Virüslerin Yapısı Nasıldır?

Kimyasal Yapısı

Virus partiküllerinin genetik materyali nükleik asit olup bunu bir protein kılıfı veya lipoprotein kabuğu sarmaktadır. Enfeksiyondan sorumlu olan kısım nükleik asittir. Protein kılıfı ise koruyucu tabaka olarak virusun canlılığının devamını sağlamaktadır. Nükleik asit kısmı baz ( purin, pryimidin), şeker, (Riboz veya Deoksiriboz) ve fosfat bağını içermektedir. Virusların protein kısmı kapsid olarak adlandırılır. Kapsid protein alt birimlerinden oluşmuş olup bu alt birimlere ise “kapsomer” adı verilir.

Virusların proteinlerini oluşturan aminoasitlerin diziliş şekilleri son yıllarda teşhiste büyük rol oynamaktadır. Bazı viruslar lipid yapısında olup çeşitli enzimlere sahiptirler. Bu enzimlerden bazıları konukçu hücresine dahil olduktansonra virus partiküllerinin sentezi için kullanılmaktadır.

Morfolojik Yapısı

Viruslar sadece elektron mikroskobu ile görülebilmektedirler. Viruslar morfolojik olarak 3 grupta toplanırlar.

Çubuk Şeklinde Olanlar:

Bu grupta bulunan viruslar düzgün çubuk şeklinde olanlar (rijit) ve esnek çubuk şeklinde olanlar (flexible) olmak üzere iki tip morfolojik yapı gösterirler. Düzgün çubuk şeklindeki viruslara örnek olarak Tütün Mozaik Virusu, Patates Mop Top Virusu ve Şekerpancarı Nekrotik Sarı Damar Virusu’nu verebiliriz. Patates Y Virusu, Erik Şharka Virusu, Fasülye Adi Mozayik Virusu gibi viruslar ise esnek çubuk şeklindedirler.

Yuvarlak Şekilde Olanlar (Polyhedral-Çok yüzlü) :

Bu gruba dahil olan viruslar, kristal formunda prizma benzeri birçok parçanın bir araya gelmesiyle yuvarlak şekil alan viruslardır. Bu gruptaki viruslardan bazıları Hıyar Mozayik Virusu, Börülce Mozayik Virusu, Domates Lekeli Solgunluk Virusu’ dur.

Mermi Şeklinde Olanlar :

Bu gruba dahil olan viruslar çok az sayıda olup protein kılıfının etrafında lipid membran içerebilirler. Mermi şeklindeki viruslara örnek olarak Yonca Mozayik Virusu ve Mısır Cücelik Virusu verilebilir.