonal seleksiyonudur. Yarı bodur ile kuvvetli arasında gelişir. 3. yaşında meyve verimi başlar ekonomik olarak 4. yaşta verim alınır. Vişne klonu olduğundan ağır topraklara dayanımı iyidir. Kök çürüklüğüne dayanıklıdır. Kuraklık ve kireçli topraklar gibi ağır şartlarda da dayanımı Mazzard’a göre daha iyidir.
COLT: İngiltere’de East Malling araştırma enstütüsünde geliştirilmiş Prunus avium x Prunus pseudocerasus hibritidir. Kök kanserine duyarlılığı nedeniyle ülkemizde yaygınlaşmamıştır. Bütün çeşitlerle iyi aşı uyuşması gösterir. Yarı bodur ile kuvvetli arasında gelişir. Kirece ve taban suyuna orta düzeyde dayanıklıdır. Kuraklığa zayıf-orta derecede dayanıklıdır.
MaxMa 60: Amerikada Fransız Delbart tarafından selekte edilmişlerdir. MxM serisi Prunus avium Prunus mahalep hibritidir. Yarı bodur ile kuvvetli arasında gelişir. Süzek, su tutma kapasitesi iyi, verimli topraklarda iyi yetişir. Kireçli topraklara dayanıklıdır.. Ağır topraklarda kök çürüklüğüne hassastır. 4. yaşında meyve verimi başlar ekonomik olarak 5. yaşta verim alınır.
MaxMa 14: Brokforest maxma delbard 14 MxM serisinin pek çoğundan bodurdur. Amerika ve Fransa’da yaygın kullanılmakta olup son senelerde Türkiyede’de önemli ölçüde yaygınlaşmaya başlamıştır. Yarı bodur gelişir ve SL-64’den daha hızlı verime gelir. Ağaç büyüklüğü F12’nin % 40-60’ı arasındadır. Süzek, su tutma kapasitesi iyi, verimli topraklarda iyi yetişir. Kireçli topraklara dayanıklıdır.. Ağır topraklarda kök çürüklüğüne hassastır. 3. yaşında meyve verimi başlar ekonomik olarak 4. yaşta verim alınır.
Oblacinska: Balkan ülkelerinde yaygın olarak kullanılan Prunus cerasus seleksiyonudur. Bugünkü Sırbistan sınırları içinde yer alan Prokupile’ye yakın Oblacina ve civarındaki diğer köylerden gelmiştir. Klasik anaçların yarısından az taç yapar. Bodur anaç özellikleri gösterir. Seyrek dikimde dönüme 67 ağaç dikilebilir sık dikimde ise dönümde 100 ağaca kadar kullanılabilir. Kirece, taban suyuna, kuraklığa dayanıklıdır. Erken verime yatar.
P-HL C: Holovously meyvacılık araştırma ve islah enstitüsü tarafından geliştirilmiş Çekoslavakya orijinli hibrid anaçtır. Özellikle doğu Avrupada yaygın olarak kullanılmaktadır. Prunus avium X Prunus cerasus klonal seleksiyonudur. Verimi teşvik eden bodur bir anaçtır. Sulak alana ihtiyaç duyar. Taban suyuna direnci yüksektir. Kirece orta derecede dayanır. 2-3 Yaşta verime başlar ekonomik olarak 3-4 yaşta verim alınır. Türkiye şartları için çok uygun bir anaçtır.
P-HL A: Holovously meyvacılık araştırma ve islah enstitüsü tarafından geliştirilmiş Çekoslavakya orijinli hibrid anaçtır. Prunus avium X Prunus cerasus klonal seleksiyonudur. Verimi teşvik eden yarı bodur bir anaçtır. Sulak alana ihtiyaç duyar. Taban suyuna direnci yüksektir. Kirece orta derecede dayanır. 3-4 Yaşta verime başlar ekonomik olarak 4-5 yaşta verim alınır.
KİRAZ ÜRETİMİNDE KULLANILAN DİĞER BAZI ANAÇLAR
Gisela 5: Prunus canescens x Prunus cerasus klonal seleksiyonudur. Bodur anaçtır taç yapısı ufaktır. Süzek, su tutma kapasitesi iyi, verimli topraklarda iyi yetişir. Kuaklığa dayanıksızdır. 2-3 Yaşta verime başlar ekonomik olarak 3-4 yaşta verim alınır. Toprak verimliliğine bağlı olarak destek gerektirebilir.
Gisela 6: Almanya Giessende yürütülen çalışmalar sonucu elde edilmiş Gisela serisinin yarı bodur anacıdır. Prunus canescens x Prunus cerasus hibritidir. Gisela 5 ten bir kademe daha kuvvetlidir. Kirece ve taban suyuna karşı gösterdiği tepkiler bakımından Gisela 5 ile aynı olmasına rağmen kuraklığa bir kademe daha dayanıklıdır. Ağır killi oksijensiz topraklara uygun değildir. Süzek, su tutma kapasitesi iyi, verimli topraklarda iyi yetişir, 3-4. Yaşlarda verime başlar. Köklerin toprağa tutunması zayıftır.
GM 79 (Camil) : GEMBLOUX Serisine ait bu anaç Japon orjinli olup Belçikada oluşturulmuş hibrit bir anaçtır. Belçikalı araştırıcılar dikim sıklığı olarak dönüme 30-45 ağaç kullanıyorlar. Kiraz çeşitleriyle uyuşması iyi ise de Kanada çeşidi Summit ile uyuşmazlık bildirilmiştir. Erken ürünlenme ve verimlilik çok iyidir. Ancak ıslak topraklara tahammülsüzdür ve Phytoptora’nın neden olduğu ölümler görülmüştür. Kış soğuklarına mukavemeti iyidir ve kazık istemez.
GM 61/1 (Damil):GEMBLOUX Serisine ait orta güçte anaçlardır. F 12/1’in yarısı veya 2/3’ü kadar büyürler. Damil toprağa yeterli tutunmakla beraber ilk birkaç yıl kazık ister. Piç çıkarma eğilimindedir. Yüksek pH’ya orta hassas, fakat Phytophtora’ya yeterli (orta-ılımlı) dayanıklıdır. Kış soğuklarına dayanımı iyidir.
GM 9 (Inmil) : GEMBLOUX Serisine ait bu anaç Japon orjinli olup Belçikada oluşturulmuş hibrit bir anaçtır. Bodur bir anaçtır ağaç bedeni F12/1’in 2/3 veya 3/4’ü kadar olmaktadır. Sulama, budama ve bakıma bağlı olarak ağaç bedeni değişiklik gösterebilir. Inmil üzerindeki ağaçlarda seyrek dallanma ve dik büyüme görülebilir. Islak topraklarda iyi büyümez ve Phytophtora’ya çok hassastır. Kazığa ihtiyaç duyar.
Piku 1: Piku anaçları Almanya Dresden/ Pillnitz’teki yetiştirme programı neticesinde ortaya çıkmış klonlardır. Piku1 (P. avium × (P. canescens × P. tomentosa)) Hibriti olup Maxma14’den biraz daha büyüktür. Gisela6’ya göre toprağa tutunumu daha iyidir. Piku1 dışımda Piku3 ve Piku4 klonları mevcut olup Piku4 Prunus Avium’un %60-65’i, Piku1 %65-70’i ve Piku3 %90’ı kadar taç yapar. Farklı kiraz cinsleriyle uyuşmaları iyidir. Kuru ve kumlu toprakları severler.
Tabel/Edabriz: INRA Tarafından Fransa’da Prunus cerasus’tan sellekte edilmiştir. Tabel/Edabriz ağaçları bodurdur. F 12/ 1 ‘in % 15 –20si kadar bir beden oluştururlar. Ancak, toprak tipi ve çevre şartlarının Tabel/Edabriz ağaçlarının beden büyüklüklerine etkisi oldukça fazladır. Üzerlerine aşılanan kirazlar erken meyveye yatarlar, bol ürün verirler. 2-3 Yaşta verime başlar. Toprağa iyi tutunurlar. Organik madde bakımından zengin, tınlı, süzek, verimli, derin toprakları isterler. Kurak ve ph’ın yüksek olduğu topraklarda az gelişme gösterir. Phytophthora’ya hassastır.
Weiroot158: Almanya’da Prunus Ceraus’tan selekte edilmiş Weiroot serisine ait bodur bir anaçtır. Erken ve bol ürün verme eğilimindedir. Desteğe ihtiyaç duyar. Weiroot’un aynı zamanda 10, 13, 14, 53, 72 numaralı seleksiyonları da mevcuttur. Almanya, İsviçre, ve İngiltere’deki denemelerde bazı kiraz çeşitleriyle uyuşmazlık göstermiştir. Almanya’da denenen Klon 158, Weiroot serisinin İngiltere deki East Malling deneme istasyonunda denemeleri gerçekleştirilen Weiroot10 klonun dan daha bodur olduğu, erken verime yattığı ve bol ürün verdiği görülmüştür.
Konu İle İlgili Dokümanlar
Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri