Kirazda Mangan Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?
Kiraz yetiştiriciliğinde mikro besin eksiklikleri, hem ağacın sağlıklı gelişimini hem de meyve kalitesini doğrudan etkiler. Mangan (Mn) eksikliği, özellikle yaprak ve büyüme bozukluklarıyla kendini gösteren yaygın bir sorundur. Mangan, bitkilerde enzim aktiviteleri, fotosentez ve klorofil oluşumu için kritik öneme sahiptir.
1. Mangan Eksikliğinin Nedenleri
Kirazda mangan eksikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:
-
Toprakta manganın yetersizliği: Organik madde düşük, kumlu ve kireçli topraklarda Mn eksikliği sık görülür.
-
Toprak pH’sının yüksek olması: Kireçli ve alkali topraklarda mangan alımı zorlaşır.
-
Aşırı gübre kullanımı: Fosfor ve diğer mikro besinlerin fazla kullanımı, mangan alımını baskılar.
-
Sulama ve drenaj sorunları: Uzun süre su altında kalan veya kötü drene edilen topraklarda mangan eksikliği görülebilir.
2. Kirazda Mangan Eksikliği Belirtileri
Mangan eksikliği genellikle yapraklarda ve genç sürgünlerde kendini gösterir:
Yapraklarda
-
Yeni yapraklarda soluk yeşil veya sarı renklenme (kloroz).
-
Yaprak damarları genellikle yeşil kalırken aralarındaki doku sararır (interveinal kloroz).
-
Yapraklarda küçük nekrotik noktalar oluşabilir.
-
Yapraklar küçülür ve şekil bozukluğu gösterebilir.
Genel Bitki Görünümü
-
Ağaç zayıf büyür ve sürgünler kısa kalır.
-
Fotosentez azalır, bitki streslere karşı hassaslaşır.
-
Verim ve meyve kalitesi düşer.
🔹 Not: Mangan eksikliği genellikle yeni yapraklarda başlar, eski yapraklar genellikle etkilenmez.
3. Mangan Eksikliğinin Tespiti
-
Görsel Gözlem: Yapraklarda tipik interveinal kloroz ve sararma belirtileri.
-
Yaprak ve toprak analizi: Topraktaki mangan seviyesi ve yaprak dokusundaki Mn oranı ölçülerek kesin teşhis yapılabilir.
4. Mangan Eksikliği Çözüm Yöntemleri
Gübreleme
-
Eksiklik varsa mangan sülfat (MnSO₄) veya chelate mangan içeren gübreler kullanılabilir.
-
Yaprak gübrelemesi (foliar) genellikle hızlı etki sağlar.
Toprak Düzenleme
-
Toprak pH’sını 6-6,5 aralığında tutmak, mangan alımını artırır.
-
Organik maddeyi artırmak ve drenajı iyileştirmek mangan eksikliğini önlemeye yardımcı olur.
Dengeli Besleme
-
Fosfor ve kireç uygulamalarına dikkat edilmeli; aşırı kullanım mangan alımını azaltabilir.
5. Önleyici Tedbirler
-
Düzenli toprak ve yaprak analizi yaptırmak.
-
Mangan eksikliği görülen alanlarda foliar veya toprak gübrelemesi yapmak.
-
Toprak pH’sını ve drenajı kontrol altında tutmak.
Sonuç
Kirazda mangan eksikliği, özellikle yeni yapraklarda damar aralarının sararması ile kendini gösterir. Erken teşhis ile foliar gübreleme veya toprak iyileştirmesi sayesinde hızla giderilebilir. Mangan seviyesi optimumda tutulduğunda bitkinin sağlığı, meyve verimi ve kalitesi artar.