Bordo Bulamacı Nasıl Hazırlanır? Adım Adım Pratik Rehber

Bordo Bulamacı (Bordeaux Mixture), yüzyılı aşkın süredir özellikle bağlarda, meyve ağaçlarında ve sebzelerde mantar ve bakteri hastalıklarına karşı kullanılan, bakır esaslı geleneksel ve etkili bir koruyucu fungisittir.

İşte Bordo Bulamacı'nın hazırlanışı, dikkat edilmesi gerekenler ve kullanım oranları hakkında detaylı bilgiler:

🧪 Bordo Bulamacı Nasıl Hazırlanır?

Bordo Bulamacı, ana bileşenler olan Göztaşı (Bakır Sülfat) ve Sönmüş Kireç (Kalsiyum Hidroksit)'in sulu karışımıdır. Karışımın doğru pH dengesine sahip olması ve bakırın bitki için yakıcı etkisini azaltması için kireç hayati önem taşır.

Gerekli Malzemeler

1. Göztaşı (Bakır Sülfat - $\text{CuSO}_4 \cdot 5\text{H}_2\text{O}$): İlacın aktif etken maddesi.

2. Sönmüş Kireç (Kalsiyum Hidroksit - $\text{Ca(OH)}_2$): Bakırı nötralize edici madde.

3. Su: Karışım için.

4. Ekipman: Plastik veya ahşap karıştırma kapları (Metal kap kesinlikle kullanılmamalıdır, bakırla reaksiyona girer!), süzgeç bezi, karıştırma çubuğu.

Hazırlanış Oranları (Örnek: %1'lik Bordo Bulamacı)

En yaygın kullanılan oran %1'lik karışımdır. Bu, 100 litre ilaçlı su hazırlamak anlamına gelir.

💡 Not: Daha düşük konsantrasyonlar (%0.5), hassas dönemlerde veya genç bitkilerde kullanılırken; daha yüksek konsantrasyonlar (%2) şiddetli enfeksiyonlarda veya kış döneminde kullanılır.

4 Adımda Hazırlama Yöntemi

Bordo Bulamacı hazırlarken, çözeltilerin karıştırılma sırası ve kirecin tamamen sönmüş olması kritiktir.

1. Göztaşı Çözeltisinin Hazırlanması

• Yaklaşık 50 litre su bulunan bir kaba (tercihen plastik veya ahşap) 1 kg Göztaşı (Bakır Sülfat) eklenir.

• Göztaşı suda yavaş çözünür. Kullanımdan bir gece önce ince tülbent bir torba içinde suyun dibine sarkıtılarak çözünmesi hızlandırılabilir. Karıştırmayla tamamen çözüldüğünden emin olun. (Bu, Mavi Çözelti'dir).

2. Kireç Sütünün Hazırlanması

• Başka bir kaba yine yaklaşık 50 litre su konur.

• 1 kg Sönmemiş Kireç (CaO) kullanılıyorsa, önce su ile söndürülür ve süzülerek kireç sütü elde edilir. Eğer hazır sönmüş kireç (\text{Ca(OH)}_2) kullanılıyorsa, doğrudan su ile karıştırılarak iyice çalkalanır ve pürüzsüz bir kireç sütü elde edilir.

3. Karıştırma (En Kritik Adım!)

• Göztaşı çözeltisi (mavi), Kireç Sütü'nün (beyaz) üzerine yavaşça ve sürekli karıştırılarak eklenmelidir.

• ASLA Kireç Sütü, Göztaşı çözeltisine eklenmez! Bu, kararlı ve etkili bir bulamaç elde etmek için çok önemlidir.

• Bu işlem sonunda Bulamaç, açık mavi ve koyu mavi arası bir renge sahip olmalıdır. Karışım toplam 100 litreye tamamlanır.

4. Kontrol (Nötralizasyon Testi)

• Karışımın bitkiye zarar vermeyecek şekilde nötralize olup olmadığını kontrol etmek gerekir.

  • Çivi Testi: Temiz bir demir çivi, hazırlanan karışıma daldırılır ve birkaç dakika bekletilir. Çivi üzerinde kırmızımsı bir bakır tabakası oluşursa, bulamaç yakıcıdır ve YETERLİ KİREÇ YOKTUR. Oluşum varsa, daha fazla kireç sütü hazırlanıp karışıma eklenmeli ve test tekrarlanmalıdır.

  • Turnusol Testi: pH'ın 7'nin biraz üzerinde (hafif bazik) olup olmadığı kontrol edilir.

🛑 Kullanımda Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Tazelik: Bordo Bulamacı, hazırlandıktan sonra aynı gün içinde kullanılmalıdır. Bekletilirse çöker ve etkinliğini kaybeder.

• Koruyucu Kullanımı: Bakır, zehirli bir maddedir. Hazırlık ve uygulama sırasında mutlaka maske, eldiven ve koruyucu gözlük kullanılmalıdır.

• Fitotoksite: Hassas bitki dönemlerinde (çiçeklenme, genç yaprak gelişimi) yüksek konsantrasyonda bulamaç yakıcı etki yapabilir (fitotoksite).

• Kışlık Uygulama: Kışın, yapraklar döküldükten sonra (%1.5 - %2 konsantrasyon) genellikle meyve ağaçlarında ilkbahar hastalıklarını önlemek için kullanılır.

• Yazlık Uygulama: Vejetasyon döneminde genellikle daha düşük konsantrasyonlar (%0.5 - %1) tercih edilir.

Bordo Bulamacı, kontakt (temas) etkili, koruyucu bir fungisittir ve patojen bitkiye girmeden önce uygulanmalıdır.

2. Külleme (Erysiphe spp.)

• Üzüm, elma, armut gibi birçok meyve türünde yaprak ve meyvelerde beyaz tozlu tabaka oluşturur.

• Bordo bulamacı küllemeye karşı koruyucu olarak uygulanır.

Bordo bulamacı külleme hastalığına karşı etkilidir, ancak bazı önemli detaylar var

• Koruyucu Amaçlı Kullanılır: Bordo bulamacı, külleme gibi mantar hastalıklarında daha çok hastalığın başlamasını önlemek için koruyucu olarak uygulanır.

• Erken Uygulama Önemli: Hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce düzenli ve doğru dozda uygulanması gerekir.

• Tam Tedavi Değildir: Külleme hastalığı tamamen yerleşmişse, bordo bulamacı tek başına yeterli olmayabilir; bu durumda sistemik veya özel antifungal ilaçlarla kombinasyon gerekebilir.

• Diğer Önlemlerle Kombine Edilmeli: Uygun budama, hava sirkülasyonunun sağlanması ve hastalıklı bitki kısımlarının uzaklaştırılması gibi önlemlerle birlikte kullanıldığında daha etkili olur.

3. Antraknoz (Colletotrichum spp.)

• Meyvelerde çürük ve lekeler yapar.

• Bordo bulamacı ile hastalığın yayılması engellenir.

4. Pas Hastalıkları (Puccinia spp.)

• Tahıllar ve bazı sebzelerde görülür.

• Bordo bulamacı kullanımı pas hastalıklarının önlenmesine yardımcı olur.

5. Yanık Hastalığı (Diplocarpon rosae)

• Gül bitkisinde yapraklarda yanık şeklinde lekeler oluşturur.

• Bordo bulamacı ile kontrol altına alınabilir.

6. Kök Çürüklüğü ve Diğer Mantar Hastalıkları

• Toprak kaynaklı bazı mantarların sebep olduğu kök çürüklüklerinde önleyici olarak kullanılır.

Özet

Bordo bulamacı, geniş spektrumlu mantar hastalıklarına karşı koruyucu bir ilaçtır. Uygun zamanlama ve dozda kullanıldığında, bitkilerin sağlıklı gelişimini destekler ve verim kayıplarını azaltır.