Fındık Filiz Güvesi Zararlısı (Gypsonoma Dealbana)

Fındık Filiz Güvesi

(Gypsonoma Dealbana)

 

FINDIK FİLİZ GÜVESİ TANIMI

Ergin yaklaşık olarak 5 mm kadar boyunda olan bir güvedir. Ergin güvenin ön kanatları sütlü kahverengi ve çizgili,beyazdır. Kanadın dip tarafı gri-siyah çizgili, orta kısmı sarı-kahverengi geniş bantlı dış kenar koyu kahverengi çizgilidir. Arka kanatları ise kahverengi-gri renklidir.Yumurtaları ortalama 0.5 - 0.7 mm boyunda olup mat beyaz,renkli ve basık görünümlüdür.Larva açık sarı renkte, baş ve ense siyah-kahverenginde seyrek ve kısa kıllarla kaplı olup; Pupaları ise kızıl kahverenginde ve ortalama 7 - 8 mm boyundadır.

YAŞAYIŞI

Fındık filiz güvesi kışı larva halinde fındığın dip kısımlarında veya sonbaharda erkek organ, kozalak akarlarının (Phytoptus avellanae)  meydana getirdiği kozalaklara geçmeye başlar ve kışı burada geçirir;fındık bahçelerinde ilk kelebekler mayıs ayı sonlarında görülmeye başlar.Mayıs sonun doğru erginler görülmeye başlanır ve güveler ortalama 5-6 gün sonra yumurtalarını fındık yapraklarının üst yüzeylerine bırakırlar.Bir dişi güve ortalama 40 yumurta bırakabilir. Çıkan larvalar yaprağın alt yüzeyine geçerek iki damarın birleştiği yerde 4 - 4.5 ay beslenir ve bu sırada üzeri ağ ve ağların arasında larva pislikleri bulunur .Fındık filiz güvesi yılda tek döl vermektedir. 

ZARARI

Fındık filiz güvesi larvaları kışladıkları yerlerden çıkıp, ilk zararı temmuz ayında yapraklarda rahatlıkla görülür. Larva orta damarda bir galeri açar ve beslenmediği zaman orada kolayca gizlenebilir. Sonbaharda larvalar erkek organlara, göz diplerine ve kozalaklara geçerler. İki erkek organı ağlarıyla birbirine birleştirerek aralarında koyu renk pisliklerle karışık bir kabarıklık meydana getirilir. Kemirilen erkek organlar gelişemediği için kıvrılır. 

Mart ortalarında kozalaklarda beslenenler dışındaki bütün larvalar, sürgünlerin dip muhafaza yaprakları arasında ördükleri kabarık ağ içerisinde bulunurlar. Henüz gelişmekte olan sürgünler hücuma uğrayınca kururlar, fakat ağ ile dala yapıştırılmış olduklarından düşmezler. Bu şekilde kurumuş sürgünler filiz güvesinin tipik zarar belirtisidir. Bir larva ortalama 5 sürgünde zarar oluşturabilir.Böyle göz ve sürgünler koparılınca ortada larva giriş deliği görülebilir.Sürgünler gelişince larvalar sürgün özünden uca doğru galeri açarak sürgün uçlarının kurumasına sebep olurlar.Fındık filiz güvesi,üründe yaklaşık olarak %30 a varan zarar oluşturmaktadır.

YAYILIŞI

Genellikle Karadeniz Bölgesi fındık üretim alanlarında oldukça yaygındır.

 

KONUKÇULARI

Fındığa has bir zararlı olup kavaklarda da zararlı olduğu tesbit edilmiştir.

 

MÜCADELESİ

Fındık filiz güvesi larvasının asalağı olarak doğada birçok tür belirlenmiştir.Bunlar;Macrocentrus grandi Giodanish,Meteorus fragitis Wesm. dir.Bu parazitoidler fındık filiz güvesine karşı yaklaşık olarak %15 civarında etkinlik göstermektedir. Kimyasal savaşa gerek olup  olmadığı ,bahçede yapılacak sayımla belirlenebilir.100 yaprakta  ortalama 15 zarar belirtisi olduğu zaman  mücadeleye karar verilir. Hasattan sonra yapraklarda orta damarla yan damarların meydana getirdiği üçgen içinde larvaların beslenme arazları iyice belirince mücadeleye başlanmalı, larvaların erkek organlara veya kozalaklara göç ettiği yaprak dökümü başlangıcına ( Eylül sonları) kadar ilaçlama tamamlanmalıdır.

  

KULLANILACAK İLAÇLAR

Etkili Madde Adı ve Oranı	Formülasyonu	Dozu ( Dreparat)
		Dekara	100 lt suya
Diazinon 200 g/1	EC	300 ml	150ml
Azinphos methyl 200 g/1	EC	300 ml	150ml
Azinphos methyl 400 g/1	EC	200 ml	100ml
Malathion 200 g/1	EC	700 ml	350 ml
Fenthion 500 g/1	EC	200 ml	100ml
Phosalone 350 g/1	EC	200 ml	100ml
Triflumuron % 25	WP	60 g	30 g
Carbosulfan 250 g/1	EC	100ml