Menenjit Aşısı Nedir, Ne Zaman Yapılır?

Menenjit aşısı, beyin ve omuriliği saran zarların iltihaplanması anlamına gelen ve ciddi, ölümcül sonuçlar doğurabilen menenjit hastalığını önlemek için kullanılan bir aşıdır.

Menenjite birçok farklı mikroorganizma neden olabilir, ancak en tehlikeli ve önlenmesi en kritik olanlar bakteri kaynaklı olanlardır. Bu nedenle,'Menenjit Aşısı' dediğimizde genellikle farklı bakteriyel ajanlara karşı koruma sağlayan birden fazla aşı türünü kastederiz.

🦠 Menenjite Karşı Koruma Sağlayan Aşılar

Menenjite neden olan başlıca bakteriler ve bunlara karşı geliştirilmiş aşılar şunlardır:

1. Meningokok Aşısı (Zorunlu Olmayan, Özel Aşı)

Bu aşı, Neisseria meningitidis (Meningokok) bakterisine karşı korur. Bu bakteri en hızlı yayılan ve en ölümcül menenjit türlerinden birine neden olur. Meningokoklar, yüzeylerindeki kapsül tiplerine göre gruplara (serogruplara) ayrılır. En yaygın gruplar A, B, C, W-135 ve Y'dir.

• ACWY Tipi Aşılar (Konjuge Meningokok Aşıları): A, C, W-135 ve Y serogruplarına karşı koruma sağlar (Örn: Menactra, Nimenrix).

• B Tipi Aşılar: B serogrubuna karşı koruma sağlar (Örn: Bexsero).

2. Pnömokok Aşısı (Konjuge Pnömokok Aşısı - PCV)

Bu aşı, Streptococcus pneumoniae (Pnömokok) bakterisine karşı korur. Pnömokok, zatürre ve orta kulak iltihabının yanı sıra, menenjite de neden olabilir.

• Önemli Not: Bu aşı, Türkiye'de Ulusal Çocukluk Çağı Aşılama Takviminde zorunlu olarak yer almaktadır.

3. Hib Aşısı (Hemofilus İnfluenza Tip B)

Bu aşı, Haemophilus influenzae tip b (Hib) bakterisine karşı korur ve bu bakteri de özellikle küçük çocuklarda menenjite yol açabilir.

• Önemli Not: Bu aşı, Türkiye'de genellikle Beşli Karma Aşı'nın (DaBT-İPA-Hib) içinde zorunlu olarak uygulanır.

📅 Menenjit Aşısı Ne Zaman Yapılır? (Meningokok Aşısı İçin)

Türkiye'de Hib ve Pnömokok aşıları zorunlu aşı takviminde yer alırken, Meningokok (ACWY ve B tipleri) aşıları özel aşı kapsamında olup, hekim tavsiyesiyle ve bireysel tercihle yapılır.

Meningokok aşısının başlama zamanı, aşının türüne (ACWY veya B) ve başlandığı yaşa göre değişir:

Aşılama için Önerilen Durumlar:

1. Bebekler ve Küçük Çocuklar: Menenjitin en sık ve en ağır seyrettiği yaş grubu oldukları için 2. aydan itibaren hekim kontrolünde başlanması önerilir.

2. Toplu Yaşam Alanları: Yurtlar, askeri kışlalar veya okullar gibi toplu yaşam alanlarında enfeksiyon riski daha yüksek olduğu için ergenlere ve genç yetişkinlere önerilir.

3. Risk Grupları: Bağışıklık sistemi zayıf olanlar (dalak sorunları olanlar, HIV taşıyanlar vb.).

4. Seyahat Edenler: Hac veya Umre gibi menenjitin endemik olduğu bölgelere seyahat edecek kişilere aşı zorunlu tutulabilir.

Özetle: Menenjitin önlenmesinde kritik olan Pnömokok ve Hib aşıları ulusal takvimde mevcuttur. Meningokok aşıları ise (ACWY ve B) bebeğin yaşına ve risk faktörlerine göre bir uzman doktor tarafından belirlenmelidir.