Kirazda Demir Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Kiraz yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, bitkinin sağlığı ve meyve verimi açısından büyük önem taşır. Demir (Fe) eksikliği, özellikle yaprak klorozu ve büyüme geriliği ile kendini gösterir. Demir, bitkilerde klorofil sentezi, fotosentez ve çeşitli enzim aktiviteleri için hayati bir mikro elementtir.

1. Demir Eksikliğinin Nedenleri

Kirazda demir eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:

1. Toprakta demirin yetersizliği: Kireçli, alkali veya organik maddece fakir topraklarda Fe eksikliği sık görülür.

2. Toprak pH’sının yüksek olması: Alkali topraklarda demir alımı oldukça sınırlıdır.

3. Aşırı fosfor ve kalsiyum uygulaması: Bu elementler demir alımını baskılar.

4. Toprak su dengesizliği: Su basması veya kötü drenaj, demir eksikliğini artırabilir.

2. Kirazda Demir Eksikliği Belirtileri

Demir eksikliği genellikle yapraklar ve yeni sürgünler üzerinde kendini gösterir:

Yapraklarda

• Yeni yapraklar soluk sarı veya açık yeşil renk alır (kloroz).

• Yaprak damarları genellikle yeşil kalırken aralarındaki dokular sararır (interveinal kloroz).

• İleri seviyede yaprak uçları kahverengileşebilir.

Sürgünlerde

• Yeni sürgünler zayıf ve kısa gelişir.

• Büyüme geriler, bitki cılız görünür.

Genel Bitki Görünümü

• Bitki yavaş büyür ve stres koşullarına karşı hassaslaşır.

• Verim düşer ve meyve kalitesi olumsuz etkilenir.

🔹 Not: Demir eksikliği genellikle yeni yapraklarda başlar, eski yapraklar genellikle etkilenmez.

3. Demir Eksikliğinin Tespiti

1. Görsel Gözlem: Yapraklarda interveinal kloroz ve sararma ile anlaşılabilir.

2. Toprak ve yaprak analizi: Topraktaki demir seviyesi ve yaprak dokusundaki Fe oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.

4. Demir Eksikliği Çözüm Yöntemleri

Gübreleme

• Eksiklik varsa demir sülfat (FeSO₄) veya şelatlı demir (Fe-EDDHA, Fe-DTPA) kullanılabilir.

• Foliar (yaprak) gübrelemesi hızlı etki sağlar.

• Toprağa uygulama, ağacın yaşına ve toprak analizine göre ayarlanmalıdır.

Toprak Düzenleme

• Toprak pH’sını 6-6,5 aralığında tutmak, demir alımını kolaylaştırır.

• Organik madde miktarını artırmak faydalıdır.

Dengeli Besleme

• Fosfor ve kireç uygulamalarına dikkat edilmelidir; aşırı uygulama demir alımını engelleyebilir.

• Azot, fosfor ve potasyum dengesi korunmalıdır.

5. Önleyici Tedbirler

• Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.

• Demir eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.

• Toprak pH’sını ve organik maddeyi kontrol altında tutmak.

Sonuç

Kirazda demir eksikliği, özellikle yeni yapraklarda interveinal kloroz ve soluk sararma ile kendini gösterir. Erken teşhis ile foliar gübreleme veya toprak iyileştirmesi sayesinde hızla giderilebilir. Demir seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, sürgün gelişimi ve meyve verimi artar.