İki Kabarcıklı Koşnil Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

İki kabarcıklı koşnil (Saissetia oleae Olivier), özellikle zeytin ağaçlarında zararlı olan, ancak narenciye, incir, defne, süs bitkileri ve diğer bazı meyve ağaçlarında da görülebilen çok yaygın bir emici böcektir. Bu zararlı, özellikle Akdeniz iklimine sahip bölgelerde (Ege, Akdeniz, Marmara) ciddi ekonomik kayıplara neden olur.

🐞 1. Genel Bilgiler

• Bilimsel adı: Saissetia oleae (Olivier)

• Takımı: Hemiptera (Yarı kanatlılar)

• Ailesi: Coccidae (kabukluböcekler)

• Yaygın adı: İki kabarcıklı koşnil, zeytin kabuklubiti, siyah koşnil

• Başlıca konukçusu: Zeytin ağacı (Olea europaea)

• Diğer konukçular: Narenciye, incir, defne, mersin, süs bitkileri

🔍 2. Morfolojik Özellikleri

• Ergin dişi:
  Oval şekilli, kahverengi veya siyah renkli, kabuk gibi yapıya sahiptir.
  Üzerinde adını aldığı iki belirgin kabarcık (çıkıntı) bulunur.
  3–5 mm uzunluğundadır ve yaprak, dal veya meyve üzerinde sabit durur.

• Erkek birey: Çok nadir görülür; popülasyon çoğunlukla dişilerden oluşur.

• Yumurta:
  Dişi vücudunun altında saklıdır. Bir dişi 1.000–2.000 kadar yumurta bırakabilir.

• Nimf (larva):
  Küçük, sarı-turuncu renklidir ve hareketlidir. Bu dönem zararlının yayılma evresidir.

🌿 3. Yaşam Döngüsü

• Kışı: Genellikle genç larva (nimf) evresinde dal veya yaprak üzerinde geçirir.

• İlkbaharda: Nimfler aktifleşir, gelişip olgunlaşır, dişiler yumurtlamaya başlar.

• Yılda 1–2 döl verebilir (iklim koşullarına göre değişir).

• Dişiler hareket etmez, ancak genç nimfler bitki üzerinde yayılır veya rüzgârla taşınır.

🍈 4. Zarar Şekli

🔸 1. Doğrudan zarar

• Bitkinin özsuyunu emer, zayıflama, yaprak dökümü ve sürgün kurumalarına neden olur.

• Meyve verimi ve kalitesi düşer.

• Yoğun bulaşmalarda ağaç adeta kurumuş gibi görünür.

🔸 2. Dolaylı zarar

• Beslenme sırasında salgıladığı balözü (tatlı madde) yaprak ve meyve yüzeyine yayılır.

• Bu madde üzerinde fumajin (is mantarı) gelişir.

• Fumajin, yaprakların fotosentezini engeller ve zeytinyağı kalitesini düşürür.

⚠️ 5. Zarar Belirtileri

• Yaprak ve sürgünlerde siyah isli tabaka (fumajin)

• Dallar üzerinde kahverengi kabarcık şeklinde koşniller

• Yaprak dökümü, sürgün zayıflığı ve meyve dökülmesi

• Meyve yüzeyinde yapışkan tatlı madde (balözü)

⚔️ 6. Mücadele Yöntemleri

A. Kültürel Önlemler

• Budama: Hava sirkülasyonunu artırır, koşnil yoğunluğunu azaltır.

• Ağaç temizliği: Yoğun bulaşık dallar budanıp yakılmalıdır.

• Gübreleme: Aşırı azotlu gübreleme koşnil çoğalmasını artırır; dengeli gübreleme yapılmalıdır.

• Sulama: Ağaçların kuvvetli gelişmesi sağlanmalıdır.

B. Biyolojik Mücadele

Bu zararlının doğal düşmanları çok önemlidir:

• Parazitoit arılar:

  • Metaphycus helvolus

  • Coccophagus semicircularis

• Yırtıcı böcekler:

  • Chilocorus bipustulatus (iki noktalı uğur böceği)

  • Exochomus quadripustulatus

👉 Bu faydalı böcekler popülasyonu dengede tutar. Kimyasal ilaçlamalar bu yararlılara zarar verebilir, bu yüzden öncelik biyolojik dengeyi korumak olmalıdır.

C. Kimyasal Mücadele

• Yoğun bulaşmalarda uygulanır.

• İlaçlama zamanı:

  • Nimflerin (1. dönem larvaların) hareketli olduğu dönem (genellikle Mayıs–Haziran)

  • Bu dönem, koşnillerin henüz kabuk bağlamadığı, ilaçlara duyarlı oldukları evredir.

• İlaç seçimi:

  • Parafin veya mineral yağlar (kış mücadelesi için)

  • Sistemik veya kontak etkili insektisitler (yaz mücadelesinde)

• Kış ilaçlaması: Dinlenme döneminde %1–2 oranında yağlı kışlık ilaçlar kullanılabilir.

Dikkat: Fumajin tamamen kimyasal ilaçla temizlenmez; genellikle kültürel ve biyolojik mücadele bir arada uygulanmalıdır.

📊 7. Özet Tablo