Tritikale Tarımı Nasıl Yapılır?

Tritikale (Triticosecale), buğday (Triticum) ile çavdarın (Secale) melezlenmesi sonucu elde edilen, yüksek verimli ve dayanıklı bir tahıl türüdür. Her iki ebeveyninin de olumlu özelliklerini (buğdaydan kalite, çavdardan dayanıklılık) taşır.

İşte Tritikale Tarımının temel aşamaları:

Tritikale Tarımı

🌾 1. İklim ve Toprak İstekleri

Tritikale, fakir topraklara ve soğuğa karşı buğdaydan daha dayanıklıdır.

• İklim: Sert karasal iklim bölgelerinde, özellikle kışlık ekim için idealdir. Soğuğa dayanımı buğdaydan fazladır ve ilkbahar donlarından daha az etkilenir.

• Toprak: Toprak seçiciliği düşüktür. Özellikle kıraç, kumlu, fakir ve hafif asitli topraklarda buğdaydan daha yüksek verim verir. Ağır killi, su tutan ve tuzlu toprakları sevmez.

📅 2. Ekim Zamanı ve Şekli

Tritikale, genellikle ülkemizde kışlık olarak ekilir.

• Ekim Zamanı: Buğday ekim zamanına benzer şekilde, ilk donlardan 4-6 hafta önce Sonbahar (Eylül sonu – Kasım başı) ekilir.

• Toprak Hazırlığı: İnce, düzgün ve sıkı bir tohum yatağı hazırlanmalıdır.

• Ekim Derinliği: 3-5 cm derinliğe ekim yapılır.

• Ekim Miktarı: Tohumun iriliğine göre dekara (1000 $m^2$) 18 - 25 kg arasında değişir. Mibzerle sıraya ekim en verimli yöntemdir.

• Kullanım Amacı: Tritikale; dane (yemlik), kuru ot (hay) ve silaj amacıyla yetiştirilebilir. Yem amacıyla ekildiğinde, hasat zamanı farklılık gösterir.

💪 3. Gübreleme ve Bakım

• Fosfor (P) ve Potasyum (K): Tohum ekimi ile birlikte taban gübresi olarak verilmelidir. Toprak analizi sonucuna göre doz belirlenir.

• Azot (N): Tıpkı buğdayda olduğu gibi azot, ikiye bölünerek uygulanır:

  1. %30-40'ı: Ekimle birlikte verilir.

  2. %60-70'i: İlkbaharda bitki yeniden büyümeye başladığında (Şubat sonu – Mart başı) üst gübre olarak serpme şeklinde uygulanır.

• Yabancı Ot Mücadelesi: Tritikale, buğday kadar olmasa da, ilk gelişim döneminde yabancı otlarla rekabet edebilir. Gerekli durumlarda kardeşlenme döneminde ruhsatlı ilaçlarla mücadele edilmelidir.

✂️ 4. Hasat Yöntemi ve Zamanı

A. Dane Amaçlı Hasat

• Zamanlama: Daneler sertleşip nem oranı %13–14'ün altına düştüğünde, genellikle Haziran sonu – Temmuz aylarında yapılır.

• Yöntem: Biçerdöverle hasat edilir.

B. Silaj veya Kuru Ot Amaçlı Hasat

• Zamanlama: Silajlık kullanım için bitkiler danenin süt olum veya hamur olum dönemine (en yüksek kuru madde ve besin değeri) ulaştığında biçilir. Bu, danenin enerji içeriğini ve toplam kütle verimini maksimize eder.

• Yöntem: Yem hasat makineleriyle (silaj) veya ot biçme makineleriyle (kuru ot) biçilir.