Zeytinde Bor Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Zeytin yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, ağacın çiçeklenme, meyve tutumu ve verim üzerinde doğrudan etkili olur. Bor (B) eksikliği, özellikle çiçeklerde döllenme sorunları, meyve tutumunda azalma ve yaprak deformasyonu ile kendini gösterir. Bor, bitkilerde hücre duvarı yapısı, hücre bölünmesi ve hormon dengesi için kritik bir mikro elementtir.

1. Bor Eksikliğinin Nedenleri

Zeytinde bor eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:

1. Toprakta bor yetersizliği: Kumlu ve organik maddece fakir topraklarda B eksikliği sık görülür.

2. Toprak pH’sının yüksek olması: Alkali topraklarda bor alımı zorlaşır.

3. Aşırı kireç uygulaması: Fazla kireç bor alımını engelleyebilir.

4. Yoğun yağış ve sulama: Bor suda çözünür olduğundan fazla sulama ile yıkanabilir.

2. Zeytinde Bor Eksikliği Belirtileri

Bor eksikliği genellikle yapraklar, sürgünler ve meyveler üzerinde kendini gösterir:

Yapraklarda

• Yeni yapraklar küçük, kalın ve şekilsiz olur.

• Yaprak uçları ve kenarları kıvrılır veya kahverengileşir.

• Yapraklarda deformasyon ve nekroz görülebilir.

Sürgünlerde

• Sürgünlerde büyüme yavaşlar; yeni sürgünler kısa ve zayıf gelişir.

• Dal uçlarında ölü dokular (apikal nekroz) görülebilir.

Çiçek ve Meyvede

• Çiçeklenme düzensiz olur, döllenme başarısız olabilir.

• Meyve tutumu azalır ve meyveler şekilsiz veya küçük olur.

Genel Bitki Görünümü

• Ağaç cılız ve güçsüz görünür.

• Verim düşer ve stres koşullarına karşı dayanıklılık azalır.

🔹 Not: Bor eksikliği genellikle yeni sürgünler ve genç yapraklarda başlar; eski yapraklar başlangıçta etkilenmez.

3. Bor Eksikliğinin Tespiti

1. Görsel Gözlem: Yaprak deformasyonu, sürgün uç nekrozu ve meyve tutumundaki düşüş ile anlaşılabilir.

2. Toprak ve yaprak analizi: Topraktaki bor seviyesi ve yaprak dokusundaki B oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.

4. Bor Eksikliği Çözüm Yöntemleri

Gübreleme

• Eksiklik varsa boraks (Na₂B₄O₇) veya borik asit uygulanabilir.

• Foliar (yaprak) uygulaması genç sürgün ve yapraklarda hızlı etki sağlar.

• Toprak gübrelemesi, ağacın yaşına ve toprak analizine göre ayarlanmalıdır.

Toprak Düzenleme

• Toprak pH’sını 6-7 aralığında tutmak bor alımını kolaylaştırır.

• Organik madde miktarını artırmak faydalıdır.

Dengeli Besleme

• Kireç ve diğer makro/mikro elementlerle dengeli uygulama yapılmalıdır.

5. Önleyici Tedbirler

• Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.

• Bor eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.

• Toprak pH’sını ve organik maddeyi kontrol altında tutmak.

Sonuç

Zeytinde bor eksikliği, özellikle yeni sürgünlerde apikal nekroz, yaprak deformasyonu ve düşük meyve tutumu ile kendini gösterir. Erken teşhis ve doğru gübreleme ile hızla giderilebilir. Bor seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, çiçeklenme ve meyve verimi artar.