Ceviz Ağaçlarında Görülen Hastalıklar Ve Zararlılar Nelerdir?
Ceviz (Juglans regia), ekonomik değeri yüksek bir meyve ağacıdır, ancak birçok hastalığa ve zararlıya karşı hassastır. Özellikle genç sürgünler, yapraklar ve meyveler bu tehditlerden etkilenir.
İşte ceviz ağaçlarında görülen, ekonomik kayba neden olan başlıca hastalıklar ve zararlılar:
🌳 Ceviz Ağaçlarında Görülen Başlıca Hastalıklar ve Zararlılar
I. Önemli Hastalıklar (Fungal ve Bakteriyel)
Cevizde hastalıklar, genellikle nemli ve yağışlı ilkbahar koşullarında hızla yayılır ve kontrol altına alınmaları koruyucu mücadeleyi gerektirir.
| Hastalık Adı | Etmen Tipi / Latince Adı | Zarar Şekli ve Belirtileri |
| Ceviz Antraknozu | Fungal (Gnomonia leptostyla) | En yaygın fungal hastalıktır. Yaprak ve genç meyvelerde kahverengi-siyah, yuvarlak veya düzensiz lekeler oluşturur. Şiddetli enfeksiyonlarda yapraklar dökülür ve meyveler kararır, iç dolumu zayıflar. |
| Ceviz Bakteriyel Yanıklığı | Bakteriyel (Xanthomonas arboricola pv. juglandis) | En tahrip edici hastalıklardan biridir. Yeni sürgünlerde, taze yapraklarda ve dişi çiçeklerde siyah nekrotik lekeler oluşur. Meyvede siyaha dönen lekeler kabukta çatlamaya ve iç kısmın kararmasına neden olur. |
| Kök ve Kök Boğazı Çürüklükleri | Fungal (Phytophthora spp.) | Toprak kökenlidir. Kök boğazı bölgesinde kararma, kabukta çatlama ve kahverengi/kırmızımsı akıntılar. Ağacın genelinde solgunluk ve geriye doğru kuruma (dieback) görülür. |
| Halkalı Leke Virüsü | Virüs (Cherry leaf roll virus - CLRV) | Yapraklarda açık yeşil, klorotik halkalar veya benekler oluşumu. Genellikle yaprak dökülmesine ve ağacın genel olarak zayıflamasına neden olur. |
II. Önemli Zararlılar (Böcekler ve Akarlar)
Ceviz zararlıları, genellikle meyvenin kalitesini doğrudan etkileyerek ticari değere zarar verir.
| Zararlı Adı | Takım / Latince Adı | Zarar Şekli ve Belirtileri |
| Ceviz İç Kurdu | Lepidoptera (Cydia pomonella) | En önemli böcek zararlısıdır. Tırtıllar (larvalar) meyvenin içine girerek beslenir. Meyve kabuğunda giriş deliği ve dışkı (kırmızımsı kahverengi talaş) görülür. İç kısmın çürümesine ve pazar değerinin düşmesine neden olur. |
| Ceviz Yaprak Biti | Hemiptera (Chromaphis juglandicola) | Yaprakların alt yüzeyinde koloniler halinde bulunurlar. Özsu emerler ve yoğun miktarda tatlı, yapışkan bir madde (balımsı madde) salgılarlar. Bu madde üzerinde Karaballık (Fümaj) mantarı gelişir. |
| Kırmızı Örümcekler | Acari (Akarlar) (Tetranychus spp.) | Yaprağın alt yüzeyinde beslenir. Yaprakta ince sarımsı-beyaz benekler (kloroz) oluşturur. Popülasyon artınca yaprağın rengi bronza döner ve erken dökülme olur. |
| Hortumlu Böcekler | Coleoptera (Curculio nucum) | Ergin dişiler meyvelerin henüz yeşil kabuklu olduğu dönemde kabuğu delerek yumurta bırakır. Larva meyve içinde gelişir ve beslenir. |
| Yazıcı Böcekler (Kabuk Böcekleri) | Coleoptera (Scolytus spp.) | Ağacın kabuk ve odun kısmına girerek galeriler açar. Ağacın su ve besin taşıyan dokularına zarar vererek sürgün ve dal kurumalarına yol açar. |
🛡️ Mücadele Öncelikleri
Ceviz bahçelerinde başarılı bir koruma programı genellikle şu önceliklere odaklanır:
-
Bakırlı Uygulamalar: Kış ve erken ilkbaharda Bakteriyel Yanıklık ve Antraknoza karşı koruyucu Bordo Bulamacı (veya diğer bakırlı preparatlar) uygulaması zorunludur.
-
İç Kurdu Takibi: Ceviz İç Kurdu mücadelesinin doğru zamanda yapılabilmesi için feromon tuzakları ile ergin çıkışı izlenmelidir.
-
Kültürel Kontrol: Budama ile ağaç içi havalanmasının sağlanması (hastalık riskini azaltır) ve yerde biriken hastalıklı döküntülerin imha edilmesi.
-
Dengeli Besleme: Ağacın hastalıklara ve zararlılara karşı doğal direncini artırmak için doğru besin elementlerinin (özellikle Çinko ve Bor) verilmesi.
- Mansur Atash
- ***@sorhocam.com