Armut Ağacında Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?

Armut ağacı, elma gibi diğer ılıman iklim meyve türleri gibi, hem fungal ve bakteriyel hastalıklara hem de çeşitli böcek zararlılarına karşı hassastır. Armut yetiştiriciliğinde kaliteli ve verimli ürün almak için bu hastalık ve zararlılarla mücadele etmek hayati önem taşır.

İşte Armut ağacında en sık ve kritik olarak görülen hastalık ve zararlılar:

🍐 Armut Ağacında Önemli Hastalıklar

Armut hastalıklarının en önemlileri genellikle mantar kökenlidir ve meyve kalitesini doğrudan etkiler.

1. Armut Karalekesi (Kara Pas)

• Etmen: Fungus (Venturia pirina)

• Zarar Şekli: Armut ağacının en önemli mantar hastalığıdır.

  • Yaprakta: Başlangıçta zeytin yeşili, kadife gibi yuvarlak lekeler oluşur. Şiddetli enfeksiyonda yapraklar sararır ve erken dökülür.

  • Sürgünde: Kabukta şişkin, kabuklu lezyonlar oluşur.

  • Meyvede: Meyve üzerinde koyu kahverengi veya siyah, yuvarlak lekeler oluşur. Lekelenen kısımlar gelişemez, çatlar, sertleşir ve meyve deforme olur. Bu durum, meyvenin pazar değerini tamamen yok eder.

• Mücadele Önemi: Koruyucu ilaçlamalar, tomurcukların patlama döneminden itibaren düzenli yapılmalıdır.

2. Ateş Yanıklığı

• Etmen: Bakteri (Erwinia amylovora)

• Zarar Şekli: Armut ve ayva gibi ağaçların en tehlikeli hastalığıdır.

  • Belirti: Hastalık adını, bulaşık sürgün, çiçek ve yaprakların sanki ateşte yanmış gibi siyahlaşıp kıvrılmasından alır. Bulaşık sürgün uçları genellikle çengel şeklinde kıvrılır.

  • Hız: Hastalık, uygun sıcaklık ve nem koşullarında çok hızlı yayılır ve ağacın tamamını birkaç gün içinde kurutarak ağaç ölümüne neden olabilir.

• Mücadele Önemi: Hastalıklı kısımlar, sağlıklı dokudan en az 30-40 cm aşağıdan kesilip yakılmalı ve budama aletleri dezenfekte edilmelidir.

3. Memeli Pas

• Etmen: Fungus (Gymnosporangium sabinae)

• Zarar Şekli:

  • Yaprakta: Yaprakların üst yüzeyinde parlak turuncu-kırmızı lekeler oluşur.

  • Yaprak Altında: Lekelerin altında, pasın adını aldığı memeli (küçük çıkıntılı) yapılar (ecidiumlar) oluşur.

  • Önemi: Hastalığın tam gelişimi için ara konukçu olarak ardıç ağaçlarına ihtiyacı vardır. Ardıç ağaçları yakınlardaysa hastalık riski yüksektir.

🐛 Armut Ağacında Önemli Zararlılar

Armut zararlıları, meyveye zarar veren böcekler ve özsu emen türler olarak ayrılır.

1. Armut Psillidi

• Etmen: Böcek (Cacopsylla pyri)

• Zarar Şekli: Armut ağacının en kritik zararlılarından biridir.

  • Özsu Emme: Nimf ve erginler, taze sürgün ve yapraklardan özsu emerek yaprakların sararmasına ve dökülmesine neden olur.

  • Bal Salgısı: Yoğun miktarda balımsı madde (Honeydew) salgılar. Bu bal, yaprak ve meyve yüzeyini kaplayarak üzerinde Karaballık (Fümaj) mantarının gelişmesine yol açar. Karaballık, meyve kalitesini tamamen bozar.

• Mücadele Önemi: Kış aylarında kışlaklardan çıkan erginlere karşı kışlık yağlarla mücadele kritiktir.

2. Armut Kaplanı

• Etmen: Böcek (Stephanitis pyri)

• Zarar Şekli: Yaprakların alt yüzeyinde koloniler halinde yaşar ve özsu emerek beslenir.

  • Belirti: Emgi yaptığı yaprakların üst yüzeyinde beyaz, sarı veya gümüşi lekeler (emgi izleri) oluşur. Yaprakların alt yüzeyi ise siyah renkte dışkı lekeleriyle kirlenir.

  • Sonuç: Yapraklar kahverengileşir, kurur ve erken dökülür, bu da ağacın zayıflamasına neden olur.

3. Yeşil Yaprak Biti

• Etmen: Böcek (Aphis pomi)

• Zarar Şekli: Özellikle taze sürgün ve genç yapraklarda koloniler halinde yaşar, özsu emer.

  • Belirti: Emgi sonucu yapraklarda kıvrılma ve şekil bozukluğu oluşur. Yoğun bal salgısı nedeniyle Karaballık oluşumuna neden olur.

4. Armut İç Kurdu

• Etmen: Güve (Cydia pomonella - Elma İç Kurdu ile aynı tür)

• Zarar Şekli: Larva (tırtıl), yeni oluşmuş meyvelerin içine girerek çekirdek evine kadar ilerler ve orada beslenir.

  • Belirti: Larvanın meyveye girdiği yerde küçük bir delik ve etrafında kahverengi tozlu bir salgı (fras) görülür. Larvalı meyveler zamanından önce dökülür.

5. Kabuklu Bitler (Koşniller)

• Etmen: Böcek (Epidiaspis leperii ve Quadraspidiotus perniciosus gibi)

• Zarar Şekli: Ağacın kabukları üzerinde, dallarda ve bazen meyvelerde hareketsiz halde bulunurlar. Özsu emerek ağacın zayıflamasına ve dalların kurumasına neden olurlar.

🛡️ Genel Mücadele Prensipleri

1. Kültürel Önlemler: Hastalıklı, kuruyan ve zararlı barındıran dallar kış budaması sırasında kesilip yakılmalıdır.

2. Kış Mücadelesi: Zararlıların kışı geçirdiği dönemde (Tomurcuklar patlamadan önce) Kışlık Yağlar ile yapılan uygulama, Psillid ve Kabuklu Bitler'in yumurta/ergin popülasyonunu düşürmek için hayati önem taşır.

3. Hastalık Mücadelesi: Karaleke gibi mantar hastalıklarına karşı, tomurcukların patlamaya başlamasından itibaren, hava koşulları ve yağış durumuna göre periyodik koruyucu fungisit uygulamaları şarttır.

4. Ateş Yanıklığı: Bu hastalığın kimyasal mücadelesi zordur. Hastalığın görüldüğü anda bulaşık kısımlar derhal kesilmeli, yakılmalı ve budama aletleri %10'luk çamaşır suyu çözeltisi ile dezenfekte edilmelidir.

5. Doğal Düşmanlar: Psillid mücadelesinde Anthocoris nemoralis gibi doğal düşmanları korumak için, zorunlu kalmadıkça kimyasal ilaçlama yapılmamalıdır.