Ateş Yanıklığı Hastalığı Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadele Yöntemleri

Ateş Yanıklığı Hastalığı (Fire Blight), özellikle elma, armut, ayva gibi yumuşak çekirdekli meyve türlerinde görülen, çok tehlikeli ve bulaşıcı bakteriyel bir hastalıktır. Bilimsel adı Erwinia amylovora olan bu bakteri, kısa sürede tüm ağacı kurutabilir ve kontrol altına alınmadığında büyük ekonomik zararlara yol açar. Aşağıda hastalığın belirtileri, nedenleri ve mücadele yöntemleri detaylı şekilde açıklanmıştır 👇

🌿 1. Ateş Yanıklığı Hastalığı Belirtileri

🌸 Çiçeklerde:

• Enfeksiyon genellikle çiçeklenme döneminde başlar.

• Çiçekler soluk kahverengiye döner, kurur ve dal üzerinde asılı kalır.

• Çiçek demetleri sanki alevle yanmış gibi siyahlaşır (hastalığa adını veren belirti budur).

🌱 Sürgün ve Dallarda:

• Genç sürgünlerde uçtan geriye doğru solma, bükülme ve "çoban değneği" şeklinde kıvrılma görülür.

• Enfekte bölgelerde kabuk çatlar ve bakteri salgısı (beyazımsı yapışkan damlalar) oluşur.

• Bakteri salgısı kurudukça kehribar renginde reçine görünümünü alır.

• Şiddetli enfeksiyonlarda dal ve ana gövde kararması olur, ağaç kısmen veya tamamen kuruyabilir.

🍎 Meyvelerde:

• Enfekte meyveler kahverengileşir, kurur ama daldan düşmez.

• Yüzeyinde bakteri damlacıkları görülebilir.

🔬 2. Ateş Yanıklığı Hastalığının Nedenleri

🧫 Etmen:

• Hastalığa neden olan bakteri: Erwinia amylovora

  • Gram negatif, çubuk şeklinde bir bakteridir.

  • Özellikle nemli, sıcak (18–30°C) havalarda hızla çoğalır.

🌧️ Bulaşma Koşulları:

• Yağmur, rüzgar, böcekler (özellikle arılar), kuşlar ve budama aletleri ile yayılır.

• Yaralı dokular (doludan, budamadan, dondan zarar görmüş kısımlar) enfeksiyon için giriş kapısıdır.

• Kışın bakteri, enfekte dallarda ve kabuk çatlaklarında canlı kalır; ilkbaharda tekrar aktifleşir.

🛠️ 3. Mücadele Yöntemleri

🌾 A. Kültürel Önlemler

1. Hastalıklı sürgün ve dallar en az 30–40 cm sağlam dokunun altından kesilerek uzaklaştırılmalıdır.

   • Budama kuru havalarda yapılmalı ve aletler her ağaçtan sonra dezenfekte edilmelidir
     (örneğin %10 çamaşır suyu veya %70 alkol).

2. Enfekte materyaller yakılmalı, bahçede bırakılmamalıdır.

3. Aşırı azotlu gübreleme yapılmamalıdır (yeni sürgün oluşumu bakterinin yayılımını kolaylaştırır).

4. Ağaç arası havalanma iyi olmalı; fazla sık dikimden kaçınılmalıdır.

5. Dirençli çeşitler tercih edilmelidir (örneğin bazı armut çeşitleri – Ankara armudu duyarlıdır, Kieffer nispeten toleranslıdır).

💧 B. Kimyasal Mücadele

Ateş yanıklığında tam tedavi mümkün değildir, amaç bulaşmayı önlemektir.

🧴 1. Çiçeklenme Döneminde:

• Bakteriyel enfeksiyon riskinin yüksek olduğu dönemlerde, çiçeklenme başlangıcında koruyucu ilaçlar uygulanır.

• Kullanılabilecek ilaçlar:

  • Streptomisin sülfat (antibiyotik – sadece izinli olduğu ülkelerde)

  • Bakır hidroksit, bakır oksiklorür veya bordo bulamacı

  • Kasugamisin (bakterisit etkili)

⚠️ Bakırlı ilaçlar çiçek döneminde yüksek dozda uygulanırsa çiçek yanığı yapabilir, bu yüzden dozuna dikkat edilmelidir.

🧴 2. Tomurcuk Uyanması Öncesi (Kış Mücadelesi):

• Kış sonunda (gözler uyanmadan önce) %1–2’lik bordo bulamacı veya bakır oksiklorür uygulanır.

• Bu, bakterinin kışlayan formunu baskılar.

🐝 C. Biyolojik Mücadele

• Pantoea agglomerans ve Bacillus subtilis içeren biyolojik preparatlar,
  çiçek yüzeyinde bakteriye karşı koruyucu etki sağlar.

• Özellikle organik tarımda kullanımı önerilir.

⚖️ 4. Entegre Mücadele Önerisi

🧩 Kısa Özet:

• Etmen: Erwinia amylovora (bakteri)

• Belirtiler: Çiçek, yaprak ve sürgünlerde siyahlaşma, kuruma, "yanık" görünümü

• Bulaşma: Böcekler, yağmur, budama aletleri

• Mücadele: Kültürel temizlik + bakırlı ilaçlar + biyolojik koruma