Kanola Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Kanola, yani düşük erusik asit içeren kolza çeşitlerinin yetiştiriciliği, yüksek yağ verimi ve iyi bir münavebe bitkisi olması nedeniyle önemlidir. Türkiye'de ağırlıklı olarak Kışlık Kanola (Kolza) yetiştirilir.
Aşağıda, Kanola yetiştiriciliğinin temel aşamaları özetlenmiştir:
🌻 1. İklim ve Toprak İstekleri
Kanola, serin iklim koşullarını sever ve özellikle tohum dolumu aşamasında suya ihtiyaç duyar.
-
İklim: Serin ve nemli iklim bölgeleri idealdir. Kışlık çeşitler dona karşı oldukça dayanıklıdır. Yüksek sıcaklık ve kuraklık, özellikle çiçeklenme ve tohum bağlama dönemlerinde verimi düşürür.
-
Toprak: İyi drenajlı, derin, tınlı ve organik maddece zengin toprakları tercih eder. Toprak pH'sının nötr veya hafif alkali (6.5-7.5) olması idealdir. Su tutan ağır killi topraklar uygun değildir.
📅 2. Ekim Zamanı, Derinliği ve Miktarı
Kanola yetiştiriciliğinde en kritik aşama, bitkinin kışa hazırlanmasıdır.
| Özellik | Detaylar |
| Ekim Zamanı | Sonbahar (Kışlık Kanola): Eylül ortası - Ekim sonu. Bitkinin kışa girmeden 4-6 yapraklı rozet dönemine ulaşması hedeflenir. |
| Ekim Şekli | Mibzerle sıraya ekim (15-30 cm sıra arası). |
| Ekim Derinliği | Tohum küçük olduğu için çok yüzlek olmalıdır: 1-2 cm. Derin ekim, çıkışı engeller. |
| Tohum Miktarı | Dekara (1000 $m^2$) 0.5 - 1 kg (50-70 fide/$m^2$ hedefiyle). |
| Münavebe | Aynı tarlaya üst üste Kanola veya lahanagiller familyasından başka bir bitki ekilmemelidir. Hastalık ve zararlıları önlemek için en az 3-4 yıllık münavebe yapılmalıdır. |
💪 3. Gübreleme ve Bakım
Kanola'nın yüksek verim ve yağ kalitesi için Azot ve Kükürt gübrelemesi hayati önem taşır.
-
Azot (N): En yüksek ihtiyacı olan besindir. Genellikle ikiye bölünerek verilir:
-
%25-30'u ekimle birlikte veya kış öncesi.
-
Geri kalan %70-75'i ise ilkbaharda büyüme başladığında (Şubat sonu - Mart başı) verilmelidir.
-
-
Kükürt (S): Yağ sentezi için olmazsa olmazdır. Azotla birlikte, tercihen ilkbaharda kükürt içerikli gübreler (Amonyum Sülfat gibi) kullanılmalıdır.
-
Fosfor (P): Ekim sırasında yeterli miktarda (dekara 5-8 kg saf P) uygulanmalıdır.
-
Yabancı Ot Mücadelesi: Özellikle erken gelişim döneminde Kanola, yabancı otlara karşı zayıftır. Yabancı ot kontrolü için ekim öncesi veya sonrası ruhsatlı kimyasal ilaçlar kullanılmalıdır.
✂️ 4. Hasat
Tohumların dökülmesi (kapsül çatlaması) Kanola hasadının en büyük sorunudur.
-
Hasat Zamanı: Bitkinin %60-70'i kahverengi-siyah renge döndüğünde hasat edilmelidir. Tohum neminin %9-10 civarında olması idealdir.
-
Yöntem: Doğrudan biçerdöverle hasat yapılır. Kaybı önlemek için hasat çok dikkatli ve zamanında yapılmalıdır.
-
Depolama: Nem oranı yüksek olan tohumlar depolamadan önce mutlaka kurutulmalıdır.
- Zeynep Erdal
- ***@sorhocam.com
- hasan
- ***@sorhocam.com