Konjuge Pnömokok Aşısı Nedir?
Konjuge Pnömokok Aşısı (Pneumococcal Conjugate Vaccine - PCV), Streptococcus pneumoniae (Pnömokok) bakterisinin neden olduğu enfeksiyonları önlemek amacıyla geliştirilmiş bir aşıdır.
Bu bakteri, zatürre (pnömoni) başta olmak üzere, orta kulak iltihabı (otitis media), sinüzit, kan dolaşımı enfeksiyonları (bakteriyemi) ve menenjit (beyin zarı iltihabı) gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Bu hastalıklara topluca Pnömokoksik Hastalıklar denir.
🔬 Konjuge Aşının Farkı ve Çalışma Prensibi
Pnömokok bakterisi, dış yüzeyinde bağışıklık sisteminin tanımakta zorlandığı bir şeker kapsülüne sahiptir. Konjuge aşı teknolojisi, bu sorunu çözmek için geliştirilmiştir:
-
Konjugasyon (Birleştirme): Aşının içeriğindeki zayıf antijen (bakterinin şeker kapsülü) alınır.
-
Taşıyıcı Protein: Bu şeker, bağışıklık sisteminin güçlü tepki verdiği bir taşıyıcı proteine (genellikle difteri toksoidi gibi bir protein) bağlanır (konjuge edilir).
-
Güçlü Tepki: Bu birleştirme sayesinde, bağışıklık sistemi (özellikle bebek ve küçük çocukların olgunlaşmamış bağışıklık sistemi) kapsül şekerini artık güçlü bir protein gibi tanır. Sonuç olarak, bakteriyle karşılaşıldığında hızla ve güçlü bir şekilde antikor üretir.
Bu teknoloji sayesinde, PCV aşıları, özellikle 2 yaş altındaki bebeklerde ve bağışıklık sistemi henüz gelişmekte olan kişilerde bile etkili ve kalıcı bir koruma sağlar.
🛡️ Konjuge Pnömokok Aşı Türleri
Piyasada, koruma sağladığı Pnömokok serotipine (tipine) göre farklı konjuge pnömokok aşıları bulunmaktadır:
-
PCV13 (Prevenar 13): En yaygın kullanılan aşıdır. 13 farklı Pnömokok serotipine karşı koruma sağlar. Türkiye'deki Ulusal Çocukluk Çağı Aşılama Takviminde yer alan aşı budur.
-
PCV15 (Vaxneuvance) ve PCV20 (Prevnar 20): Daha fazla serotipe karşı koruma sağlayan daha yeni geliştirilmiş konjuge aşılardır.
📅 Kimler Olmalı ve Ne Zaman?
-
Bebekler ve Çocuklar: Aşı, genellikle 2 aydan başlayarak belirli aralıklarla uygulanır ve temel çocukluk çağı aşı takviminin zorunlu bir parçasıdır.
-
Yetişkinler ve Risk Grupları: 65 yaş ve üzeri yetişkinlere ve kronik kalp, akciğer, böbrek, karaciğer hastalığı veya bağışıklık sistemi zayıflığı olan 18-64 yaş arasındaki bireylere de genellikle bu aşı önerilir.
Konjuge Pnömokok Aşısı hakkında yan etkilerini veya Türkiye'deki uygulama takvimini öğrenmek ister misiniz?