Zararlılarda Dayanıklılık Şekilleri Nelerdir?

1) Morfolojik Dayanıklılık

Böceklerin vücut yapısı sebebiyle ortaya çıkan dayanıklılıktır. Örneğin, bir böceğin vücudunun sık kıllı olması, kutikulasının çok kalın olması gibi özellikleri ilacın böceğin vücudu ile yeterince temas edememesi sebebiyle ortaya çıkan dayanıklılıktır.

2) Davranışsal Dayanıklılık

Böceklerin , davranışı sebebi ile ortaya çıkan dayanıklılık şeklidir. Bazı depolanmış ürün zararlıları, gaz etkili ilaçlara karşı stigmalarını uzun süre kapalı tutarak korunurlar. Örneğin, Tribolium castaneum (Un biti)’da Malathion’a dayanıklılıkta, böcekler ilaca maruz kalan kısımlardan kaçarak maruz kalmayan kısımlara toplanırlar ve böylece çok az oranda bir ölüm meydana gelir. Halbuki alanın tamamı ilaçlanırsa hepsi ölmektedir. İşte, buna benzer davranışlar sonucu ilaçlara karşı dayanıklılık ortaya çıkarmaktadır.

3) Fizyolojik Dayanıklılık

Böceklerin, fizyolojik faaliyetleri sonucu biyokimyasal yollarla meydana getirdikleri dayanıklılık şeklidir. Örneğin, ilacın nüfuzunu engelleyen barsak veya mide çeperi, nüfuz etmiş pestisiti tutan lipit veyağ, fizyolojik ve metabolik faaliyetler sonucu ortaya çıkan madde ve enzimler sebebiyle bu tip dayanıklılık ortaya çıkmaktadır. Örneğin, vücutta enzimlerin miktarını ve faaliyetini artırarak DDT’nin, zehirli olmayan DDE’ye dönüştürülmesiyle, DDT’ye dayanıklılık kazanılmaktadır.

4) Çapraz Dayanıklılık

Bir böceğin herhangi bir insektiside karşı kazandığı dayanıklılığın hiç temasta olmadığı, yani, hiç karşılaşmadığı aynı gruptan diğer bir insektisite de kazandığı dayanıklılık şeklidir. Örneğin, zararlının DDT’ye karşı kazanmış olduğu dayanıklılığı, aynı gruptan, Metaxychlore’de göstermesi gibidir. Bu dayanıklılık şekli en tehlikeli olanıdır.