Kavun Ve Karpuz Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?

Kavun ve Karpuz Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı, her iki bitkinin de yüksek verimli ve kaliteli meyveler üretmesi için kritik bir rol oynar. Kavun ve karpuz, suyu bol ve besin maddelerinden zengin toprakları tercih eden, meyve ağırlıkları büyük olan bitkilerdir. Bu nedenle doğru gübreleme ile bitkilerin büyümesi, meyve tutumu ve olgunlaşma süreçleri desteklenebilir. Her iki bitki de aynı familyaya (Cucurbitaceae) ait olduğundan, gübreleme programları çoğunlukla benzerlik gösterir, ancak büyüme aşamalarına ve iklim koşullarına göre bazı küçük farklılıklar olabilir.

Kavun Ve Karpuz Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı

1. Toprak Analizi ve Hazırlık

Kavun ve karpuz, pH değeri 6.0 - 7.5 arasında olan, hafif asidik veya nötr toprakları tercih eder. Toprağın iyi drene olması, köklerin oksijen alması açısından önemlidir. Toprak analizi, bitkilerin ihtiyacı olan temel besin maddelerinin (azot, fosfor, potasyum vb.) eksikliklerini belirlemek için yapılmalıdır. Toprak pH'ı düşükse, toprağın pH’ını dengelemek için kireç (CaCO₃) uygulanabilir.

2. Gübreleme Programı

Kavun ve karpuz, büyüme sürecinde yüksek miktarda azot (N), fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) gibi temel besin maddelerine ihtiyaç duyar. Aynı zamanda mikrobesinler (örneğin bor, çinko, demir) de bu bitkiler için gereklidir.

a. Toprak Hazırlığı (Ekim Öncesi)

Ekim öncesinde toprak hazırlığı sırasında bitkilerin kök gelişimi ve ilk büyümeleri için yeterli besin verilmelidir.

• Azot (N): Azot, büyüme döneminin başlarında önemli olduğu için, 10-15 kg/da azotlu gübre eklenebilir. Ancak fazla azot, aşırı yaprak büyümesine yol açabilir ve meyve gelişimini olumsuz etkileyebilir.

• Fosfor (P2O5): Fosfor, kök gelişimi ve ilk çiçeklenme için gereklidir. 20-30 kg/da fosforlu gübre eklenmesi önerilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, özellikle meyve kalitesi, büyüklüğü ve verimi için gereklidir. Ekim öncesi 25-35 kg/da potasyum gübresi uygulanabilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, özellikle meyve kalitesini artırır ve meyve çatlamalarını engeller. 20-30 kg/da kalsiyum gübresi uygulanabilir. Kalsiyum sülfat veya kalsiyum nitrat kullanılabilir.

b. Erken Büyüme Dönemi (Çimlenme ve Yapraklanma)

Bu dönemde bitkiler hızla büyür ve ilk yaprakları oluşturur. Azot ve fosfor bu dönemde ön plandadır.

• Azot (N): Azot, bu dönemde bitkinin hızlı gelişmesini sağlar. 15-20 kg/da azotlu gübre önerilir.

• Fosfor (P2O5): Kök gelişimi için fosfor çok önemlidir. 15-20 kg/da fosfor gübresi verilmelidir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, kök gelişimi ve genel bitki sağlığı için önemlidir. 15-20 kg/da potasyum gübresi kullanılabilir.

• Mikrobesinler (Bor, Çinko, Demir, vb.): Mikrobesin eksiklikleri varsa, foliar gübreleme ile bu eksiklikler giderilebilir.

c. Çiçeklenme ve Meyve Dönemi

Kavun ve karpuz bu dönemde meyve tutumu yapar ve meyveler büyümeye başlar. Potasyum ve kalsiyum bu dönemde kritik öneme sahiptir.

• Azot (N): Azot, meyve tutumunu fazla teşvik edebilir, bu yüzden 10-15 kg/da azotlu gübre verilmesi uygundur.

• Fosfor (P2O5): Çiçeklenme ve meyve tutumu için fosforun desteklenmesi gereklidir. 15-20 kg/da fosforlu gübre kullanılabilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, meyve büyüklüğü ve kalitesi için gereklidir. 30-40 kg/da potasyum gübresi uygulanmalıdır.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, meyve kalitesini artırır ve çatlamayı engeller. 20-30 kg/da kalsiyum takviyesi yapılabilir.

d. Olgunlaşma ve Hasat Öncesi

Meyveler büyümeye devam eder ve olgunlaşma süreci başlar. Bu dönemde meyve kalitesini artırmak için potasyum ve kalsiyum desteği sürdürülmelidir.

• Azot (N): Azot, bu dönemde sınırlı miktarda verilmelidir çünkü fazla azot meyve olgunlaşmasını geciktirebilir. 5-10 kg/da azotlu gübre yeterlidir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, meyve olgunlaşması, büyüklüğü ve kalitesi için gereklidir. 20-30 kg/da potasyum gübresi verilebilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, meyve çatlamalarını önler ve meyve kalitesini artırır. Kalsiyum sülfat veya kalsiyum nitrat kullanılarak 10-15 kg/da kalsiyum takviyesi yapılabilir.

3. Gübreleme Yöntemleri

• Damla Sulama ve Fertilizasyon (Fertigation): Damla sulama, kavun ve karpuz için verimli bir gübreleme yöntemidir. Bu yöntemde, gübreler sulama suyu ile birlikte doğrudan köklere verilerek besinlerin bitkiler tarafından daha verimli alınması sağlanır.

• Yavaş Salınımlı Gübreler: Yavaş salınımlı gübreler, besinlerin zamanla salınarak bitkilerin uzun süre besin almasını sağlar. Bu yöntem, gübre kayıplarını en aza indirir.

• Foliar Uygulama: Mikrobesin eksiklikleri durumunda (örneğin bor, çinko), yapraklara yapılan foliar uygulamalar bitkilerin ihtiyaç duyduğu besinleri hızlı bir şekilde almasını sağlar.

4. Gübreleme Programı Tablosu

Sonuç

Kavun ve karpuz yetiştiriciliğinde doğru gübreleme, bitkilerin hızlı büyümesini, sağlıklı meyve tutumunu ve kaliteli meyve üretimini sağlar. Yukarıdaki gübreleme programı, her iki bitki için de genel bir rehber olarak kullanılabilir